Overmatige schuldenlast groeit uit tot de sociale plaag bij uitstek. Schuldbemiddeling wordt de trend in het maatschappelijk werk.
?OOK BIJ ONS is schuldslavernij nog lang niet uitgeroeid : duizenden mensen zitten vast in de klauwen van de kredietmaffia,? zegt advocaat Elfri De Neve uit Oudenaarde. Hij heeft een cliëntenbestand van talrijke mensen die onder miljoenenschulden bezwijken. Sommigen leiden een mensonwaardig leven om toch maar zoveel mogelijk af te betalen, zonder vooruitzicht om ooit hun bodemloze putten te kunnen dempen. Anderen zijn op de vlucht voor deurwaarders, verstoppen zich achter nepadressen, en wonen niet langer dan zes maanden op dezelfde plek. Maar de meeste cliënten van De Neve hebben zijn raad opgevolgd om geen frank meer af te betalen. Dat betekent dat hun boedel verkocht wordt en dat er ten eeuwigen dage beslag gelegd wordt op een deel van hun loon. ?Het is een hard bestaan, maar de enige manier om weer een stabiel leven op te bouwen, in afwachting van een nieuwe wet die kwijtschelding van schulden mogelijk zal maken,? zegt de advocaat.
Twee weken geleden stelde het ministerie van Maatschappelijke Integratie een nieuw tijdschrift voor, Berichten over schuldbemiddeling, een uitgave van de Coöperatieve Verbruikersbeweging, die ook preventiecampagnes naar de scholen toe voert. Overmatige schuldenlast wordt nu aanzien als een van de grootste maatschappelijke plagen waar sociale diensten mee geconfronteerd worden. Het gaat op de eerste plaats om moeilijkheden met de inlossing van kredieten, maar ook om problemen met de betaling van energiekosten, alimentatiegeld, huurachterstallen, belastingschulden en dergelijke. De enorme ontwikkeling van die problematiek heeft voor een nieuwe trend in het maatschappelijk werk gezorgd : de hulpverlener als schuldbemiddelaar. In Wallonië worden al een vijftigtal instellingen of verenigingen officieel als schuldbemiddelaar erkend en gesubsidieerd. Hun taak is vooral om door onderhandelingen tot een redelijk terugbetalingsplan te komen.
De Vlaamse wetgeving blijft op dat vlak nog in gebreke, al is de nood hier niet minder groot. In Gent zit de VZW Debitora alvast op een Vlaams decreet te wachten om als eerste privé-dienst professioneel met die nieuwe sociale taak te beginnen. Debitora werd in 1993 opgericht door Guy Clement, die zelf 7,5 miljoen frank schuld bij dertien geldschieters heeft uitstaan. De ellende begon toen z’n vrouw slachtoffer van een verkeersongeval werd en toen hij tijdelijke redding zocht in het ?uw geld in twintig minuten?-circuit. Nu is hij een van die honderden cliënten van advocaat De Neve die voor loonbeslag koos en zo nog 36.800 frank overhoudt om te leven. ?Een moordenaar komt er soms met twintig jaar vanaf, maar wij krijgen levenslang,? zegt Clement. Een mens die financieel dood is, telt ook sociaal niet meer mee. Voor Clement is de schuldenaar de verschoppeling van de consumptiemaatschappij.
De vereniging Debitora biedt elk jaar advies en begeleiding aan een vierhonderd debiteurs, die 2.800 frank lidmaatschapsgeld betalen, en ziet het aantal hulpvragen gestaag stijgen. Het eerste probleem is volgens Guy Clement die vandaag ?slechts? twee deurwaardersexploten ontvangen heeft de psychische terreur. Als de postbode komt of de telefoon gaat, klopt hun hart in hun keel : weer dreigingen van de bank ? Telkens als de bel gaat, vrezen ze een deurwaarder of incasso-agent op de stoep aan te treffen. En overal is er niets dan onbegrip : ze worden als oplichters of verkwisters gezien ook al hebben ze altijd een armetierig leven geleid. Het ergste aan schulden is het schuldgevoel. De vraag luidt steevast wat ze toch met al die miljoenen gedaan hebben. ?Het vreselijke is dat ze dat geld nooit gezien hebben. Het begint met een tegenvaller of een fout, en voor je het weet, zit je in die spiraal van krediet op krediet.?
ZWARTE LIJST.
