Ooit was de Europese Volkspartij (EVP) de trots van de CVP. Voor voorzitter Stefaan De Clerck is dat het verre verleden.

Tien jaar terug gebeurde in de EVP weinig zonder dat de CVP – in goede verstandhouding met Helmut Kohl en de CDU – mee het beslissende woord sprak. Die tijd is voorgoed voorbij. Binnen de EVP wordt de CVP door de conservatieven verpletterd en is ze nu een onbelangrijke pion. CVP-voorzitter Stefaan De Clerck beseft dat het zo niet verder kan.

Twee jaar geleden keurde u – en de eensgezinde CVP – een motie goed dat Forza Italia nooit in de EVP mocht.

Stefaan De Clerck: We hebben inderdaad fel tegen Forza Italia gereageerd en binnen de CVP voedt de opstelling van de EVP nog steeds geladen discussies.

Onder uw CVP-voorzitterschap kwam Forza bij de EVP. U reageerde niet eens.

De Clerck: Toch wel. Op alle vergaderingen hebben we ons standpunt duidelijk geformuleerd. We bleven consequent, maar we waren steeds in de minderheid.

Als CVP-voorzitter liet u het tegendeel gebeuren van wat een unaniem congres vroeg.

De Clerck: Het is mijn opdracht om héél het dossier te bekijken, want het gaat over veel meer dan alleen de aanwezigheid van Forza en de Oostenrijkse zusterpartij in de EVP. De vraag rijst of er voor ons nog een toekomst in de EVP is.

U slikte Forza en wellicht zult u ook de continuering van de aanwezigheid van de ÖVP aanvaarden. Normvervaging van de CVP ten overstaan van uiterst rechts?

De Clerck: Helemaal niet, maar een Europese partij functioneert op een andere manier dan een landelijke partij. De belangenverdediging haalt het voortdurend van de ideologie en de waarden. Dit zint ons niet.

Het viel op dat u minder radicaal was tegen de ÖVP dan tegen Forza. Voor de CVP mochten de Italianen niet binnen, terwijl de Oostenrijkers niet buiten moeten. Dus toch normvervaging?

De Clerck: Ik denk niet dat beide gevallen vergelijkbaar zijn. Ik vond het beter om de ÖVP, die al lid is, niet te isoleren. We moeten het contact blijven behouden; dus schorsen en niet uitsluiten. Ik vraag me trouwens af of het een goede beslissing was om de FPÖ, de partij van Jörg Haider, destijds uit de liberale internationale uit te sluiten. Zo verloor men elk contact en iedere controle, het was een manifest slechte aanpak. Dat speelde mee om de uitsluiting van de ÖVP niet te vragen.

In feite zegt u dat het cordon sanitaire niet werkte.

De Clerck: Ik gebruik dat woord niet meer, ik heb het over bestuursuitsluiting. Je lost de problemen niet op door er je ogen voor te sluiten. Je moet geen schutskringen rond mensen aanleggen.

Waar hebt u het over? Het cordon sanitaire slaat alleen op de samenwerking met extreem-rechtse partijen.

De Clerck: Als u bedoelt dat er met die partijen geen bestuursakkoorden worden gesloten, ga ik ermee akkoord. Daarover bestaat geen enkele discussie.

Uw Oostenrijkse zusterpartij stoort zich daar niet aan en toch blaast u de bruggen niet op. In de CVP kan men zich binnenkort op die Oostenrijkse uitzondering beroepen.

De Clerck: Nee, in Vlaanderen hebben we de lijn heel duidelijk getrokken en iedereen weet dat. In Europa, onder meer in Oostenrijk, gebeurde dat niet.

Gelden in Europa andere normen dan in Vlaanderen?

De Clerck: Ik veroordeel het samengaan van de ÖVP met Haider. Maar ik vraag geen uitsluiting wegens de specifieke Oostenrijkse situatie. Het isolement zou er niets oplossen, integendeel.

Misschien vroeg u geen uitsluiting, omdat u voor een breuk met de EVP terugschrok?

De Clerck: De EVP wil de grootste Europese partij zijn en legt te veel de nadruk op het antisocialisme. Het is niet houdbaar dat het eigen programma steeds meer op de achtergrond belandt.

Volgens de statuten van EVP kunnen partijen alleen wegens financiële redenen worden geschorst. Vijf partijen, waaronder vier armoedzaaiers uit Oost-Europa, werden zopas op non-actief gezet omdat ze hun contributie niet betaalden.

De Clerck:(zuchtend) Ja, ja.

Is de poen belangrijker dan de inhoud?

De Clerck: Dat is schabouwelijk. We zullen moeten beslissen of de EVP een soort alliantie wordt, vergelijkbaar met de PRL-FDF-MCC, dan wel een technische samenwerking of een echte centrumformatie. Dat debat is onvermijdelijk en de zaak moet nog dit jaar worden beslecht.

Overweegt de CVP om zich uit de EVP terug te trekken?

De Clerck: Nu niet, ik wil een rol spelen in een partij waarin wij ons thuis voelen. Met Jean-Claude Juncker en José María Aznar treedt een nieuwe generatie christen-democraten aan.

Aznar is geen christen-democraat.

De Clerck: Bah, als ik hem bezig zie en hoor, zit hij er heel dicht bij. Ook Silvio Berlusconi heeft een toespraak gehouden die je bezwaarlijk als rechts kunt afdoen. Hij legde heel personalistische klemtonen. Als je gewoon de deur dichtslaat, beteken je helemaal niets meer. In de politiek moet je een vergelijk tussen macht en ideologie vinden. De grote vraag is of de polarisatie die we in Europa kennen, zich ook in België doorzet. Meer dan vroeger wellicht, maar zeker niet totaal. Ons kiesstelsel leent zich er niet toe en de gevoeligheden liggen anders.

P.G.