Koen Meulenaere
Koen Meulenaere Van 1991 tot 2012 de satiricus van Knack

Onze spionagefoto’s gezien, twee weken geleden? Was dat iets of was dat niet iets? Aha, daarmee zijn we alle concurrenten lichtjaren voor. Afgepakt van de Russen, wat niet zo eenvoudig is als sommigen misschien zouden denken.

Jarenlang is aan dit project gewerkt door onze chef-buitenland, ex-lid van de Mossad, en onze chef-justitie, gewezen instructeur van MI5. Beide cheffen zijn behoedzaam geïnfiltreerd in het gesloten milieu van vroegere sovjetspionnen, leden van het politbureau, en Rode-Legerofficieren. Een werk van lange adem, waarbij het voortdurend dansen op het slappe koord is. Kostelijke affaire ook, want om in die kringen het vertrouwen te winnen, moet vanzelfsprekend het geld rollen. Van dure etentjes, over gratis cruises, tot het beschikbaar stellen van escortemeisjes.

De dagen waarop die laatsten op onze redactie hun instructies kwamen vragen, was de aanwezigheidslijst van Knack merkelijk beter gevuld dan gewoonlijk. Wij hebben onze trap zien bestijgen door vrouwen, van wie wij het bestaan wel hadden vermoed, maar nooit hadden mogen vaststellen. Het bewaren van de zelfbeheersing in de nabijheid van deze springstof, was een test op zich voor onze beide elitereporters. Waar anderen van ons faalden, bleven zij overeind.

Hun training was trouwens over de hele lijn Spartaans. Zowel mentaal als fysiek. Zo kregen wij in onze duiventil op de vijfde verdieping, de schrik van ons leven toen aan de rand van de dakgoot plotseling twee handen verschenen, dra gevolgd door het van inspanning rood aangelopen gezicht van Sus Van Elzen. Was met klimhaken onze gevel opgeklauterd. Een dag later werd Frank De Moor aangetroffen met zijn blote voeten in een kit gloeiende kolen. En alsof dat niet volstond, las hij tegelijkertijd een reportage van Walter De Bock.

Beide cheffen besprongen elkaar onverhoeds vanuit donkere hoeken en kanten, ter verhoging van alertheid en reactievermogen. Ze lieten zich opsluiten in een muffig hok in de kelder, om uit te testen hoe ze zouden reageren op een gebeurlijke gevangenzetting zonder eten of drinken. Pas na anderhalve week begaf onze chef-buitenland als eerste, beukte de deur uit haar hengsels en belde de kamikazes van Pizzahut.

Slavische talen, Oedmoertische literatuur, Karelische volksdansen, boskap in de Oeral, Oekraïense mijnbouwtechnieken… geen aspect van het sovjetleven of onze beide cheffen bestudeerden elk detail ervan. Tot en met een initiatiecursus in het rijk geschakeerde assortiment Russische alcohol, wat voor menige vrolijke middag op de redactie heeft gezorgd.

Om te oefenen voor de uiteindelijke commando-operatie, pleegden ze zelfs meerdere inbraken in eigen land, zowel in privé-woningen als in officiële gebouwen. Nooit gepakt. Op een dag prijkte een authentieke tondo van Pieter Brueghel in onze hall. Gestolen in het museum van Antwerpen. Na twee weken hebben wij hem uit voorzichtigheid teruggestuurd, toen onze redactie zelf het bezoek kreeg van dieven. Die de Brueghel overigens lieten hangen, wellicht in de overtuiging dat er voor dergelijke brol toch geen koper te vinden is.

Na jaren zwoegen, was vorige maand het grote moment aangebroken waarop onze hoofdredacteur het licht op groen zette. Op een regenachtige nacht klommen onze chef-justitie en onze chef-buitenland, gehuld in camouflagepak, de kantoren van de KGB in Moskou binnen. En omdat we die op maquette hadden nagebouwd, vonden ze blindelings hun weg naar het uiteindelijke doel: de uiterst geheime luchtfoto’s van Antwerpen en Brussel.

Terug op de redactie, werden ze op gejuich onthaald. De buit werd op de vergadertafel uitgestald, niet vooraleer onze chef-justitie de gordijnen had gesloten, en gewapend met een metaaldetector en een anti-afluisterscanner een inspectie rond het Montgomeryplein had gemaakt. Daarna deed hij alle deuren op dubbel slot, gebood onze chef-economie zijn sigaar te doven, en rolde de documenten uit.

Wat wij zagen deed ons hart overslaan: een plattegrond van Antwerpen, maar dan op foto! Gemaakt vanuit een satelliet op tweehonderdzestigduizend meter boven de aarde. De stilte die viel, was bijna sacraal. De eerste die ze verbrak, was onze chef-Wetstraat. Met een stem die het midden hield tussen fluisteren en piepen, wierp hij de vraag op waarmee ook anderen zaten: “Wat is die blauwe strook daar links ?”

Onze chef-justitie keek vragend naar onze chef-buitenland, maar die gunde de eer aan zijn collega, door de gezamenlijke hachelijke onderneming intussen zijn vriend geworden. Onze chef-justitie blikte de kring rond, en sprak plechtig: “Die blauwe strook door Antwerpen, is een waterloop. Het is de Schelde!”

Wat losbarstte, kunnen we vergelijken met het opgewonden gekakel bij het binnenbrengen van een zak graan in een legbatterij. Duizend vragen en opmerkingen dwarrelden plots door elkaar. “Die Schelde maakt in de bovenhoek potverdorie een levensgevaarlijke bocht. We moeten dat signaleren aan de schippers, of er gebeuren daar accidenten. En wat is die grote groene driehoek in het midden?” Het stadspark!

Om de kakofonie in te dijken, gaven beide cheffen een resumé van wat ze zelf op de foto’s hadden ontdekt. U kon het twee weken geleden in Knack lezen. De lijn tussen het centraal station en de Boerentoren bijvoorbeeld, wordt gevormd door de De Keyserlei en de Meir! Let ook op de dunne groene streep, die de De Keyserlei kruist. Dat zijn de leien. En het spaghettiachtige lint rondom de stad is de Ring.

Na tal van soortgelijke onthullingen, wees onze chef-buitenland nog op iets zeer merkwaardigs. “Ziet ge de groene vlek naast het centraal station?” vroeg hij, zonder een antwoord te verwachten. “De zoologie! En dus is de donker behaarde stip die ge in bovenaanzicht ziet, waarschijnlijk een van de gorilla’s.”

Wij stonden sprakeloos. Tot onze chef-Wetstraat iedereen weer met beide voeten op de grond zette: “Tenzij het een oudere foto is. In dat geval is het misschien wel Hugo Schiltz .”

Koen Meulenaere

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content