In het Algemeen Verslag van de Armoede dat nu opgevolgd wordt door een interministeriële conferentie, voorgezeten door de eerste-minister kwam ook de Koning Boudewijnstichting vorig jaar tot de conclusie dat overkreditering geen gevolg, maar een oorzaak van armoede geworden is. Zowat alle huishoudens doen nu een beroep op kredieten aanzien als de smeerolie van de moderne consumptiemaatschappij en naar schatting vijf procent kan zijn schulden niet afbetalen. Het enige exacte cijfer is het aantal wanbetalers die bij de Centrale voor Kredieten aan Particulieren van de Nationale Bank geregistreerd staan. Op die zwarte lijst komt men als men een krediet drie maanden niet kan afbetalen. Op dit moment staan er circa 352.000 mensen genoteerd, waarvan 71.000 personen voor twee kredietovereenkomsten en 53.000 voor drie of meer ; kortom, geen marginaal verschijnsel en een forse stijging sinds de jaren negentig. Volgens de bankwereld, die uit vrees voor een strenge wetgeving de problematiek wil bagatelliseren, kennen de meesten slechts tijdelijke tekorten, en zouden er maar een 30.000 echte, zware wanbetalers zijn.
In een verslag van de Nationale Bank wordt vooral kritiek gegeven op ?de lichtvaardigheid waarmee sommige kredieten toegekend worden?, en daar is advocaat De Neve het roerend mee eens. Zijn cliënten hebben gemiddeld een schuld van 3,5 miljoen frank, wat met een inkomen van nauwelijks 40.000 frank onmogelijk af te betalen is. ?Veel kredieten worden juist toegestaan wanneer mensen eigenlijk al in staat van onvermogen verkeren. De solvabiliteit wordt nauwelijks onderzocht. Soms laat men iemand alleen een valse verklaring ondertekenen : ik heb geen andere kredieten. Er wordt met kredieten gesmeten om toch maar zoveel mogelijk productie te halen en commissies binnen te slepen.? Een kredietmakelaar ontvangt gemiddeld vijf procent commissie of 25.000 frank op een half miljoen voor elke lening die hij bij een financiële instelling kan plaatsen. De helft van de commissie krijgt hij meteen, de andere helft naarmate de lening correct wordt terugbetaald.
De kredietverstrekker is verplicht om de zwarte lijst van de Nationale Bank te raadplegen ( on line, met toegangscode en wachtwoord) maar niét om er rekening mee te houden. De verdediging van de banken luidt steevast dat zij er niet mee gebaat zijn om zomaar geld te lenen aan mensen die het misschien niet kunnen terugbetalen, maar volgens De Neve klopt dat niet helemaal. ?Ten eerste zijn de vijf procent wanbetalers een statistisch ingecalculeerd risico, dat ruim gecompenseerd wordt door de hoge winsten op de andere kredieten. Ten tweede moet de klant zelf een premie betalen om zijn krediet te verzekeren : niet de kredietverstrekkers maar de verzekeraars dragen eventuele verliezen. Verzekeren is dus gemakkelijker dan een tijdrovend onderzoek doen.? Bijna altijd dezelfde twee verzekeraars worden erbij betrokken : Namur en Cobac. Een maatschappij als Namur zou zo wel 800.000 Belgische gezinnen in het bestand zitten hebben. In geval van wanbetalingen zijn zij het die de debiteur voor de rechter dagen.
WOEKER.
?En ten derde,? zegt De Neve, ?wordt er op wanbetalers vaak juist een exorbitante winstmarge gehaald, die in een zaak tegen een van mijn cliënten door de vrederechter van het tweede kanton te Kortrijk als regelrechte woeker bestempeld werd.? Als een geldschieter na wanbetaling een krediet opzegt, oefent hij zware druk uit om het hele saldo dat anders over een langere termijn ingelost zou worden in één keer terug te betalen, inclusief verwijlintresten en schadebeding. Alles samen is dat een winstmarge van soms meer dan honderd procent op jaarbasis. Dat lukt vaak, want onder de zware druk gaat de debiteur een nieuw krediet zoeken om het vorige te delgen. Het sinister wordt zo gewoon doorgegeven. Natuurlijk is de laatste in de rij de klos, maar zijn voorgangers hebben dubbel verdiend. Makelaars stellen de centralisatie van de schulden in één groot krediet als een mirakeloplossing voor. De afbetaling wordt dan over een langere periode gespreid en loopt minder hoog op per maand, maar de totale schuldsneeuwbal wordt er alleen maar groter door.
