Koen Meulenaere
Koen Meulenaere Van 1991 tot 2012 de satiricus van Knack

De Kroonraad van Knack bestaat uit Mark Eyskens, Paul Muys, Jacques Rogge, Erik Suy, Monika Van Paemel en Etienne Vermeersch.

Mevrouw Van Paemel, in volle kiescampagne wordt het land opgeschrikt door een dioxinebesmetting van kippen en eieren.

Monika Van Paemel: Nogal vervelend voor wie net de rood-groene betutteling heeft aangeklaagd. Het beleid, dat moet toezien op de kwaliteit van de voedselketen, heeft gefaald. En de manier waarop de ene verantwoordelijke instantie de schuld probeert af te wentelen op de andere, is zoals zo vaak pijnlijk. Het vuile ei wordt in een ander nest gedropt. Niemand schijnt zich de grond in te schamen, omdat een zo flagrante inbreuk op de voorschriften mogelijk is gebleken. De kippenkwekerijen vormen een gigantische industrie, die uitsluitend drijft op winstbejag en die op een schandelijke manier de natuur manipuleert. Wat mij verbaast, is dat daar zo weinig reactie tegen komt. Waar blijft, om maar één voorbeeld te geven, een instelling als de Kerk, die de natuur wel vooropzet als argument tegen geboortebeperking, maar over allerlei agrobiologische kunstgrepen zwijgt. Als ik zie hoe men kippen in concentratiekampen perst en vetmest om ze zo snel mogelijk te kunnen slachten, krijg ik geen bout meer over mijn lippen.

Deze zaak zou kunnen leiden naar het ontslag van één of twee ministers.

Van Paemel: Dat verandert niets aan de kern van het probleem: de zich steeds en op allerlei domeinen herhalende laksheid van de overheid, die we bijna kwaadaardig moeten noemen. Of het gaat om dode kinderen, gekke koeien, besmette varkens, vergiftigde kippen… iedere keer heeft men op een of ander niveau niet ingegrepen op het moment dat het moest. Ook nu: we zullen eens bellen naar het parket, leg het voorlopig op de stapel. Zowel de diensten van het ministerie als het gerecht hadden met de grootste doortastendheid moeten optreden van bij het eerste alarm. Ergens in deze ketting hebben mensen, misdadigers, precies geweten wat ze deden. Motorolie door het eten? Moet kunnen. Als de overheid zich over dat alles niet druk maakt, geeft de consument het ten lange leste zelf op. Doodmoe van te moeten turen naar al die keur- en waarmerken, houdbaarheidsdata en waarschuwingen op de verpakkingen.

Volgens experten is het gevaar van kleine hoeveelheden dioxine voor de mens gering.

Van Paemel: Ook dat moeten we telkens doorstaan: de dans der deskundigen. Een beetje dioxine kan geen kwaad, daar krijg je maar een beetje kanker van. Binnenkort kunnen we weer allemaal goochelen met picogrammen dioxine per gram vet. Zoals we na Tsjernobyl plotseling wisten hoeveel becquerel er in spinazie mocht zitten, vooraleer je lichtgevend werd. De manier waarop met ons voedsel wordt geknoeid is stuitend. Jammer genoeg komt de meest actieve oppositie van een paar dolgedraaide fundamentalisten die overgaan tot terreuracties, zogezegd omwille van het arme dier. Dat is een drogreden, want ze helpen met hun brandstichtingen die dieren geen stap vooruit. Het is hetzelfde als de Navo, die beweert te bombarderen om de Kosovaren te helpen. Wat mij het meest ergerde, naast het gekronkel van de heren Pinxten en Colla, was de manier waarop de vertegenwoordigers van de sector zich opstelden: enkel begaan met de vraag hoe ze hun geld konden recupereren. De staat moet hen schadevergoeding betalen, wat dacht je daarvan? Ik heb geen van hen hun medeleven horen betuigen, laat staan hun excuses maken, aan de vele duizenden mensen die hun rommel hebben opgegeten. Dat deeieren en de kippen rot zijn, was hooguit een vervelende bijkomstigheid, het ergste was het verlies voor hun kwekers. Net als met de hormonen wordt ook in dit verhaal op een onthutsende manier aangetoond dat in onze maatschappij morele overwegingen vooral dienen als een doekje voor het bloeden. Het sectoregoïsme van belangenverenigingen en woordvoerders stoort mij mateloos.

Wat vindt u dan van Jamie Shea, de woordvoerder van de Navo?

