De Stichting Ons Erfdeel is een culturele KMO : goed voor negen directe jobs en een omzet van 61 miljoen frank. De Post verdiende er vorig jaar 12 miljoen aan.

Het eerste nummer van het tijdschrift Ons Erfdeel verscheen in 1957, net veertig jaar geleden. Het ontstond op initiatief van de schrijver André Demedts, die via een tijdschrift het culturele contact met Frans-Vlaanderen wou bevorderen in een breed-Nederlands perspectief. Daarvoor sprak hij een paar jongeren aan, onder wie de kersverse onderwijzer Jozef Deleu. Het eerste nummer van het blad onder de tweetalige titel Ons Erfdeel-Notre Patrimoine telde ocharme 20 bladzijden ; de oplage bedroeg 250 exemplaren. Vandaag is een nummer van Ons Erfdeel acht keer zo dik, de oplage veertig keer zo groot.

De Noord-Franse focus van het tijdschrift was nooit exclusief of regionalistisch en is er trouwens snel uit verdwenen. Dat kon ook moeilijk anders : als het blad Frans-Vlaanderen een plaats wou geven in de Nederlandse cultuur, dan moest het ook vooral dat laatste perspectief benadrukken. Maar van een propagandistische intentie was zeker nooit sprake. Het blad wil zijn bestaansrecht ontlenen aan de kwaliteit van de bijdragen die het brengt : kennis van zaken, coherentie van het betoog en schrijfvaardigheid.

De praktijk wijst trouwens uit dat kwaliteit en propaganda moeilijk te rijmen zijn. Nochtans laten overheden, in hun oud-politieke culturele tradities, zich wel eens tot pseudo-informatie verleiden, ook ergens naar het buitenland toe, middels tijdschriften die hun glans niet ontlenen aan hun inhoud maar aan het soort papier waarop die zijn gedrukt.

Ons Erfdeel verstrekt informatie over het brede culturele en maatschappelijke leven in de Lage Landen, via kritische overzichtsartikelen, portretten van kunstenaars en recensies. Het heeft daarin een bijna encyclopedisch karakter, dat zich veeleer richt op de veelkantigheid dan op het polemische of het programmatorische. Hoewel. De recente actie van een reeks Vlaamse literatuurwetenschappers, die de Vlaamse overheid verwijten dat ze, ondanks haar culturele grootspraak, geen cent veil heeft voor het in stand houden van het Vlaamse literaire patrimonium, begon met een scherpe bijdrage van Yves T’Sjoen drie jaar geleden in Ons Erfdeel.

Om het tijdschrift een solidere basis te geven, werd in 1970 een in Rekkem, op de grens met Frankrijk, gevestigde Stichting opgericht. De redactionele vrijheid van de publicaties wordt verzekerd doordat de hoofdredacteur daarvan automatisch afgevaardigd-bestuurder van de Stichting is. Dat is Jozef Deleu, die over een vijftal jaar zal worden opgevolgd door Luc Devoldere, nu adjunct-hoofdredacteur.

De Stichting gelooft voor de uitvoering van haar cultureel-informatieve taak sterk in het gedrukte woord. Naast Ons Erfdeel publiceert ze het volgens dezelfde formule opgezette Franstalige tijdschrift Septentrion. Voor het Angelsaksische taalgebied brengt ze het lijvige jaarboek The Low Countries uit een jaarboek, omdat de posttarieven te hoog zijn om het meerdere keren per jaar te laten verschijnen. The Low Countries valt op door zijn inventieve vormgeving (waar Ons Erfdeel en Septentrion een vrij klassieke, soms wat saaie layout hebben) en zijn bij momenten wat speelsere, persoonlijke stijl. Daarnaast publiceert de Stichting nog een reeks informatieve brochures in vele talen. En Frans-Vlaanderen krijgt aandacht via een strikt wetenschappelijk opgezet jaarboek, De Franse Nederlanden.

De Stichting Ons Erfdeel is een ware culturele KMO, goed voor negen directe jobs en een omzet van 61 miljoen frank (voor dit jaar wordt 64 miljoen verwacht). Drie drukkerijen kregen voor 16 miljoen frank facturen betaald, De Post verdiende er 12 miljoen aan. De Stichting zorgt in belangrijke mate voor haar eigen geld : 70 procent komt uit abonnementsgelden en mecenaat, de rest wordt verstrekt door diverse Vlaamse en Nederlandse overheden.

Stichting Ons Erfdeel, Murissonstraat 260, 8931 Rekkem.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content