Bij toeval hebben wij achteraan op een vaak gebruikte videocassette een oude Ter Zake teruggevonden. Geen idee van wanneer precies, maar het ging over een banenoverleg waarmee Dehaene de aandacht probeerde af te leiden van een forse belastingverhoging die het gat in de begroting moest verhullen. Wij weten al lang niet meer hoe dat overleg is afgelopen, maar dat het in geen geval banen heeft opgeleverd, weten wij wel.

Dirk Tieleman wist het blijkbaar toen al, en had zich voorgenomen dit met een aanschouwelijke reportage uit het dagelijkse leven te bewijzen. Wij zagen een blijgezinde vrouw naar de ingang van een huis marcheren, een kopje koffie drinken, en daarna aan het werk gaan met stoffer en blik.

?Mag ik u een momentje storen ?? vroeg Tieleman overdreven beleefd. Het valt moeilijk aan te nemen dat iemand die al een kwartier een camera op zijn hielen duldt, hierop ?neen? zou antwoorden. ?U bent Karin ?? vervolgde Tieleman al even overbodig. Mocht ze geantwoord hebben : ?Neen, ik ben Marleen,? had het wellicht aanbeveling verdiend om deze vergissing uit de montage te knippen en de vraag opnieuw te stellen. Maar ze heette inderdaad Karin.

?En hoe oud is Karin ?? ging Tieleman zonder verpinken verder, als sprak hij tot de tweede kleuterklas. Dertig jaar. ?En wat doet Karin ?? Enfin, dat ging zo een tijdje door en stap na stap kwamen wij te weten dat Karin schoonmaakte voor de plaatselijke klusjesdienst van Miet Smet. Na een poosje kwam het eruit : psychologisch was het misschien beter dan thuis zitten, maar van werkzekerheid was geen sprake en van pensioen nog veel minder. Dit was wat Tieleman wenste te horen. Hij bedankte Karin, die tot zijn ontzetting eraan toevoegde : ?Zal ik eerst de keuken doen of eerst uw bureau, mijnheer Dirk ??

De volgende was een tijdelijke kappersassistente (?Niet te kort, zoals gewoonlijk, mijnheer Dirk ??). Toen een hulpgaragist (?Uwen achterband begint kaal te worden, mijnheer Dirk.?). Voor we vijf minuten verder waren, hadden we twee nichtjes en een groottante van Tieleman gehoord, diverse kritische buurt- en dorpsgenoten, plus een vreemd ogende goeroe die in kleermakerszit een halve meter boven de grond zweefde en bij beter toekijken Tieleman zelf bleek te zijn. Men mag veel zeggen over deze vorm van reportages, maar aan het eind kon niemand ontkennen dat dat banenplan geen knip voor de neus van de bedenker ervan waard was.

Een ander procédé dat altijd garant staat voor succes, is de satellietverbinding met een gast die geen zin heeft om naar de studio te komen. Vanuit één of ander boerendorp moet die dan helemaal alleen in de donkere lens van de camera proberen te antwoorden op verwijten die hem vanuit Brussel worden toegestuurd. Dit kan enkel goed aflopen bij ondervraagden met ruime camera-ervaring, en bij interviewers met begrip voor de moeilijke situatie van hun gesprekspartner.

Dirk Tieleman en Walter Zinzen behoren niet tot de categorie interviewers met begrip voor hun gesprekspartner. De ongelukkige op het videoscherm in de schouw mag zoveel pleiten en argumenteren als hij wil, als ze in de studio beslissen hem het woord af te nemen, is hij reddeloos verloren. Bovendien hoort hij dan de volgende vraag of opmerking niet of slechts voor de helft, en kan hij niet meer reageren. Wat de indruk geeft van grote domheid en schuld.

Wij hebben Zinzen onlangs per satelliet de maat zien nemen van Karel Van Miert. Het ging over de sluiting van Renault-Vilvoorde. De dagen voordien waren alle mogelijke en onmogelijke extremisten al komen uitschreeuwen wat voor een schandaal dat was, zodat ze bij Ter Zake op zoek moesten naar iemand die nòg scherper uit de hoek kon komen. Professor Bundervoet ! Als de meest ongenuanceerde negativist al zijn gang is gegaan en je wil nog een stap verder, vraag dan Jan Bundervoet. Dat had Zinzen gedaan, en in de schouw hoorde de Europese commissaris dat hij en zijn collega’s verantwoordelijk waren voor de sluiting van Renault. ?Het masker van Europa is gevallen,? jammerde Bundervoet, wiens radeloze gelaatsuitdrukking er weinig twijfel liet over bestaan : het was gedaan met ons land.

Karel Van Miert weerlegde dit en gaf de schuld aan de nationale regeringen, maar vooraleer hij kon uitleggen wat hij hiermee bedoelde, viel Zinzen hem in de rede : ?U hoort het, zoals te verwachten steekt de Europese Commissie weer de kop in de grond. Pontius Pilatus was een voorbeeld van zelfverwijt, vergeleken bij deze vetbetaalde europrofiteurs.? Professor Bundervoet knikte bevestigend. In de schouw zagen wij nog wel hoe Van Miert zijn uitleg verderzette, maar vermits men de klank had dicht gedraaid, hoorden wij er niets meer van.

?Er is geen sociaal handvest in Europa, door de nalatigheid van de commissie,? ging de professor onverstoorbaar verder, alsof hij niet gehoord had dat Van Miert die stelling net had ontkracht. ?De arbeiders hebben grote toegevingen gedaan inzake flexibiliteit en loonmatiging. Wat hebben ze in ruil gekregen ? Deregulering. Dat betekent : het kapitaal hoeft zich nergens iets van aan te trekken, en zeker niet van wie dag en nacht in ongezonde en onveilige omstandigheden zijn nestel afdraait.?

Zinzen besloot van zijn steen een hart te maken, en Van Miert een laatste kans te gunnen. ?Er moet niet minder Europa komen, maar meer Europa,? trok de commissaris een nieuw steekhoudend argument op gang. Maar ook nu kwam hij niet ver. ?Oh ja ? Dat moet ge dan maar eens op de vloer in Vilvoorde gaan zeggen,? beet Zinzen woedend terug. En sprong vervolgens recht om zich in volle breedte voor het scherm op te stellen. Zodat wij Van Miert nu ook niet meer konden zien. Walter maakte de professor met een hoofdknik duidelijk dat het weer aan hem was. ?We moeten het volk bewapenen,? begon Bundervoet, die vond dat het zachte gedeelte van het debat lang genoeg had geduurd.

In Straatsburg gebood Van Miert Carla Galle onmiddellijk na te kijken of die Zinzen nog lid was van de partij.

Koen Meulenaere