Van Paemel: Zwijg me over dat uit de lucht gevallen citatenboek. Jamie Shea is de haute couture van de hypocrisie, de slechtheid in persoon. Het toppunt van wat je aan verdorvenheid kan voortbrengen. Thomas Mann is met zijn Doktor Faustus niet zo ver durven gaan. Shea misbruikt alle waarden die wij in onze opvoeding en cultuur hebben meegekregen, alle figuren die symbool staan voor een moreel goed, van Jezus Christus tot John Kennedy, om ons te doen geloven dat wat de Navo in Joegoslavië uitricht, gerechtvaardigd is. Oh wat een beschaafd voorkomen heeft die man, wat een nette woorden, wat een voornaam taalgebruik, en – als hij in debat moet gaan – wat een begrip voor de argumenten van de tegenpartij. Maar wat hij in werkelijkheid doet, is wetens en willens vertekende en valse informatie verspreiden. En hij weet het van zichzelf, het staat op zijn gelaat te lezen. Maar wright or wrong, my Nato zal hij verdedigen. Daarvoor wordt hij betaald. We hebben hier te maken met een oorlogsvoerder, die de kunst van Goebbels op een academisch niveau heeft getild. Hij heeft geen excuus voor wat hij uitkraamt, en daardoor aanricht.

Nochtans, zo lezen we in randreportages, hij is zo sympathiek.

Van Paemel: Oh, maar er zijn andere heren geweest die in besloten kring vriendelijk waren. Ze luisterden thuis naar Mozart, of genoten van kunst of mooie architectuur. Dat heeft hen niet belet de grofste gruwelijkheden uit te halen. Nu pas op, de andere partij doet uiteraard hetzelfde. Ik begrijp niet waarom De Standaard al weken lang, elke dag een heel vilaine column van Jelica Novakovic publiceert. Wil men, ten behoeve van de argeloze lezer, eens duidelijk bij dat dagboek vermelden dat de auteur een pur sang propagandiste van het bewind in Belgrado is? Ik weet wat ik zeg, ik ken deze mevrouw al lang. Gaat er misschien geen belletje rinkelen als zo iemand, in volle oorlog, een uitreisvisum krijgt om in het Westen op promotietournee te trekken? Wat je in die columns nooit leest, is de term “Kosovaren”. Die bestaan niet voor Novakovic. Alles gebeurt waar zij woont, waar zij op weekend of op vakantie is. Het enige wat ze beoogt, is om, met het slijm van de sentimentaliteit, begrip los te weken voor een verderfelijk regime. Mij niet gelaten hoor, als die Shea aan het woord mag komen, dan ook Novakovic. Maar schrijf er dan in beide gevallen expliciet bij dat deze mensen geen respect hebben voor de waarheid. Ik heb nog liever de slecht in hun dure pakken zittende vechtjassen uit Belgrado, die schaamteloos beweren: “Wij Kosovaren op de vlucht jagen? Daar is niets van aan. Die mensen gaan lopen voor de Navo-bommen, helaas in de verkeerde richting. Als ze naar Belgrado waren gekomen, waren ze nu in veiligheid geweest.” Dat is natuurlijk even hard gelogen, maar zij gieten er tenminste dat wansmakelijke sausje van political correctness niet overheen.

Ben je bij een conflict als in Kosovo verplicht een van de twee kanten te kiezen?

Van Paemel: Wie zich informeert over de achtergrond van deze oorlog, kiest geen partij. In dit stadium zijn er geen goeden en slechten. De enige opdeling is die tussen slachtoffers en moordenaars. En die laatsten vind je zowel op de grond, als hoog in de lucht in hun veilige bommenwerpers. Het is onmogelijk goed te praten dat mensen uit hun huizen worden gejaagd, vermoord, en verkracht. Om het even welke historische mythe je daarbij opdist. Maar evenzeer is het verkeerd een land in puin te schieten onder het voorwendsel mensen te helpen, terwijl die er door deze “hulp” slechter aan toe zijn dan ooit voordien.

Midden in de diplomatieke onderhandelingen klaagt Louise Arbour, de openbare aanklager van het Joegoslavië-tribunaal, Slobodan Milosevic aan voor moord en deportatie.