Een representatief voorbeeld uit het cliëntenbestand van De Neve is het verhaal van Jan en Trees. Jan is arbeider met een maandinkomen van 40.000 frank, Trees werkt als inpakster voor 28.000 frank. Het koppel trouwt en huurt een huis voor 7.830 frank per maand. Zij krijgen één kind. In 1994 verliest Trees haar werk. Door tegenslagen kennen zij kleine maandelijkse tekorten, die telkens met leningen worden opgevangen. Wanneer zij al met zeven kredieten bij zeven instellingen staan, komen ze bij de Gentse makelaar D., die een opvallende etalage heeft onder de naam ?De lening voor de werkman?, en nog een uitstalraam onder de naam (van zijn partner) M. Zonder veel solvabiliteitsonderzoek bezorgt hij een nieuwe lening van 350.000 frank aan 19,5 procent per jaar bij de firma Krefima, verzekerd door Namur. Ze kunnen finaal niet meer terugbetalen en worden door Namur vervolgd. Hun boedel wordt verkocht en op het loon van Jan wordt sindsdien beslag gelegd. ?Het bekende verhaal : Saïdjah had een buffel…?, concludeert De Neve.
?Door de uitzichtloze schuldenspiraal zwol de schuld van jaar tot jaar met 70 procent of meer aan. Aldus verzeilden Jan en Trees van een toestand van kleine tekorten in een enorme schuldenberg waarna het complete onvermogen volgt ad vitam aeternam. Zij liepen in de val van de kredietmarchands en hun annonces.? M. en ?de lening voor de werkman? voeren reclame in deze trant : ?U zoekt geld. Heeft u een lening ? Wil u er nog één ? Wees modern : koop hier goedkoop geld… Prachtig gratis geschenk en speciale tarieven… Voor al uw geldproblemen uw lening in een handomdraai… Samenvoegen en overname van leningen. Zelfs geweigerd bij andere maatschappijen. Is u één of twee maand achterop en wil u uitstel van betaling, wij zorgen ervoor.? Maar de makelaar in kwestie wast zijn handen in onschuld : hij is maar een tussenpersoon. ?Ik zet een vraag voor een lening op de computer, en als een kredietmaatschappij toehapt, moet zij dat maar onderzoeken. Als er later problemen rijzen, is dat weer een zaak van de verzekeringsmaatschappij.?
HAAIEN.
Hoe kan het dat makelaars zich met zeer expliciete advertenties specialiseren in wanbetalers die al achterstallige leningen hebben, soms zelfs loonbeslag, die geweigerd worden en op de zwarte lijst staan ? Voorzitter Emile Briffoz van de Unie der Kredietmakelaars (UKM) : ?Wat die makelaar doet, overigens een respectabel lid van de UKM, is volstrekt normaal. Door achterstallige leningen te centraliseren, kan je iemands toestand tenminste regulariseren. Zelf kreeg ik hier onlangs een buschauffeur die wel zeven maal op de zwarte lijst stond. Ik heb hem toch 2,6 miljoen kunnen lenen. De man bleek een eigendom te hebben, en daar heb ik een hypotheek op genomen. Als hij vijftien jaar 29.000 frank per maand inlost, is hij er definitief vanaf. Er zijn altijd instellingen die niet naar iemands verleden kijken, als hij maar genoeg pand heeft. Ander voorbeeld : er komt hier een man die op de zwarte lijst staat. Uit het gesprek leid ik af dat zijn vader niet onvermogend is. Waarom die man een krediet weigeren als iemand anders voor hem borg kan staan ??
Toch zit Emile Briffoz van de UKM in zak en as : het is crisis voor de kredietmakelaars. Niet alleen wordt er door de economische toestand minder geleend, maar ook woedt er een bikkelharde concurrentieslag. ?Eerlijk gezegd : ik leef zelf nu ook van de portefeuille van mijn trouwe klanten. Als ik het van nieuwe klanten zou moeten hebben, mag ik morgen de deuren sluiten. Er zijn nu een handvol makelaars actief die met enorme, agressieve reclames wel de helft van onze markt inpikken. Zie de laatste bladzij van Dag Allemaal : dat kost 450.000 frank. Zij zijn de echte haaien en gangsters. Zij steken geen tijd in contact en onderzoek : die willen alleen maar zoveel mogelijk klanten pakken. Alleen de commissie interesseert hen, desnoods de helft als het misgaat. Op de kredieten verpatsen ze ook een overlijdensverzekering, waarvoor ze soms wel 80 procent commissie opstrijken ! Maar ook de hypocriete grootbanken, die ons graag als poenscheppers afschilderen, hebben zich agressief op ons marktsegment gegooid.?
