Vrijdag wordt Fons eredoctor van de Katholieke Universiteit Brussel. Whatever that might be, maar goed. Samen met Martin Walser, de Duitse auteur die onlangs verklaarde dat de Duitsers de Tweede Wereldoorlog maar eens moesten vergeten. Goed gezelschap voor Fons.

Over de nieuwe doctor honoris causa van de KUB had Trends begin deze maand een intrigerend berichtje. Volgens ons zusterblad heeft Fons het majestueuze gebouw van de Nationale Bank aan de Frankrijklei in Antwerpen, te koop aangeboden aan de Universiteit Antwerpen. Wij zijn in die buurt zelf ooit gaan informeren naar de prijs van een woning. Als we die extrapoleren naar het gebouw van de Nationale Bank, mogen we de waarde daarvan op ruim een half miljard ramen. Fons vraagt aan de universiteit één (1!) frank!! Dat is op zijn minst vierhonderd negenennegentig miljoen negenhonderdnegenennegentigduizend negenhonderd negenennegentig frank te weinig. En dit is dus de man die de financies van dit land heeft beheerd. Verklaart veel.

Waarom die vrijgevigheid? Trends bracht het antwoord in een niet-ondertekend berichtje waarin wij moeiteloos de stijl herkenden van hoofdredacteur Johan Van Overtveldt. Die heeft van het vernietigen van Fons zijn levenstaak gemaakt. Op het einde van de redactievergadering moeten ze bij Trends opstaan, elkaar een hand geven, en luidkeels uitroepen: “Ceterum censemus Fons delendum esse.” Misschien is het gebruik van het Latijn in deze slagzin niet helemaal volgens de regels die pater Geerebaert voor ogen had, maar geschreeuwd uit negentien volle Trends-borsten (vijftien redacteurs en twee redactrices) wordt in elk geval duidelijk welk lot Fons wacht. Daarna brengt Frans Crols de groet aan de vlag.

Geen bericht van de Nationale Bank zo klein, of Van Overtveldt eist zeven pagina’s om het met alle mogelijke cijfers te ontkrachten. Wij geloven intussen blindelings wat deze man schrijft, althans over Verplaetse. Het is er elke keer vlak op geweest. En God weet dat er al wat over Fons verschenen is, in Trends.

Ga eerst zitten voor u verder leest, hartaandoeningen zijn nog steeds de belangrijkste doodsoorzaak in dit land. Waarom geeft Fons een half miljard weg? Trends: “Het is bij de Nationale Bank een publiek geheim dat Verplaetse zijn beschermelinge Marcia De Wachter , kandidate voor het vice-gouverneurschap, dolgraag een professoraat zou laten aanbieden. Dan kan zij op voet van academische gelijkheid concurreren met Guy Quaden , de opvolger van Verplaetse en docent aan de universiteit van Luik, en staat zij hoger dan Jan Smets , haar Vlaamse concurrent voor het vice-gouverneurschap die lesgever is aan de Economische Hogeschool Sint Aloïsius in Brussel.”

Lees de bovenstaande passage rustig opnieuw, er staat inderdaad wat u denkt dat er staat. Wij hebben twee weken gewacht: geen recht op antwoord van de gouverneur. Tenzij Van Overtveldt het heeft weggegooid. Het is dus waar: Fons Verplaetse geeft vijfhonderd miljoen – en wellicht is het meer – van ons geld cadeau om voor zijn vriendin een professoraat te verwerven.

Niet alleen heeft hij haar zonder acht te slaan op de interne spelregels het directeurscomité ingesluisd, niet alleen maakt hij van haar de vice-gouverneur en het zou ons niet verbazen mocht die Quaden plots iets ergs overkomen, maar bovendien koopt hij haar een academische titel. Zeg nu zelf. Heeft ooit mooier vriendschap bestaan tussen twee mensen? Heeft ooit een man zich meer ingespannen voor zijn uitverkorene?

Over haar inspanningen bestaat meer discussie. Want Fons, hij mag ons dat niet kwalijk nemen, is niet de mooiste van het land nietwaar. Wat trekt die Marcia dan zo aan? Van twee dingen één: of het is zijn innerlijk, of het is zijn macht. Wij zullen, net als Louis Tobback, onze intieme overtuiging voor ons houden.

Dat speciale iets, dat leeft tussen Fons en Marcia, werd aan de grote klok gehangen door Hugo De Ridder, die in zijn biografictie Mont Ducal de wat koldereske romanfiguren Frans Verhees en Monica De Witte opvoerde. Van wie de initialen toevallig dezelfde waren als die van Fons en Marcia. Tevens werd het grote geheim onthuld, waarvan Fons dacht dat hij het alleen wist, maar kennelijk wist De Ridder het ook, al is nooit uitgeklaard hoe: dauw op haar tepels!

Fons kon het bloed van De Ridder wel drinken, waardoor hij in een ongewild bondgenootschap met onze chef-boeken verzeilde. Elk via zijn kanaal probeerden ze de succesrijke auteur de grond in te boren. Reynebeau door hem in Knack een egotist te noemen. Verplaetse door de uitgeverij Lannoo een prestigieus kunstboek over het patrimonium van de Nationale Bank af te nemen.

Deze uitgeverij was voordien op de markt gekomen met pareltjes over het Egmontpaleis, het kasteel van Laken, de Bourlaschouwburg, het Martelarenplein, en de ambtswoning in de Lambermontstraat. Dit laatste vóór de huidige premier er als een tornado doorheen raasde en ze in een ruïne herschiep.

Die boeken interesseren uiteraard geen hond, maar ogen indrukwekkend en zijn uitermate geschikt om aan de eindeloze stoet diplomatieke en politieke bezoekers aan te bieden. In Tielt zijn ze dus bij elk van dat soort uitgaven verzekerd van een oplage van meerdere duizenden exemplaren, allemaal opgekocht door de overheid. Het Algemeen Wereldtijdschrift van Boorman blijft bijna een eeuw later nog altijd de feilloze truc van het uitgeversvak.

Welnu, exact twee uur nadat op het bureau van Verplaetse een presentexemplaar van Mont Ducal was afgegeven, konden ze bij Lannoo het boek over de Nationale Bank door hun neus boren. Fons had het trouwens eerder al eens tegengehouden, na het verschijnen van “Omtrent Wilfried Martens”. Maar toen had Dehaene het in der minne geregeld. Vergissen wij ons, of zijn er sindsdien bij Lannoo geen boeken van Hugo De Ridder meer verschenen?

Volgens enkele anonieme Trends-redacteurs heeft Johan Van Overtveldt zelf een oogje op Marcia De Wachter. Dat zou natuurlijk veel verklaren.

Koen Meulenaere