Jonge goden veranderen achter het stuur in grote klungelaars.
’18-jarigen zijn reactiesnel en beschikken doorgaans over een goede motoriek. Kijk naar de vingervlugheid waarmee ze een sms’je versturen of naar het gemak waarmee ze met toys en games omgaan. Maar zet ze achter het stuur van een auto en ze bakken er niks van. De jonge goden blijken opeens grote klungelaars. In druk verkeer vertoont hun rijgedrag veel gelijkenis met rijden onder invloed van alcohol.’ Aan het woord is Eric Vuurman, universitair docent. Voor de Experimental Psychopharmacology Unit van de universiteit van Maastricht verricht hij onderzoek naar de bijwerkingen van het gebruik van medicijnen, drugs en alcohol op de motorische vaardigheden.
Hebt u een verklaring voor het ondermaats presteren van de 18-jarigen in het verkeer?
ERIC VUURMAN: Een chauffeur moet zowel het verkeer in het oog houden als zijn auto besturen. Hij registreert wat rondom hem gebeurt en gebruikt die informatie om te bepalen wanneer hij moet schakelen, gas geven en remmen. Uit de tests blijkt dat de doorsnee 18-jarige moeite ondervindt om die verschillende handelingen gelijktijdig uit te voeren. Hij raakt snel het overzicht kwijt en vormt een reëel gevaar op de weg. Een verklaring hebben we niet gevonden. Wij hebben het rijgedrag van de doelgroep vergeleken met onze ‘gouden standaard’, die berust op statistisch onderzoek van de impact van het rijden onder invloed van alcohol in welbepaalde percentages. Tot onze stomme verbazing hebben we vastgesteld dat er een grote gelijkenis bestaat tussen het rijgedrag van 18-jarigen en het rijden onder invloed van 0,5 promille. Dat is niet niks. Als die jongeren ook nog een paar pintjes gaan drinken, wordt het effect nog versterkt en dreigen zij de controle over de wagen compleet kwijt te raken.
Naar welke middelen doet u allemaal onderzoek?
VUURMAN: Wij beperken ons tot alle middelen die psychoactief zijn, die met andere woorden een werking kunnen hebben op de hersenen. Daartoe behoren dus ook een reeks illegale middelen als drugs, xtc en marihuana. Het menselijk lichaam maakt immers geen onderscheid tussen wat legaal en illegaal is. De grootste expertise hebben we opgebouwd op het vlak van antihistaminica en slaapmiddelen. Of de farmaceutische bedrijven rekening houden met onze bevindingen, krijgen we zelden of nooit te horen. Bij opdrachten van de overheid is er soms feedback in de vorm van nieuwe regelgeving of een aanpassing van bestaande wetten of procedures.
Kan een pillenfabrikant verantwoordelijk worden gesteld voor een ongeval wanneer u van een medicijn manifeste bijwerkingen hebt vastgesteld?
VUURMAN: In principe beschikt enkel de opdrachtgever over de resultaten van het onderzoek. De farmaceutische industrie heeft zich bovendien goed gewapend tegen eventualiteiten, door in elke bijsluiter uitdrukkelijk melding te maken van mogelijke bijwerkingen. Vanaf dat moment kan een fabrikant niet meer verantwoordelijk worden gesteld. Voor een gedupeerde is het in de praktijk een onbegonnen zaak om een rechtszaak aan te spannen tegen een farmaceutisch bedrijf. Hij heeft geen schijn van kans om zijn gelijk te halen voor de rechter.
U.V.
