Er was duidelijk over nagedacht – en het was nog om te lachen ook. De manier waarop VTM-topman Eric Claeys zijn VRT-collega’s Tony Mary en Christina von Wackerbarth de voorbije week ezelsoren aannaaide, getuigde zowel van een slecht karakter als van groot tactisch inzicht. In een interview met De Morgen noemde Claeys het ‘godgeklaagd’ dat geen enkele Vlaamse tv-zender een volwaardig boekenprogramma uitzendt en dreigde hij en passant met de oprichting van Ka3 – een Vlaamse commerciële tegenhanger van de Frans-Duitse cultuurzender Arte.

Of zo’n net in Vlaanderen ooit levensvatbaar zou zijn – er zijn redenen om daaraan te twijfelen -, doet nu even niet ter zake. Ka3 is voor Claeys en zijn aandeelhouders immers ‘geen prioriteit’. De achterliggende bedoeling was de politici eraan te herinneren dat de publieke omroep meer geld uitgeeft aan rotzooi dan aan cultuur, terwijl men de rotzooi toch rustig aan het privé-initiatief zou kunnen overlaten. Claeys’ pesterijtje miste zijn effect niet: als de vos de passie preekt, is het gekakel en gesnater niet van de lucht.

‘Ik vind het belangrijker dat cultuur nu op TV1 en op Canvas aan bod komt’, zei SP.A-voorzitter Patrick Janssens. ‘Het klinkt misschien als een verrassing uit mijn mond, maar ik vond Kunstzaken een erg goeie format. Als je dat vandaag zou moeten brengen, zou dat programma wel korter zijn, natuurlijk. Maar waarom kun je op TV1 in primetime geen korte clips maken waarin telkens aandacht gevraagd wordt voor één boek?’

Canvas-netmanager Bettina Geysen vond dat je de kijker moet geven wat de kijker toekomt. Ze heeft het door Censydiam laten uitzoeken: ‘Op dit ogenblik leeft bij de kijker niet de behoefte om een boekenprogramma te zien.’ En daarmee basta!

De kersverse voorzitter van de Stichting Lezen Majo De Saedeleer viel haar bij: ‘Misschien kunnen wij ons beter op andere strategieën concentreren.’ In Nederland bijvoorbeeld kreeg een bewoner van het Big Brother-huis een boekenpakket cadeau: ‘Wij hebben iets soortgelijks geprobeerd met een andere realitysoap. Helaas waren wij te laat.’

Geen boekenprogramma op de Vlaamse tv-zenders? Het zij zo. Tenslotte zijn in de ons omringende landen de boekenprogramma’s van Bernard Pivot, Adriaan van Dis en Michael Zeeman ook al een tijdje van het scherm verdwenen. Maar dat moet nog geen reden zijn om in het kader van de leesbevordering straks stiekem een dichtbundel van Leonard Nolens op het nachtkastje van Carmen Pfaff neer te leggen of Sergio onder valse voorwendsels mee te tronen naar de Antwerpse Boekenbeurs. Er zijn al genoeg amusementsprogramma’s waarin mensen hun onverschrokkenheid mogen demonstreren door een bord regenwormen leeg te smikkelen. Veel wreder moet je toch niet willen zijn.

Piet Piryns