Nobelprijswinnaar Paul Krugman gelooft niet in de redding van de Amerikaanse auto-industrie.

© Der Spiegel

Hij mocht deze week in Stockholm de Nobelprijs voor Economie ophalen. Maar toch was Paul Krugman niet echt in feeststemming. De wereldwijd vermaarde econoom toonde zich bijzonder pessimistisch over de toekomst van de Amerikaanse automobielindustrie. Die zal waarschijnlijk verdwijnen, zei hij, en met het reddingsplan dat dezer dagen in Washington wordt uitgewerkt wordt hoogstens ‘een adempauze van twee maanden’ gekocht. Maar daarmee zijn de problemen niet van de baan.

De topmanagers van de drie grote Amerikaanse autoconcerns General Motors (GM), Ford en Chrysler onderhandelen al een tijdje met het Congres en met het Witte Huis over een reddingsplan voor hun noodlijdende ondernemingen. Ze vragen 34 miljard dollar om de teruglopende verkoop en de gevolgen van de financiële crisis het hoofd te bieden. GM en Chrysler hebben al gezegd dat ze uiterlijk eind december een financiële injectie nodig hebben om een faillissement te vermijden. En als het echt moet, zouden ze zelfs bereid zijn tot een fusie.

Het Amerikaanse Congres en het Witte Huis bieden voorlopig niet meer dan 15 miljard dollar. Daarmee zouden de autofabrikanten het tot het voorjaar van 2009 moeten kunnen uitzingen. Het overbruggingskrediet zal gefinancierd worden uit een programma dat oorspronkelijk moest dienen voor de productie van zuiniger en milieuvriendelijke auto’s.

Het Witte Huis wil streng toezien op het reddingsplan en de besteding van het overheidsgeld dat in de auto-industrie wordt gepompt. Bij het ministerie van Handel zou zo vlug mogelijk een ‘autotsaar’ moeten worden aangesteld, maar de Democraten zien dat liever niet gebeuren voor Barack Obama op 20 januari George W. Bush heeft afgelost. Het Congres stelt intussen als voorwaarde voor staatshulp dat de autofabrikanten afzien van hun voornemen om de beperking van CO2-uitstoot in Californië en vijftien andere staten juridisch aan te vechten.

De toekomstige president Barack Obama zei zondag in een interview dat het voor hem ‘geen optie’ is de automobielindustrie failliet te laten gaan. Dat zou de toch al desastreuze werkloosheidscijfers in de VS immers nog doen stijgen: het voorbije jaar gingen 1,9 miljoen banen verloren. ‘We zullen de fabrikanten onze hulp aanbieden, maar die hulp is wel gekoppeld aan een aantal voorwaarden. Ze zullen hun ondernemingen grondig moeten herstructureren.’

Obama waarschuwt dat de economische situatie in de Verenigde Staten nog zal verslechteren. ‘Er bestaan geen snelle of eenvoudige oplossingen voor deze crisis, die er ook niet van vandaag op morgen gekomen is. Het zal waarschijnlijk eerst nog erger worden voor het weer beter wordt.’ Veel experts voorspellen dat de VS de ergste en langste recessie sinds de Tweede Wereldoorlog tegemoet gaan.

Na zijn ambtsaanvaarding wil Obama een reusachtig investeringsprogramma lanceren om de economie te stabiliseren. Met investeringen in infrastructuur, modernisering van scholen en ziekenhuizen en projecten voor energiebesparing in openbare gebouwen hoopt hij 2,5 miljoen nieuwe banen te scheppen of in ieder geval te beletten dat er nog meer banen verloren gaan. Maar hij weigerde een exact bedrag te noemen. De schattingen van experts lopen uiteen van 150 tot 1000 miljard dollar.

© Der Spiegel