Kredietmakelaars worden nu geregistreerd, gecontroleerd en eventueel gesanctioneerd door Economische Zaken. Emile Briffoz : ?Tot nu toe was dat een papieren tijger. Er werden wel 12.000 mensen geregistreerd. Elke boekhouder, vastgoedmakelaar en verzekeringsagent heeft dat nummer aangevraagd ! Volgens mij zijn er in België maar vijftig professionele kredietmakelaars, waarvan er veertig bij de UKM zijn aangesloten. Wat nog geen garantie is dat het daarom brave jongens zijn : als ik de regels strikt zou toepassen, zou ik nog een aantal nestbevuilers moeten buitengooien. Zelfs de ondervoorzitter is moeten opstappen. Alleen dit jaar heb ik al twintig klachten tegen makelaars ingediend bij Economische Zaken. Traditioneel volgt dan alleen maar een Proces-Verbaal van Waarschuwing. Ik ken makelaars die al vier waarschuwingen gekregen hebben. Soms volgt een minnelijke schikking en moet iemand inbinden. Maar ik heb nog nooit geweten dat iemand zijn registratie verliest of vervolgd wordt !?
De inbreuken, die door de Unie aangeklaagd worden, hebben vooral betrekking op misleidende of leugenachtige reclame in de huis-aan-huis bladen : ?Ofwel worden mensen gelokt met valse tarieven, ofwel wordt het type krediet in het vage gelaten.? Voor al te verleidelijke reclame, die de hemel op aarde belooft, wil de Unie geen beperkingen invoeren. ?Geld voor alle doeleinden : één miljoen in 24 uur bij u thuis uitbetaald… Uw eigen huis zonder één frank in handen… Uw dochter trouwt en u wilt een feest geven, dan mag geld geen reden zijn om de pret te laten bederven… Een welverdiende vakantie hoeft u zich niet te ontzeggen : in de tijd dat u uw koffers pakt, zoeken wij de gepaste financiële regeling… Met een eenvoudige lening op afbetaling worden al uw wensen werkelijkheid… U hoeft zich niet te verplaatsen, alles gebeurt via de post… Eén telefoontje volstaat… Je kunt méér in het leven als je méér financiële ruimte hebt…?
KREDIETMAFFIA.
Advocaat De Neve : ?Erger nog zijn de bureaus zoals K. in Sint-Niklaas die de wet op het consumentenkrediet en de zwarte lijst omzeilen door gewone burgers als zelfstandigen voor te stellen. Zo werd een doe-het-zelver een zelfstandig lasser of een huisvrouw een zelfstandig strijkster. Een deel van die zogenaamde commerciële kredieten bestond soms uit aandelen van K. zelf. Die aandelen van 10.000 frank bleken achteraf waardeloos. Ook een merkwaardige carrousel was er in Bornem, waar een makelaar een akkoordje had met de ASLK-kantoorhouder. Alleen al in mijn praktijk heb ik wel dertig sinisters uit Bornem. De ASLK vroeg zelf bij mij om informatie. Maar het allerergste is natuurlijk het zwarte circuit : de echte kredietmaffia. Dat is het misdaadmilieu, vaak van Oost-Europese origine, dat in ruil voor een lening méér van je verwacht dan alleen maar een fikse rente. Enkele cliënten van mij zijn daarmee al in contact geweest, vooral in Antwerpen.?
