De moeder of misser aller verkiezingen, zoals het in de promotiefolders voor de D-dag van de Democratie werd aangekondigd, nadert met rasse schreden en dat laat ook theatermakers niet onberoerd. Het Toneelhuis programmeert in het voorjaar van 2000 het opera-oratorium “Oedipus Rex” van de tandem Stravinsky-Cocteau, een drama dat volgens de makers een eigentijdse “reflectie over het functioneren van macht, over politiek en burgerlijke verantwoordelijkheid” is. Het collectief Lampe bewees de voorbije weken al met “de Maten van het mogelijke” dat een andersoortig engagement niet hoeft te leiden tot drammerig, boodschapperig en steriel toneel.

In het kader van de kieskoorts laat ook het Antwerpse collectief Stan zich niet onbetuigd. Met de heropvoering van het in 1994 voor het eerst gebrachte “JDX A Public Enemy”, een eigenzinnige versie van Ibsens “En Folkefiende” (1882), exploreren zij de politieke realiteit op een indirecte manier. Vlak voor publicatie van dit probleemdrama liet Ibsen, ook wel eens de pionier van de maatschappijkritiek in het drama genoemd, zijn uitgever weten dat het deze keer “heel ongevaarlijk zal zijn, zo eentje dat gemakkelijk kan gelezen worden door politiekers, rijke zakenmannen en hun vrouwen”.

In tegenstelling tot wat deze uitspraak doet vermoeden, laat “Een vijand van het volk” (1882) zich lezen als een nog altijd extreem relevante theatrale verhandeling over fenomenen als corruptie, belangenvermenging, de rol van media en pers, de uitwassen van het openbaar beleid en de verwrongen relatie tussen het individu en de meerderheid. Het bijna-failliet van de democratische maatschappij wordt geïllustreerd met het verhaal van een dokter die in een kuuroord ontdekt dat het water van de nieuwe badinrichting sterk vervuild is en deze pollutie en plein publique aan de kaak stelt.

Als blijkt dat zijn broer, de burgemeester van het stadje, weigert maatregelen te nemen, wordt de arts vreemd genoeg gebombardeerd tot zondebok. De stedelingen zien hun voornaamste bron van inkomsten en dus hun materiële welvaart in het gedrang komen en projecteren hun woede en angst op degene die het probleem aan het licht bracht. Jolente De Keersmaecker, Sara De Roo, Damiaan De Schrijver, Frank Vercruyssen, Annet Kouwenhoven en Mieke Verdin grijpen dit basisgegeven aan om een voorstelling ineen te timmeren die nauw aansluit bij de actualiteit. Zo nauw zelfs dat op 13 juni een poging wordt gedaan om de uitslag van

de verkiezingen binnen het kader van de voorstelling te integreren.

“JDX A public enemy” wordt nog gebracht op 10 juni in

de Vooruit (Gent), op 12 juni in het Brusselse Kaaitheater

en op 13 juni ten slotte in de Bourla.

Info: Stan, 03/227.13.81.

Ann De Meester