Elke verkiezing heeft zijn verrassingen’, wist Wilfried Martens dertig jaar geleden al. Het cliché geldt nog steeds. Vandaar dat we ons nu al kunnen afvragen welke zekerheden op 25 mei 2014 zullen sneuvelen. Zal de reputatie van degelijkheid en daadkracht van minister-president Kris Peeters overeind blijven? En zal N-VA-boegbeeld en gedoodverfde winnaar Bart De Wever inderdaad iedereen het nakijken geven? In de Wetstraat is de vraag niet of die twee het goed zullen doen, maar of ze het goed genoeg zullen doen. Grote verrassingen overkomen vaak de sterkste en dus meest zelfverzekerde partijen.

Op de N-VA-nieuwjaarsreceptie stonden honderden aanwezigen in de rij om samen met de voorzitter op de foto te gaan. Simultaan met De Wever hielden ze de vingers in V-vorm: de V van Vlaanderen, van Veni Vidi Vici en, voor N-VA’ers met minder klassieke kennis, van Victory-Day – een begrip uit de jaren veertig.

De kans is natuurlijk erg groot dat de N-VA ook de volgende verkiezingen wint. Maar dan moet De Wever in 2014 toch minder hobbels op zijn weg vinden dan in de voorbije dagen. Het dubbelinterview met CD&V-voorzitter Wouter Beke en diens MR-collega Charles Michel bijvoorbeeld, simultaan in De Standaard en Le Soir, was een uitgekookt manoeuvre waarop de N-VA niet meteen een goed antwoord had. CD&V en MR moeten beide opboksen tegen een politieke marktleider die zijn sterkte dankt aan die andere nummer één. De N-VA profileert zich in Vlaanderen als hét breekijzer van de PS-staat, terwijl de PS zich in Franstalig België opwerpt als dé dam tegen een N-VA-vloedgolf. Opeens leggen Beke en Michel samen uit dat er in Vlaanderen een goed alternatief is voor de N-VA, en in Wallonië en Brussel ook voor de PS.

Waarop Bart De Wever aan Radio 1 liet weten hoe verrast hij wel is. ‘Normaal zou je verwachten dat christendemocraten afspraken maken met christendemocraten, en liberalen met liberalen’, zei hij. Tja, Beke en Michel doorbraken met dat interview inderdaad een vastgeroest patroon. Maar wat kan de N-VA – ‘de kracht van verandering’ – daar op tegen hebben? Dit keer heeft De Wever zelfs geen kwinkslag klaar, alleen een wat voorspelbare redenering dat CD&V en MR het zoveelste bewijs leveren dat België niet meer werkt. Terwijl Beke en Michel eerder het tegendeel wilden aantonen, door samen de N-VA een hak te zetten.

Maar ook al krijgt Bart De Wever het soms kwader dan zijn achterban ziet, daarom heeft de concurrentie nog niet gewonnen. Al mag dat soms zo lijken. Vier jaar lang was Kris Peeters ‘opgetrokken uit teflon’ – zo stond het ooit in een kabinetsmail van viceminister-president Ingrid Lieten (SP.A). Een onvoldragen onderwijshervorming, toeslibbende wegen, een manke groei: elke kritiek glijdt van de minister-president af als water van een eend. En dus drukt Kris Peeters nu al de wens uit dat hij straks zijn zeg wil in de benoeming van alle Vlaamse ministers, ook die van de andere partijen. Alsof hij al opnieuw minister-president is. Alsof Kris Peeters kwam, zag, en al gewonnen heeft. Vijf maanden voor D-Day.

Natuurlijk is er een gerede kans op Peeters-III. Maar toch even oppassen, want uitgerekend in dit verkiezingsjaar komen er krassen in het teflon. Tegen een reeks welgemikte uithalen van de liberale oppositieleider Bart Tommelein bleek weinig in te brengen: dat het niet door de PS is dat Vlaanderen elke dag urenlang in de file staat; dat niet de PS maar Vlaanderen de ‘miserietaks’ voor scheidende koppels heeft verhoogd; dat er nog altijd wachtlijsten zijn in Vlaanderen, en straks nog minder kinderopvang… Het wordt stilaan een begrip: ‘de stilstandsregering’ – en daarmee wordt niet die van Elio Di Rupo bedoeld.

Zelfs in de eigen partij blijkt de steun plots minder groot en eensgezind dan gedacht. Verderop in Knack laat Eric Van Rompuy weten dat CD&V de fout niet mag maken om met Kris Peeters als enige boegbeeld naar de kiezer te gaan. Weer een krasje.

Bart De Wever zou de eerste onoverwinnelijke niet zijn die uiteindelijk kwetsbaar blijkt, Kris Peeters niet de eerste kampioen die in de laatste rechte lijn moeite heeft om zijn cadans te houden. De enige zekerheid is dat er geen zekerheden zijn. Dat wist Wilfried Martens dus al, en uit eigen ervaring.

Grote verrassingen overkomen vaak de sterkste en dus meest zelfverzekerde partijen.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content