Ook de staat zelf is volgens De Neve trouwens een lichtzinnig kredietverstrekker. In de jaren tachtig kregen vele duizenden werklozen een startlening van 500.000 frank om een eigen zaak te beginnen. ?De kleinhandel is hier in elkaar gestuikt, velen zijn onder de schulden bezweken. In plaats van een uitweg uit de werkloosheid te vinden, zijn ze levenslang in staat van onvermogen.? De staat is uiteraard ook een prominent schuldeiser, want belastingschulden worden altijd het laatst betaald. De fiscus kan wel uitstel verlenen, en eventueel een oogje dichtknijpen voor verwijlintresten en boetes, maar wettelijk is het niet mogelijk een belastingschuld als zodanig kwijt te schelden. En die laatste mogelijkheid die een weerslag op de begroting kan hebben is volgens Elfri De Neve een van de voornaamste obstakels waarom het langverwachte wetsontwerp van minister Elio Di Rupo van Economische Zaken (PS) nog altijd op zich laat wachten.
KWIJTSCHELDING.
Kabinetsadviseur Robert Geurts zegt dat het bewuste wetsontwerp over collectieve schuldenregeling nog door de Raad van State moet bekeken worden, en dat het daarna nog eens door de ministerraad moet worden goedgekeurd. Toch verwacht hij dat het in het najaar aan de Kamer kan worden gepresenteerd. Op 7 maart jongstleden was het ontwerp al een eerste keer door de ministerraad aanvaard. Het is de bedoeling om alle schulden te laten behandelen door de beslagrechter, die over twee mogelijkheden beschikt : een minnelijke schikking waarover door een aangestelde schuldbemiddelaar onderhandeld moet worden ; of een gerechtelijke procedure waarbij de rechter over een aanzuiveringsplan en eventueel, na een soort proefperiode van zeven jaren, zelfs over een kwijtschelding kan beslissen. De opbrengst van de goederen, die dan in beslag moeten genomen worden, zouden pondspondsgewijs onder de schuldenaars verdeeld worden. Het houdt nog geen ?privaat faillissement? in zoals in de buurlanden, maar toch een nieuwe start.
Behalve die curatieve maatregelen stelde minister Di Rupo in maart ook een preventief luik voor : vooral de oprichting van een zogenaamde ?positieve risicocentrale?. De huidige zwarte lijst van de Nationale Bank is een negatief bestand, wat wil zeggen dat alleen achterstallige kredieten worden aangegeven. Het nadeel is dat die lijst geen beeld biedt van de mogelijke schuldaccumulatie. Veel debiteurs staan niet op de zwarte lijst omdat ze telkens vòòr de fatale driemaandentermijn een ander krediet vinden om het vorige af te betalen. In een positieve risicocentrale zouden àlle kredieten genoteerd worden, wat een solvabiliteitsonderzoek zou vergemakkelijken. Dat stuit echter op fel verzet van de banken, die vooral het risico op commercieel misbruik van de gegevens vrezen. Daardoor lijkt het plan voorlopig op de lange baan geschoven. Ook het wetsontwerp over de eventuele kwijtschelding van schulden botst uiteraard op tegenstand van de banken.
Advocaat Elfri De Neve is daar een hevig voorstander van, ook al omdat het een einde zou maken aan de boetedoening van zijn cliënten die soms al tien jaar of langer onder het beslagrecht leven. Loonbeslag wil zeggen dat iemand, naargelang de grootte van zijn inkomen, minimaal 30.900 frank en maximaal 36.800 frank overhoudt ; kindergeld en andere uitkeringen mogen wel niet aangeslagen worden. Boedelbeslag houdt in dat men de beslagene toch een redelijk deel van de huisraad moet laten houden. (Alsook : ?een koe, twaalf schapen of geiten, alsmede een varken en 24 dieren van de hoenderhof?). Bovendien kan een beslagene zijn meubels gewoon blijven gebruiken, als hij ze laat opkopen door een verwant of kennis, die de deurwaarder het geld bezorgt (zelden meer dan 40.000 frank, soms minder dan de kosten voor beslag en openbare verkoop). Eenzelfde boedel mag geen tweemaal in beslag genomen worden.
DOODVONNIS.
