De Antwerpse oud-burgemeester Bob Cools (SP.A) reikt in zijn boek over grootstedelijke sociale huisvesting een oplossing aan voor de onverdraagzaamheid.
INFO: Bob Cools, “Sociale huisvesting. Een vergelijkend vierstedenonderzoek rond verdraagzaam samenleven”, Politeia, 467 blz., a 40.
Bob Cools heeft in de jaren ’70 als schepen van onder meer Ruimtelijke Ordening en Stedenbouw van dichtbij meegemaakt hoe de intolerantie in de Antwerpse wijken almaar toenam. ‘In de daaropvolgende decennia zijn steeds meer mensen op onvrijwillige basis met elkaar moeten gaan samenleven. Dat heeft de wrijvingen doen omslaan in verregaande onverdraagzaamheid, een term die ik liever gebruik dan racisme.’
Toch liggen er in die sociale woonwijken waar de vreemdelingenhaat het sterkst is, volgens Cools mogelijkheden om de parallelle opmars van het Vlaams Belang te counteren. ‘Als we de verdraagzaamheid daar kunnen opkrikken, zal dat de zogenaamde “gettoangst” wegnemen en zullen veel Vlamingen niet langer “preventief” op het VB stemmen.’
De oplossing die Cools voor ogen heeft, staat of valt met de vrije keuze van de toekomstige sociale huurder. Daarvoor zouden de sociale huisvestingsmaatschappijen zich moeten organiseren volgens de spelregels van het ‘Leefstijl Woonmodel’. In zijn boek werkt Cools vier modellen uit. ‘Jonge mensen die heel laat naar bed gaan, graag lawaai maken en op onregelmatige uren het gebouw in- en uitlopen, zullen zich thuis voelen in het exotische model’, zegt Cools, ’terwijl mensen die op hun gemak willen zijn, zich door de strikte regels eigen aan het cohabitatiemodel, geen zorgen hoeven te maken.’ Wie ook daar zijn gading niet vindt, kan bijvoorbeeld terecht in het multiculturele model. ‘De essentie van het systeem is dat we afstappen van de jarenoude ideeën over een sociale mix’, zegt Cools. ‘In werkelijkheid is dat een slogan gebleken die niet van bovenaf kan worden opgelegd.’
Toch geldt de vrije keuze niet voor iedereen. ‘Antwerpenaar, Senegalees of Limburger, wie problemen veroorzaakt door buitensporig alcoholgebruik, druggebruik of gewelddadig gedrag, kan onmogelijk samenwonen. Om te voorkomen dat zo een enkeling de hel doet losbarsten, is er een vierde model, dat van het sociaal begeleid wonen.’
Cools laat niet na om de huurders op hun verantwoordelijkheid te wijzen. Zo haalt hij bij de Britse premier Tony Blair het idee om de kinderbijslag in te trekken van gezinnen die hun kinderen verwaarlozen en het geld uitgeven aan andere zaken.
‘Maar om de samenlevingsproblemen aan te pakken, zal ook de overheid een inspanning moeten doen, door meer mensen aan het werk te zetten. Het Franse voorbeeld om jongeren een eerste werkervaring aan te bieden, verdient navolging. Want bij wie niets om handen heeft en alle geloof in een baan is verloren, slaat de verveling ongenadig toe.’
H.C.
