Groot ongenoegen bij de Turken: door een regeringsverbod om telefoons op afbetaling te kopen, kunnen ze geen dure iPhone6 aanschaffen.
De stress is goed voelbaar in Turkije, de onrust is van de gezichten van de mensen af te lezen, de hangende schouders spreken boekdelen. De reden voor de onvrede? De nieuwste Iphone. De Turken zijn chagrijnig omdat ze sinds kort met een flinke boog om de telefoonwinkels heen moeten lopen.
Ja, de Turk is gek op de nieuwste smartphonetechnologie. Nee, heus: voor de telefoonfabrikanten is Turkije de op drie na grootste afzetmarkt van de hele wereld. Vorig jaar zijn in het land met zijn tachtig miljoen inwoners veertien miljoen nieuwe zaktelefoons verkocht. De Turken bezitten inmiddels 136 miljoen mobieltjes; bijna elke Turk is dus eigenaar van twee zaktelefoons.
Turkije kampt al met een torenhoog handelstekort en de regering kon niet anders doen dan een stokje steken voor deze telefoongekte. Vijf miljard dollar van dat tekort wordt door de import van mobiele telefonie veroorzaakt. Omdat het niet langer zo door kon gaan, besloot de regering het in termijnen afbetalen van de mobieltjes maar in de ban te doen. De Turken kunnen dus niet meer een telefoon ter waarde van duizend euro aanschaffen en dat ding in tien, elf of twaalf maanden afbetalen. Dat betekent dat de begerenswaardige Iphone6 straks enkel door de echt kapitaalkrachtige Turken aangeschaft zal worden.
Komt de regering makkelijk weg met deze maatregel, dat is nu de vraag die in een in droefenis gedompeld land rijst. Want de doorsnee Turkse burger is misschien arm, hij is niet naar de beste scholen gegaan en moet voor het minimumloon van 250 euro een hele maand ploeteren, maar de nieuwste en de hipste smartphone wist hij wel op tafel te leggen wanneer hij met de feestdagen op bezoek was bij familie of met vrienden in een kroeg zat.
Na die rigoureuze maatregel van de Turkse regering zijn de verkoopcijfers van de telefoons de afgelopen maanden inderdaad afgenomen, en wel met zo’n vijftig procent. Daar konden de Turken een tijd mee leven. Maar de echte beproeving moest nog komen. Sinds eind september ligt de Iphone6 in alle etalages te glimmen en moet de Turk met zijn hartstocht voor de nieuwste en de duurste zaktelefoon concluderen dat hij is beroofd van zijn statussymbool bij uitstek.
Slikt het Turkse volk dan deze rotstreek van de regering en behaalt de regerende AKP ook ondanks het Iphone6-loze leven een klinkende zege in 2015? Waarschijnlijk niet. We hebben het hier over kleinkinderen van voorouders die van Centraal-Azië tot Wenen hebben gevochten. Ook toen was de drijfveer het in het bezit komen van dingen die door westerlingen waren gemaakt. De AKP afstraffen is daarom een kleine moeite voor ze.
Erdal Balci
75 miljoen Turken bezitten 136 miljoen mobieltjes; bijna elke Turk is dus eigenaar van twee zaktelefoons.
