De ontwikkeling van onze zenuwcellen is vooral een kwestie van timing.

Ons brein vreet energie. Tot een kwart van de energieproductie van een mensenlichaam kan naar zijn werking gaan. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat een ploeg rond neuroloog Pierre Vanderhaeghen (VIB/KU Leuven) heeft ontdekt dat mitochondriën een sleutelrol in de hersenontwikkeling spelen – hun verslag verscheen in Science.

Mitochondriën zijn kleine structuurtjes in een cel die als energieleverancier fungeren. Maar ze komen ook actief tussenbeide in de omvorming van stamcellen tot zenuwcellen. Als mitochondriën zich opsplitsen in een stamcel, verandert die in een zenuwcel. Bovendien gebeurt dat in een specifieke fase van de ontwikkeling, die bij mensen twee keer langer duurt dan bij muizen. Het is niet uitgesloten dat de acties van mitochondriën hebben bijgedragen tot de unieke evolutie van onze hersenen, waardoor wij ‘mens’ zijn kunnen worden.

Omdat fouten in de werking van de mitochondriën tot ziektes kunnen leiden, ook in de hersenen, kan het onderzoek nieuwe mogelijkheden voor behandelingen aanreiken.

Hersenonderzoeker Thomas Voets (VIB/KU Leuven) en zijn collega’s melden in eLife dan weer dat ontstekingen zenuwcellen hypergevoelig kunnen maken. Dat komt omdat ze een effect hebben op het aantal ionenkanalen in de celmembranen. Ionenkanalen zijn eiwitten die als poortjes fungeren voor de elektrische signalen waarmee zenuwcellen met elkaar communiceren. Ze geven dus ook pijnprikkels door. Problemen met de werking en organisatie van de kanalen kunnen daardoor tot chronische pijn leiden.