Terwijl het schandaal rond de corrupte Chinees Zheyun Ye verder uitdijt, blijft de voetbalbond zwijgen over dé maatregel die gokmaffiosi in de toekomst buitenspel zou kunnen zetten.
Germain Landsheere kan het voetbal redden. De penningmeester van de Koninklijke Belgische Voetbalbond (KBVB), tevens de ferventste verdediger van strikte licentievoorwaarden voor de Belgische voetbalclubs, zit daar waar met de sanering moet worden begonnen. Financieel onstabiele voetbalclubs zijn een gemakkelijke prooi voor schimmige figuren als de Chinees Zheyun Ye en zijn maffieuze opdrachtgevers. Nóg strengere licentievoorwaarden, en desnoods zelfs een gedwongen degradatie van enkele kwakkelende clubs zou de competitie in de toekomst voor meer schandalen kunnen behoeden. ‘De licentievoorwaarden hoeven zelfs niet te verstrengen’, bedenkt Germain Landsheere. ‘Ze moeten alleen strikter worden toegepast.’
België hanteert twee soorten regels. Volgens de Belgische licentieregels moeten alle eersteklassers hun schuldenberg uit het verleden onder controle hebben. Lierse, een van de ploegen in het middelpunt van het gokschandaal, voldeed vorig jaar niet aan die voorwaarde en mocht vorig jaar maar nipt aan het seizoen beginnen – tot het njet van de licentiecommissie bijgestuurd werd in beroep. De licentiecommissie in eerste aanleg oordeelt namelijk vaak strenger dan de beroepscommissie of de bondsrechtbank in evocatie. Naast de Belgische licentie is er ook een Europese, die enkel clubs bindt die Europees spelen, en daarvoor aan de licentieregels van de Europese voetbalfederatie UEFA moeten voldoen. Die Europese licentie is beduidend strenger dan de Belgische: voor de UEFA moeten clubs ook kunnen voldoen aan een aantal verplichtingen in de toekomst, en dat onder meer bewijzen met bankwaarborgen voor de lonen. ‘Het zou in het licht van de hele gokaffaire een logische stap zijn’, zegt Germain Landsheere, ‘om de licentievoorwaarden van de UEFA aan elke eersteklasser op te leggen. Maar dat krijgen we nooit verkocht aan de vereiste 80 procent van de Belgische voetbalclubs. Ik vrees dat de UEFA zo’n maatregel zal moeten doordrukken.’
Landsheeres reactie is tekenend. Het Belgisch voetbal kreunt onder de gevolgen van het gokschandaal, maar de voetbalbond schijnt zich nauwelijks bewust te zijn van de ernst van de zaak. Terwijl het bondsparket wachtte op het fiat van onderzoeksrechter Silviana Verstreken om het eigen onderzoek een versnelling hoger te schakelen, boog de voetbalbond zich de voorbije dagen over maatregelen die in de toekomst een nieuw gokschandaal moeten vermijden. Vrijdag keurde het uitvoerend comité een richtlijn goed die voetballers verbiedt om te wedden op hun eigen wedstrijden, op straffe van schorsing of schrapping. Het voorstel verhuist nu naar de sportcommissie, en wordt wellicht de laatste zaterdag van juni goedgekeurd door de Algemene Vergadering van de voetbalbond. Ook deze week ondertekenden de bondsbonzen een akkoord met de Britse gokbeurs Betfair. ‘Wij zullen op de hoogte worden gehouden van vreemde voorvallen en abnormaal hoge inzetten’, zegt secretaris-generaal Jean-Paul Houben van de voetbalbond, ‘en bij verdachte wedstrijden zal Betfair de namen van de gokkers doorspelen aan het bondsparket.’ Althans, in zoverre het verzoek van de KBVB niet botst met de geldende internationale regels op de privacy. Het zijn allemaal interessante maatregeltjes, daar niet van. Maar het zijn niet meer dan windschermpjes tegen de tyfoon die door het Belgische voetbal raast.
TRAAGHEID
En toch wil Jean-Paul Houben niet horen dat hij en zijn mensen te laks zijn geweest. ‘Tot onderzoeksrechter Silviana Verstreken in de zaak begon te graven, heeft het bondsparket álles gedaan wat in zijn mogelijkheden lag. De waarschuwingsbrief van Betfair, de Britse gokbeurs, werd op 30 januari besteld aan de Houba de Strooperlaan, en we hebben meteen alle bevoegde instanties verwittigd, de UEFA incluis. Nu laten we het gerecht zijn werk doen. Zo heeft de KBVB het trouwens altijd gewild. Mensen schijnen te vergeten dat de voetbalbond het onderzoek van Verstreken mogelijk maakte: het was de KBVB, en niemand anders, die ervoor heeft gepleit om omkoping in het voetbal in te schrijven in de wet op de corruptie van 10 februari 1999. Precies omdat het gerecht meer mogelijkheden heeft dan wij om zulke zaken te onderzoeken.’
