Een krappe meerderheid is ook een meerderheid en dus blijft Bart Somers VLD-voorzitter. Hij werd verkozen omdat hij geen woord te veel zei. Eigenlijk heeft Somers helemaal niets gezegd wat het onthouden waard is. En blijkbaar hoort dat zo.
Afgelopen zaterdag bracht De Morgen naar aanleiding van de voorzittersverkiezing een dubbelgesprek met twee VLD’ers, Kamervoorzitter Herman De Croo en staatssecretaris voor Administratieve Vereenvoudiging Vincent Van Quickenborne. Het opmerkelijke aan dit interview was dat het op geen enkel moment handelde over het gedachtegoed of over de grote keuzes waar de partij voor staat.
De tweespraak tussen De Croo en Van Quickenborne, en het beperkte discours van de nieuwe voorzitter geven een beeld van de politieke doelloosheid die in de VLD – maar ook in andere partijen – heerst.
Ook de recente voorzittersverkiezing bij CD&V had geen enkele inhoudelijke inzet. Dat de ene kandidaat wat progressiever was dan de andere viel alleen af te meten aan het al dan niet verkrijgen van de steun van de arbeidersbeweging ACW.
Bij de SP.A organiseren ze volgend jaar nog eens een programmacongres, nadat de partij de voorbije jaren op joyeuze wijze al haar ideologische principes aan de kant heeft geschoven. Wat het programma, laat staan de ideologische inhoud zou kunnen zijn van partijtjes als Spirit is zelfs voor de militanten een volkomen raadsel. De N-VA heeft sedert haar aantreden in de Vlaamse regering alle moeite van de wereld om haar prioriteiten op een rij te krijgen, en bij Groen! is de stilte oorverdovend.
Partijen zijn niet meer dan een merknaam op een trommelvel waarop volgens de waan van de dag en op de maat van de opiniepeilers hard of stil kan worden geroffeld.
Als kroonprins Filip wat overmoedig zijn afkeer uitspreekt voor het Vlaams Belang, worden meteen verbale barricades opgeworpen en sturen de partijen hun kleine prinsjes uit om voor de tv-camera’s wat institutionele clichés te debiteren.
Alleen de ultieme consequentie van dit incident, dat we de monarchie beter kunnen afschaffen, blijft onbesproken. Want kan het onzinniger dat een vorst of de troonopvolger openlijk kunnen pleiten voor een multiculturele samenleving, tegen racisme en voor verdraagzaamheid, voor meer eendracht onder de Belgen en dus een betere verstandhouding tussen Franstalige en Vlaming, maar dat zij zich niet publiekelijk mogen afzetten tegen de partij die dat allemaal op de helling wil zetten? Bovendien gaat het om een partij die is veroordeeld wegens racisme – aangezien het Vlaams Belang, volgens de kopstukken van die partij, een voortzetting is van het Vlaams Blok, blijft de veroordeling ook voor de nieuwe formatie gelden.
Het staatshoofd mag die afkeer voor extreem-rechts dan weer wel openlijk tonen door in tijden van regeringsvorming of crisis de VB-mandatarissen ostentatief uit zijn consultaties te weren.
Maar dan herinnert er altijd wel iemand aan de uitspraak van Achille Van Acker over het land dat de monarchie nodig heeft als brood. En dus wordt, ondanks het incident en het openlijke dédain van de kroonprins voor de politiek, de constitutionele moer die het Belgische huis bijeenhoudt nog wat aangedraaid. Terwijl al wie een beetje verantwoordelijkheid draagt, weet dat het Belgische niveau tussen de regio’s door de financieringswet op vrij korte termijn onhoudbaar wordt, en nu al compleet overbodig is. Ondanks de dure solidariteitsmechanismen slaagt het federale België er zelfs niet in het toenemen van de welvaartskloof tussen Vlaanderen en Wallonië te stoppen.
Alle resterende federale bevoegdheden worden intussen transnationaal gestuurd. Dat geldt ook voor een aantal geregionaliseerde bevoegdheden, alleen krijgen de regio’s geen rechtstreekse toegang tot Europa, laat staan dat ze door de federale regering al worden ingelicht over wat er Europees te gebeuren staat.
Onlangs vertelde Vlaams parlementsvoorzitter Norbert De Batselier dat Vlaanderen voor de Europese contacten vooral vaart op de informatie aangereikt door de grote Europese regio’s, zoals Schotland, die in Brussel hun vertegenwoordigers hebben.
Vlamingen en Franstaligen kunnen, als ze dat willen – ze hebben daar de constitutionele werktuigen voor – onderlinge afspraken organiseren, zelfs over de solidariteitsmechanismen, zonder langs de Belgische verdieping te passeren. De afspraken zullen des te duidelijker en wellicht minder prijzig zijn.
Maar aangezien de kiesverenigingen, die zich partijen blijven noemen, zich daarover onder geen beding willen uitspreken, blijven ze zich druk maken over wat Hugo Coveliers nu al dan niet heeft gezegd, en over de borrelpraat van de kroonprins in een van de boekskes.
Rik Van Cauwelaert
Het Belgische niveau is onhoudbaar én overbodig.
