Zoekt u op hete zomerdagen vruchteloos naar verkoeling? Bedenk dan dat meer dan 6000 mensen in ons land werken bij temperaturen tot min dertig graden. België is immers groot in diepvries: niet minder dan de helft van alle Europese ingevroren groenten en fruit komt uit West-Vlaanderen, en we zijn wereldkampioen diepvriesfrieten.
’42 jaar in de frigo zou voor iedereen genoeg moeten zijn’, meent ACV-vakbondsman Danny De Ronne. ‘De reuma aan handen, voeten en knieën wordt met de jaren erger.’ En toch is het nog steeds wachten op de erkenning als zwaar beroep.
‘Voor een baan in een diepvriescel moet je kerngezond zijn’, zegt dokter Wim Van Hooste, arbeidsgeneesheer bij Mediwet en auteur van Koudestress. ‘Het is ook echt mannenwerk, vrouwen kunnen minder goed tegen de kou. Gemiddeld hebben ze meer vet maar het zit op de foute plaatsen, dus niet rond de interne organen die de meeste bescherming nodig hebben.’ Warme zomers zijn extra lastig: grote temperatuurverschillen zorgen voor een ‘koudejetlag’: ‘Dat voelt ongeveer als een klap tegen je kop.’
Moeilijke taken vervullen is lastiger bij extreme temperaturen. ‘Je raakt sneller afgeleid omdat de hersenen heel veel energie verbruiken om een constante temperatuur van 37 graden te handhaven. Het duurt ook langer om je aan te passen aan grote kou dan aan hitte. De mens komt oorspronkelijk uit Afrika, niet van de Noordpool.’
‘Stemgestuurd systeem is tijdwinst’ – Joris Vanherberghen (36) Ontwikkelt en installeert al 10 jaar voice picking software voor diepvriesoperators bij Zetes
‘Alle goederen die per palet onverdeeld worden verhandeld, hebben ondertussen volledig geautomatiseerde diepvriescellen. Daar zijn nauwelijks nog mensen voor nodig. Bij de detailhandel ligt dat anders, de selectie is veel complexer. Daarom helpt ons stemgestuurde systeem de operator via een koptelefoon om zijn keuzes te maken. Vroeger moest hij een papieren lijst afwerken, nu heeft hij dankzij voice picking de handen vrij. Dat is absoluut winst want de dikke kleding en de handschoenen maken het werk niet echt handig en hebben een impact op de snelheid.
Bij de installatie van nieuwe software breng ik drie à vier dagen in de diepvriescellen door. Die verschillen niet zo veel van klant tot klant. België is geen technologische koploper maar hinkt ook niet achterop.
De opleidingen in voice picking gebeuren buiten de diepvriescellen. Lukt dat met jongere werknemers beter dan met oudere? Niet noodzakelijk. Het heeft alles met je instelling te maken, je bereidheid om bij te leren. En daar staat geen leeftijd op.’
‘Ik zet de verwarming thuis nooit hoog’ – Joshua Moock (27) Werkt al 6 jaar in de diepvriesafdeling van Colruyt
‘Ik heb het er niet echt moeilijk mee om in vriestemperaturen te werken. Sommige mensen zijn gewoon beter geschikt voor deze omgeving dan andere. Ik merk het in de winter ook: ik heb het minder gauw koud dan veel mensen en zet de verwarming thuis ook nooit hoog. Het lastigst is het eerste kwartier, als je van buiten komt, en de eerste tien minuten na het werk. Als het buiten echt heet is, voel je een schok. Dan drink ik een glas frisdrank.
Zie ik dit als een levenslange carrière? Ik weet het niet, maar ik ben wel tevreden met de opleidingskansen die je hier krijgt. Er zit veel variatie in het werk en de collega’s zijn erg fijn. Wat ik het opmerkelijkst vind aan deze job? Dat ik nu geïnterviewd word, dat zal de modale arbeider niet snel overkomen, toch?’
‘Geen vakantie in Zuid-Spanje’ – John Mortelez (36) Werkt al 12 jaar voor Fribona, producent van diepvriesmaaltijden
‘Het zou goed zijn als ons werk als zwaar beroep werd erkend. Dat we een koudebonus van tien procent krijgen, wil ook wel wat zeggen. Ik hou van mijn job en hoop die nog lang te doen. Ik voel me goed in de kou, hitte valt me veel zwaarder. Een vakantie in Zuid-Spanje zou aan mij niet besteed zijn.
De moeilijkste dagen zijn die waarop het buiten erg vochtig is, je brengt die klamme lucht mee naar binnen en krijgt het daardoor sneller koud.
Aangezien ik ook buiten vrachtwagens help lossen, ga ik wel een keer of dertig per dag van erg koud naar eventueel heel warm, via een overgangssluis waar de temperatuur rond het vriespunt schommelt. Uiteraard hebben we rustpauzes, maar we bekijken het flexibel. Wie het koud krijgt, die gaat er even uit, punt. Met bevroren vingers is niemand geholpen.’