Van Paemel: Ze heeft gelijk, zowel juridisch-technisch als ethisch. Ze kon Milosevic niet aanklagen voor de gebeurtenissen in Bosnië, omdat hij daar geen rechtstreekse bevelvoerder was. Nu heeft ze voldoende getuigenissen verzameld om een klacht te onderbouwen. Dat ze een paar maanden geleden aan de grens werd tegengehouden en teruggestuurd, zal haar hardnekkigheid wel vergroot hebben. Dat dit initiatief haar kan helpen om in Canada een van de hoogste posten in de magistratuur te verwerven, is best mogelijk maar doet niet terzake. Het grote belang van deze aanklacht is het signaal dat niemand ontkomt aan het recht. Ook al moeten we niet verwachten dat er spoedig iemand Milosevic zal arresteren en naar Den Haag brengen. Keerzijde van de medaille is dat de Russen eens te meer in de wielen worden gereden, net nu ze dicht bij een diplomatiek succes stonden. Toch is de klacht van Arbour noodzakelijk, al moet men de Navo-acties dan ook maar voorleggen aan een neutraal gerechtshof. Ik kijk dus met belangstelling uit naar de uitspraak in het kort geding dat Belgrado heeft aangespannen, en waarvoor Kroonraad-collega Erik Suy de ontvankelijkheid bepleit.

Zuid-Afrika staat voor de tweede verkiezingen sinds het verdwijnen van het apartheidsregime.

Van Paemel: Ik ben er onlangs drie weken geweest. Ik denk dat Mandela en Mbeki in vier jaar tijd veel hebben verwezenlijkt, zeker inzake huisvesting. Maar ze krijgen geen vat op de torenhoge werkloosheid en op de criminaliteit. Niet alleen de blanken worden door de misdaad bedreigd, ook in de zwarte townships heerst een klimaat van terreur. Er is geen rechtsstaat in Zuid-Afrika, wat rampzalig is voor de buitenlandse investeringen en voor het toerisme, dat een hoeksteen van het bnp zou kunnen zijn, bijvoorbeeld in de Kaap. De criminaliteit dreigt ertoe te leiden dat zowel de blanke als de zwarte elite, en delen van de middenklasse, het land verlaten. Zuid-Afrika heeft alle troeven om tot een welvarende natie uit te groeien, maar het kan net zo goed zijn eigen mooie toekomst vergooien.

In Kashmir staan we op één stap van een nieuwe open oorlog tussen India en Pakistan.

Van Paemel: Het gevaarlijkste gebied van de wereld op dit moment. Wij zijn zo gefocust op Kosovo, dat we de toestand in Azië zwaar onderschatten. Geen van beide landen zal ervoor terugschrikken om zijn fonkelnieuwe atoombom te gebruiken. Als de ene ze gooit, gooit de andere terug. En dan hebben we een atoomvervuiling, die ook naar ons kan toedrijven. Dat zal erger zijn dan besmette kippen. Oorlog gaat altijd om veroveren of vernietigen. Maar de manier waarop dat gebeurt, verschilt naargelang van de cultuur. De Amerikaanse cultuur is doordrongen van videospelletjes en Star-Warsfilms. Op die manier voeren ze dus ook hun oorlog in Kosovo. Knopje duwen, laserstraal richten, paf paf paf, en geen bloed in eigen rangen. Als Servische soldaten in Kosovo overgaan tot het verkrachten, verminken, en zelfs in stukken snijden van mensen, dan is dat omdat het in hun cultuur zit. Het spijt me voor de beschaafde Serviërs, maar het valt niet anders uit te leggen. De cultuur van Pakistan en India verlaagt dan weer de drempel voor het gebruik van atoomwapens. In India is een leven weinig of niets waard. Zeker niet het leven van leden van de lagere kasten. Het idee van het individu bestaat er niet. Daarbij komen twee totaal onverdraagzame religies, waarvan je in die streek de meest agressieve varianten vindt. Ook aan de kant van de nazaten van de grote Mahatma Gandhi, want van diens erfenis is niet veel overgebleven. Geloof dus maar niet dat ze zich gaan inhouden om hun bom te gooien. Wie zal ze tegenhouden? Het is een van de weinige gebieden in de wereld waar de Amerikanen geen poot aan de grond hebben. En de Britten, die mee aan de basis van de huidige moeilijkheden liggen, nog veel minder. Het is ondenkbaar dat het Westen een leger naar Kashmir zou sturen. We hadden al lang het wapen van onze diplomatie en van onze dollars moeten inzetten, maar die streek ligt buiten ons gezichtsveld. Ik vrees het allerergste.

MONIKA VAN PAEMEL

Koen Meulenaere

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content