Advocaat De Neve : ?Elke schuldeiser heeft recht op betaling, maar slechts in zoverre het recht op menselijke waardigheid geëerbiedigd wordt. Er zijn zoveel families die zich letterlijk het eten uit de mond sparen, die van 10.000 of 15.000 frank leven en de rest aan schulden afbetalen. Dan zeg ik : denk eerst aan uw kinderen in de plaats van aan uw schuldeisers. Wie in het handelsverkeer krediet geeft, neemt bewust het risico om zijn geld niet te krijgen. En zeker wie zotte kredieten geeft, zoals ik voortdurend hoor. Bijvoorbeeld een zware lening geven aan een gehandicapt meisje met 14.000 frank per maand, speculerend op de borg van een verwant. Zo maak je soms fatale cascades van hele families mee, omdat familieleden borg staan of op hun naam geld voor iemand anders lenen. Natuurlijk heb je ook mensen die fouten begaan of kredieten nemen bij wijze van georganiseerde hold-up. Maar 85 procent is te goeder trouw. Schulden hebben vaak te maken met hartstocht, met zwakte, en met een aangepraat optimisme dat geld zichzelf zou terugbetalen.?
Kredietmakelaar Emile Briffoz vindt het echter geraadzaam dat mensen te allen prijze hun schulden proberen af te betalen : ?Loonbeslag is een burgerlijk doodvonnis. Dan kies je ervoor om nooit meer je hoofd boven water te steken.? Een wettelijke kwijting van schulden zou alleen maar misbruiken stimuleren. ?Voor mij is de consument nu al overbeschermd. Dat men ruim 30.000 frank per persoon mag houden, betekent dat de schuldeisers altijd in de kou staan. Uiteraard zijn er mensen met zware problemen. Dat zijn voor de helft marginalen en kredietverslaafden, en voor de andere helft mensen die een te hoge levensstandaard willen onderhouden. Ik heb een professor als klant, die 180.000 frank per maand verdient en die toch bliksemsnel naar de haaien gaat. Maar hij heeft ernaar geleefd ! Het is ook niet billijk dat men steeds de kredietmakelaar viseert. Als je auto een fabricagefout heeft, moet je garagehouder er toch ook niet voor opdraaien ? Het zijn juist de grootbanken die op hopen geld zitten en die dat geld willen laten rollen.?
Omdat het in eenieders belang is dat het geld blijft rollen, zijn ook kredietverstrekkers niet als zodanig tegen schuldbemiddelaars gekant. In het eerste nummer van ?Berichten over schuldbemiddeling? zegt bankier Mark Lambrechts (HBK Spaarbank) : ?Blijft een termijn onbetaald, dan is het de plicht van de bankier om de cliënt zo vlug mogelijk te contacteren. Hij moet voorkomen dat de cliënt nieuwe leningen aangaat om de vorige te kunnen afbetalen, en dan meestal nog tegen woekerrentes. De tussenkomst van een neutrale en belangeloze schuldbemiddelaar kan dan interessant zijn.? Schuldbemiddeling groeit in elk geval stilaan uit tot dé nieuwe OCMW-taak bij uitstek. Volgens een regionaal onderzoek hadden bij de OCMW’s van Dendermonde, Kruibeke en Sint-Niklaas respectievelijk 55 procent, 47 procent en 45 procent van de geopende dossiers betrekking op overkreditering. Dat is nog maar het topje van de ijsberg, want schuldenaars, door schaamte verteerd, zoeken meestal pas hulp als het kalf verdronken is. Vele anderen vinden nog tijdelijk soelaas in het informele circuit van familie en vrienden.
?OCMW’s zien schuldenaars soms als profiteurs en dwingen hen tot onmenselijke afbetalingen,? zegt advocaat Elfri De Neve. ?Eén van mijn cliënten heeft zes kinderen die aan de erfelijke ziekte van Hardener leiden, waardoor na een operatief ingrijpen de ontlasting kunstmatig dient te gebeuren. Het OCMW liet hem van 16.000 frank leven, zonder dat die man ook maar enig perspectief had om ooit uit zijn schuldenput van acht miljoen te geraken. Die uitzichtloosheid leidt tot wanhoopsdaden. Een tijd geleden zat hier een cliënt met een revolver en hij zei dat hij heel zijn gezin uit hun lijden zou verlossen. Ik probeerde dat uit zijn hoofd te praten. Een paar uur later heeft hij zichzelf in z’n auto doodgeschoten. Zijn kinderen heeft hij tenminste gespaard. Maar zij erven wel zijn schulden.?
Chris De Stoop
Schuldslavernij : sommige gezinnen leven van 10.000 frank, de rest gaat naar schuldeisers.
Verleidelijke reclame : de hemel op aarde.
Advocaat Elfri De Neve.
Kredietmakelaar Emile Briffoz.
Folder van kredietverstrekker : de smeerolie van de moderne consumptiemaatschappij.
