INFO : De auteur is medewerker van het kunstencentrum Villanella.

Nadat woordvoerster Lot Wildemeersch de overstap had gemaakt van het kabinet Cultuur naar Woestijnvis, trad vlak voor de finale van De slimste mens nog zowat elk Vlaams regeringslid aan. Met de minister-president op kop. Lachen! Want wie zag niet de donkere wolken boven Geert Bourgeois hangen bij een volgende ministerraad? Yves Leterme liet zich ondertussen de grappen over zijn geiten welgevallen. Meer nog, geregeld brak er zelfs een lach door die uit plasticine opgetrokken sérieux waarmee hij ons op televisie doorgaans te woord staat. Herinnert u zich ook de kinderlijke arrogantie waarmee Bert Anciaux een overwinning vierde? ‘Wat? Ik heb gewonnen? Hoera! Ik heb gewonnen’, riep hij dan eerst terwijl hij euforisch de armen in de lucht gooide. Daarna sloot hij met tranen in de ogen de verliezer in de armen. Van Gust Flater tot Moeder Teresa in tien seconden.

De slimste mens scoort omdat het iconen en gezagsdragers in hun ondergoed kan zetten. Niet omdat ze dom zouden zijn. Feitenkennis is immers geen kennis. Wel omdat ze de balans tussen eerlijkheid en liegen, tussen intuïtie en denken, tussen humor en ernst niet weten te vinden. Daarom is de zwakste schakel in het programma ook Marc Reynebeau. Met zijn rijmelarijen en gerepeteerde een-tweetjes met Erik Van Looy verraadt hij alleen maar bedachtzaamheid, terwijl elke impuls strak in dat tengere lijf blijft zitten. En ook daarom mag Wouter Deprez het lijstje van winnende komieken aanvullen. Omdat hij wel die balans vindt. Gezien hoe Deprez vlak voor de finale zijn jasje uittrok en een voetbaltruitje met nummer 1 aan zijn rivalen toonde?

Is er een verband tussen humor en slim zijn? Als je naar de televisieprogramma’s kijkt waarin de ex-winnaars aantreden, zou je zeggen van niet. Crets en co bijvoorbeeld maken in Als ’t maar beweegt nog meer belegen grappen dan Reynebeau in de vier seizoenen van De slimste mens samen. Dito voor andere winnaars Bert Kruismans en Alain Grootaers. Betere afspraken op het vlak van timing is wel het minste wat je van hen kunt vragen in De rechtvaardige rechters, wanneer ze al hun grappen aflezen van die A4’tjes die de redactie hen bezorgt.

Het verbluffende vakmanschap van Chris Van den Durpel op VT4, de soundtrack van Trigger Happy op Kanaal 2, voor mijn part zelfs de humor van Elke Van Elderen tijdens Blind Date op VTM. Het is allemaal goed. Humor, een belangrijk wapen. Niet alleen in de strijd om de kijkcijfers. Ook in de strijd om onze gezondheid. Dat is bewezen. Maar de beste humor uit dit televisieseizoen dateert alweer van 1997. Alles kan beter verheft liegen tot waarheid, illustreert dat je met je buik kunt denken en bewijst dat ernstige humor op zondag de kater op maandag preventief kan wegblazen.

Zoiets is niet uitsluitend te danken aan de eeuwige vriendschap tussen Mark Uytterhoeven en Guy Mortier. Daar zit een plan achter. En dat is onder meer van Jan Eelen. Regisseur van Alles kan beter, maar ook de man achter Het eiland en In de gloria.

Kwatongen beweren ondertussen dat Eelen voor Canvas een nieuw cultuurprogramma zou maken. Samen met Wim Opbrouck. Die gaf onlangs echter aan dat hij televisie beu is en liever op de planken staat bij NTGent. Een mens zou voor minder als je uren op een motto gezeten hebt met die andere grapjas Jean Blaute. Welaan, niet getreurd. Promoveer Wouter Deprez tot cultuurpaus. Tenslotte is een goed cultuurprogramma er zo een dat feitenkennis koppelt aan humor. Intelligentie, heet dat. Zelfs Geert Bourgeois zou ermee moeten kunnen lachen.

Roel Verniers

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content