Een splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde komt volgens de PS neer op het opblazen van ‘de bruggen tussen Walen en Brusselaars’ en is dus ondenkbaar.
Eind deze week, maar het kan ook volgende week zijn, ronden Kamervoorzitter Herman Van Rompuy (CD&V) en Senaatsvoorzitter Armand De Decker (MR) verkennende gesprekken af om na te gaan of er onderhandeld kan worden over een oplossing van het dossier Brussel-Halle-Vilvoorde (B-H-V). De twee vicepremiers en ministers van Institutionele Hervormingen Jo Vandeurzen (CD&V) en Didier Reynders (MR) gaan intussen na hoe de andere thema’s van de tweede fase van de staatshervorming (arbeidsmarkt, gezondheidszorg, gezinsbeleid, fiscaliteit, de hervorming van de instellingen) kunnen worden aangepakt.
Dat is het enige resultaat van de start van een nieuwe Octopusronde vorige week dinsdag. Die eerste bijeenkomst van Octopus bis kende een hallucinant verloop. Premier Yves Leterme (CD&V), die ook deelnam, zat erbij en keek ernaar. In een voorbereidende nota van Vandeurzen en Reynders werd voorgesteld om met een ‘algemene werkgroep’, een politieke ‘stuurgroep’ en zes technische werkgroepen aan de slag te gaan. Maar nog voor het begin van de vergadering was dat schema al van tafel geveegd door de Franstaligen en bleven nog slechts twee werkgroepen over (een voor B-H-V en de institutionele hervormingen, en een andere voor al de rest). Van Rompuy weigerde vervolgens om zich ook met de hervorming van de Senaat, het samenvallen van parlementsverkiezingen en een federale kieskring bezig te houden.
De afgesproken werkwijze toont opnieuw dat de kwestie B-H-V voor de Franstaligen het slot op de deur naar een ‘grote staatshervorming’ is. Van Rompuy en De Decker, die in november vorig jaar na de stemming in de Kamercommissie over de Vlaamse splitsingsvoorstellen door de koning al eens samen het veld werden ingestuurd, zullen bovendien een bijzonder taaie klant hebben aan PS-voorzitter Elio Di Rupo. De krijtlijnen van zijn houding zijn terug te vinden in een note pédagogique, die al enige tijd circuleert bij de Franstalige socialisten. De nota (die we vorige week publiceerden op Knack.be) illustreert niet alleen hun denkscenario’s over B-H-V, maar ook over de toekomst van het land. B-H-V is voor de PS veel meer dan ‘een symbool van tweedracht’. De inzet is voor hen niet minder dan het vrijwaren van ‘de geografische levensruimte, zoals Walen en Brusselaars die zien voor hun kinderen en hun nakomelingen’.
Volgens de ‘pedagogische’ PS-nota, die in grote mate schatplichtig is aan stellingen van de Luikse grondwetspecialist Christian Behrendt, komen een splitsing van B-H-V en het schrappen van de faciliteiten in de randgemeenten rond Brussel neer op het opblazen van ‘de bruggen tussen Walen en Brusselaars’. Dat gaat dan bijvoorbeeld over het recht van de Franstaligen in Halle-Vilvoorde op Franstalige rechtspraak en op het recht om bij verkiezingen te stemmen voor Franstalige kandidaten op lijsten in Brussel-Halle-Vilvoorde.
Maar het kan nog erger, zo denkt de PS. ‘Als Vlaanderen beslist om onafhankelijk te worden, zou de taalgrens volgens het internationaal recht kunnen worden beschouwd als een staatsgrens. In dat geval zou elke rechtsband met Brussel definitief verdwijnen. Brussel zou dan volledig door Vlaanderen worden ingesloten en tussen de hoofdstad en Wallonië zou er geen enkel continuüm meer zijn’, aldus de nota. Dat is voor de PS ‘de betekenis van de strijd om B-H-V’: zodra Brussel een afgezonderde enclave in Vlaanderen wordt, verdwijnt ook ‘het laatste obstakel voor een definitieve splitsing van het land’.
Echo’s van het splitsingstaboe van de PS doken recent op in interviews met Di Rupo in Le Soir en met vicepremier Laurette Onkelinx in De Standaard. De tekst biedt ook een referentiekader voor de stappen die Rudy Demotte als minister-president van de Waalse gewestregering en de Franse gemeenschapsregering zet om te komen tot een federatie Wallonië-Brussel.
Patrick Martens
