Afgeleide financiële producten zijn de motor van fondsen met kapitaalbescherming.
Het lijkt een beetje onlogisch. De belegger die intekent op een indexfonds met kapitaalgarantie kan profiteren van het algemeen beursklimaat, maar loopt niet de kans zijn ingebrachte som kwijt te spelen als de financiële markten een duik maken. Tegelijk moeten de financiële instellingen winst zien te slaan uit de fondsen. Hoe werkt dat?
“Fondsen met kapitaalbescherming maken gebruik van afgeleide producten”, legt Chris Sterckx, productbeheerder bij de KBC, uit. “Bij de meeste kapitaalgegarandeerde fondsen bestaat de portefeuille uit een combinatie van een reeks termijnrekeningen en een swap-overeenkomst. Bij de aanvang van het compartiment van het fonds worden een reeks termijndeposito’s aangegaan op zes maanden. Het eerste deposito loopt van de aanvangsdatum tot zes maanden na die datum, het tweede deposito dekt de periode van de volgende zes maanden, enzovoort. Het laatste deposito zal precies op de vervaldag van het compartiment vervallen. Dit systeem zorgt ervoor dat het startkapitaal onaangeroerd blijft. Met de opbrengsten van deze termijnrekeningen kan de swap-overeenkomst betaald worden. Een marge van die opbrengsten houdt het compartiment voor zich om de kosten te dekken en het beheersloon uit te keren.”
Om juridische redenen besteedt het fonds het eigenlijke indexbeheer uit aan een professionele tegenpartij. Meestal gaat het om grote zakenbanken, zoals Crédit Suisse, Bankers Trust of KBC-Petercam Derivatives. In ruil voor het risico dat deze tegenpartij overneemt, krijgt ze om de zes maanden de rente-inkomsten van de geopende termijnrekeningen (min de kosten van de fondsbeheerder) uitgekeerd. De tegenpartij verbindt zich ertoe op de vervaldag van het fonds de beloofde meerwaarde van de index uit te keren. In feite komt het erop neer dat de tegenpartij een call-optie op die bepaalde index heeft geschreven: zij verbindt zich ertoe de aandelen van de index tegen een vooraf afgesproken prijs te verkopen. Indien de index gezakt is, zal de fondsbeheerder de optie natuurlijk niet benutten. De tegenpartij blijft dan met de in waarde gedaalde aandelen zitten.
Door specifieke beleggingstechnieken (onder meer opties) te gebruiken, zal de zakenbank zich daar zoveel mogelijk tegen indekken. Bovendien kan de tegenpartij ook rekenen op de uitkering van de dividenden die aan de operatie verbonden zijn.
Henk Dheedene
