Iedereen heeft de mond vol over ‘levenslang’ leren. Maar hoe lang duurt het eer je een diploma haalt?
De belangrijkste data en hervormingen op een rij.
Begin oktober verklaarde de Britse cultureel attaché in Nederland dat ‘over 25 jaar Nederlands een dode taal is’. Een rel natuurlijk. Hoe zit dat? Moeten we allemaal Engels gaan leren?
Misjoe Verleyen
Op dit ogenblik zijn er nog drie trappen in het hoger onderwijs:
Drie jaar studeren aan een hogeschool (één cyclus).
Vier jaar studeren aan een hogeschool (twee cycli).
Minstens vier jaar studeren aan een universiteit.
Na het invoeren van het structuurdecreet zijn er nog twee trappen, maar alles wordt veel onduidelijker. Dan wordt immers uitgegaan van studiepunten. Zo’n studiepunt drukt de omvang van een opleidingsonderdeel uit. Elk studiepunt moet gelijk zijn aan 25 tot 30 uur les volgen, studeren, oefeningen maken en zo meer. Zestig studiepunten zijn gelijk aan één jaar opleiding.
Het decreet zegt dat je bachelor wordt na een opleiding van 180 studiepunten.
Dus leert een eenvoudig sommetje dat een bacheloropleiding minstens drie jaar duurt.
Moeilijker wordt het met de masteropleiding. Daar zegt het decreet dat die opleiding minstens 60 studiepunten omvat. Dat is één jaar. De universiteiten vragen dat een masteropleiding twee jaar zou zijn: dat is volgens hen zo in de meeste Europese landen en dus moet Vlaanderen mee.
Ook de studenten vragen een studieduurverlenging. Die zien het niet zitten om de opdrachten die nu in de twee jaar van de licenties afgewerkt worden, in één jaar voor elkaar te krijgen.
Met één oog op de kosten heeft onderwijsminister Marleen Vanderpoorten (VLD) al gezegd dat de studies niet langer mogen duren, want dat is niet te betalen. Wel voegde ze eraan toe dat erover te praten valt, want nu al studeert meer dan de helft van de universiteitsstudenten vijf jaar. Maar duur wordt het zeker: één jaar meer per student die nu in een vierjarige opleiding zit, zou de Vlaamse regering meer dan 75 miljoen euro per jaar kosten.
1987: Het Erasmusprogramma wordt gelanceerd.
1988: Door de staatshervorming wordt het onderwijs een Vlaamse bevoegdheid.
1991: Het decreet op de universiteiten geeft ze meer autonomie, maar ook een drievoudige opdracht: kennis verspreiden (lesgeven), kennis creëren (onderzoek doen) en kennis ter beschikking stellen van de gemeenschap en de industrie. De universiteiten worden nu ook geregeld gecontroleerd op de waarde van hun opleidingen.
December 1991: Het Verdrag van Maas- tricht stelt dat onderwijs een Europese bevoegdheid kan zijn.
1994: Het decreet op de hogescholen geeft de instellingen meer autonomie, ook in beheer van geld. Maar dat geld zit in een zogenaamd gesloten enveloppe. Het wordt een gigantische besparings- en herstructureringsoperatie voor de hogescholen.
1994: De Europese landen beloven de liberalisering van alle diensten.
1995: Door de samenwerking tussen hogescholen en universiteiten is meting van opleidingen noodzakelijk. Dat wordt het Europees Credit Transfer Systeem, een uniform systeem van studiepunten, zodat iedereen weet wat de waarde is van een opleiding.
1998: Het rapport-Dillemans stelt onder meer voor om universiteiten nauwer te laten samenwerken.
1998: Sorbonneverklaring wil meer samenwerking tussen hogescholen en universiteiten.
Juni 1999: Bolognaverklaring wil:
Mei 2001: Conferentie van Praag regelt het systeem om elkaars opleidingen te wegen en te beoordelen (accreditatie).
Oktober 2001: Eerste versie van het ‘Decreet betreffende de herstructurering van het Hoger Onderwijs in Vlaanderen’. Kortweg: structuurdecreet, omdat het voorlopig alleen de nieuwe structuur – bachelor-master – invoert. Dit decreet is een zogenaamd aanbouwdecreet: de basis is er, daarbovenop moet nog geregeld worden: de lerarenopleidingen, de credits, de sociale voorzieningen, de studiefinanciering, en zo meer. Maar die zaken zullen pas in 2004 worden geregeld.
November 2001: Tweede versie structuurdecreet.
Januari 2002: Derde en vierde versie structuurdecreet.
Februari 2002: Top van Barcelona.
Maart 2002: Vijfde versie structuurdecreet.
Mei 2002: Het structuurdecreet gaat naar de ministerraad voor bespreking.
Juli 2002: Vijfde versie structuurdecreet gaat naar de Raad van State voor advies.
Academiejaar 2004-2005: Invoering bachelor-masterstructuur.
2010: De ene Europese onderwijsruimte is er, vijf jaar nadat de eerste bachelors aan hun studies zijn begonnen.
DISCUSSIE