Hij zwijgt, want het klinkt een beetje gek. Het Brusselse en het federaal parket onderzoeken het Belgische voetbalschandaal. De Europese voetbalfederatie UEFA ook: die voert in alle stilte onderzoeken naar vervalsing van de competities in België, Finland, Portugal en Tsjechië – wellicht volgen er in de komende weken ook richtlijnen vanuit die hoek. Zelfs de Bijzondere Belastinginspectie (BBI), als we minister van Financiën Didier Reynders (MR) mogen geloven. ‘Waar er corruptie is, zijn er gecorrumpeerden’, liet Reynders weten tijdens het vragenuurtje in het parlement op vrijdag 24 februari. En hij voegde er meteen aan toe dat hij de Antwerpse BBI een onderzoek wil laten instellen naar mogelijke belastingontduiking bij de omgekochte voetballers. Het lijkt wel of iedereen de gokfraude onderzoekt die de Belgische voetbalwereld op haar grondvesten doet daveren. Iedereen, behalve de voetbalbond zelf.
Acht maanden nadat ons zusterblad Sport/Voetbal Magazine de gokfraude rond Zheyun Ye heeft uitgerafeld, heeft de KBVB de eerste maatregelen op zijn leden losgelaten. Rijkelijk laat, en in bepaalde gevallen ook behoorlijk ondoordacht. Neem nu de regeling met Patrick Deman, ex-trainer en gewezen doelman van SK Lierse, en de eerste spijtoptant ter wereld in een voetbalschandaal. Spijtoptanten of pentiti worden vaak gebruikt in grootschalige maffiaonderzoeken in de VS, maar in Belgische strafonderzoeken zijn ze illegaal – met name de PS heeft zich in het verleden altijd tegen het systeem verzet. Binnen het tuchtrecht van de voetbalbond kunnen spijtoptanten wel, maar ook daar zitten er klaarblijkelijk veel haken en ogen aan de maatregel. Deman heeft al toegezegd, in ruil voor immuniteit. Maar ook Liersedoelman Cliff Mardulier wil zijn boekje opendoen bij het bondsparket. Anderen zullen ongetwijfeld volgen, allemaal op zoek naar een kortere schorsing of zelfs totale immuniteit.
Bondsvoorzitter Jan Peeters, een gewezen rechter, denkt dat de KBVB ál die potentiële spijtoptanten iets moet gunnen – het lijkt wel alsof de voetbalbond zijn eigen straffeloosheid wil creëren. Bondsprocureur René Verstringhe gelooft dat het tot Patrick Deman beperkt kan blijven. En hij wacht vol spanning de reacties af van de UEFA en het Belgische parket.
Terwijl hij wacht, is de zaak helemaal losgebarsten. Vorige week viel het zevende slachtoffer in het immer uitdijende gokschandaal. De hele heisa kostte de kop van Gilbert Bodart, de trainer van La Louvière die in een vorig leven bij KV Oostende geld had ingezet op een overwinning van Standard tegen zijn eigen ploeg. Het klinkt als collateral damage: wedden tégen de eigen ploeg mag dan wel van een bedenkelijke moraal getuigen, maar Bodart hoefde voor die voorspelling toch niet bepaald een voetbalvisionair te zijn – de 5-0-winstcijfers had Bodart namelijk niét gepronostikeerd. Het valt zelfs te betwijfelen of Bodart met zijn laakbare actie het zwarte boekje van Silviana Verstreken haalt. Over de namen in het notitieboekje van Verstreken is de jongste dagen weer druk gespeculeerd. Volgens bepaalde bronnen zouden het er al vijftig zijn – allemaal mensen die over hun banden met de gokmaffia zullen worden ondervraagd. Spelers, trainers, bestuurders en figuren uit de periferie – advocaat Laurent Denis, bijvoorbeeld, en de schimmige spilfiguur Pietro Allatta. Er zouden zelfs scheidsrechters en assistent-scheidsrechters in het lijstje opduiken: de kranten verwezen de jongste dagen naar twee verdachte buitenspelfases in een wedstrijd tussen La Louvière en Westerlo. Mogelijk komen er de volgende dagen nog nieuwe namen bij, want het gerecht onderzoekt heel nauwkeurig een lijst met 880 namen van Belgische gokkers, die een rogatoire commissie vorige week bij de Londense gokbeurs Betfair ging afhalen.
Intussen lijkt er ook een vijfde club bij het schandaal betrokken: ex-trainer Paul Put, de vermoede spilfiguur van de corruptie bij Lierse, zou volgens enkele kranten bekentenissen hebben afgelegd over minstens acht verkochte wedstrijden. Ook Excelsior Moeskroen, de club die vorige week Put heeft ontslagen, zou in minstens één wedstrijd zijn kansen op hoogst knullige wijze hebben verdedigd. Het versterkt alleen maar die vreselijke indruk dat het gerecht nog altijd maar aan het topje van de ijsberg pulkt.
FRANK DEMETS
