Op een late avond enkele jaren geleden, na een lang gesprek over zijn plannen, sprak een jonge CVP-minister als zijn verwachting, hoop en vrees uit dat het land nog alleen door zijn partij kon worden geleid, en dan nog slechts door Jean-Luc Dehaene. Het was in tempore non suspecto, dat wil zeggen voor de zomer van 1996 en de schok die het hele bestel op zijn grondvesten deed wankelen. Als de kiezer straks een beetje meewil, hoeft hij zich alvast voor nog één legislatuur geen zorgen te maken: zoveel liet de CVP vorig weekend op haar congres weten, en de premier sprak zijn partij niet tegen. Zo zeker waren ze daar in Leuven van zichzelf.
Het moet van het beruchte Het Leven is Mooi-congres geleden zijn dat er bij de christen-democraten nog eens zoveel applaus te horen was. Er viel dan ook alleen goed nieuws te beluisteren. We zitten in de Economische en Monetaire Unie, de conjunctuurvooruitzichten zijn uitstekend, de werkloosheid daalt, de begroting is onder controle en er is een breed akkoord over de hervorming van politie en justitie. Allemaal pluimen die de CVP zonder veel gêne op haar hoed stak – wat voor het laatste toch een beetje riskant is, gezien de rol die de oppositie daarin heeft gespeeld. Maar ja, zei Marc Verwilghen niet zelf dat Dehaene de beste van allemaal is – of iets van die strekking? Een uitspraak waarmee hij de komende maanden meer dan hem lief is, zal worden geconfronteerd.
Desalniettemin, de toon is nu gezet voor wat een lange verkiezingscampagne zal worden. De idee dat het Octopusoverleg de voorbode was van een grote coalitie met alle partijen die bij die gesprekken betrokken waren, is door CVP-voorzitter Marc Van Peel van tafel geveegd. En wie met zijn partij wil praten, moet de PSC voor lief nemen. Dat is een nauwelijks verholen vingerwijzing aan het adres van de Parti Socialiste, die in Wallonië niet ongevoelig is voor de avances van de liberale PRL van Louis Michel maar eigenlijk geen kant op kan zolang de Agusta- en Dassaultprocessen niet achter de rug zijn, die dit najaar voor het Hof van Cassatie beginnen.
In tegenstelling tot een vorig applauscongres, waar – herinner u – werd aangekondigd dat de nieuwe CVP gearriveerd was, was de boodschap er deze keer geen van grote verhalen. De partij wil haar toekomst bouwen rond een aantal actiepunten, waarover concrete afspraken kunnen worden gemaakt. Zoals de traditie dat wil, eerst binnen de eigen beweging, daarna met de wereld daarbuiten. Over de fiscaliteit van de gezinnen, bijvoorbeeld, of over het dodende verkeer. Daarmee speelt de CVP weer op vertrouwd terrein. Het discours over politieke vernieuwing wordt opgeborgen, de missive luidt nu simpel: gewoon voortdoen. Wie dat nog maar enkele maanden geleden durfde vertellen, toen alles nog anders moest, was zonder twijfel op de Grote Markt in Brussel aan de schandpaal genageld.
Het is een gok. Het zou kunnen dat veel mensen even genoeg hebben van alle grote woorden die ze de voorbije twee jaar over zich uitgestort hebben gekregen. Zeker nu duidelijk wordt hoe de hele Dutroux-affaire tot in de parlementaire onderzoekscommissie is misbruikt en gemanipuleerd. Maar Marc Van Peel trok op zijn congres wel snel de conclusie dat de vertrouwenscrisis in het land en zijn instellingen nu voorbij is. Hij vergeet iets te vlug dat de meerderheid tot voor kort in feite hopeloos verdeeld was over de manier waarop die hervormingen tot stand moesten komen, tot de oppositie hen de hand reikte. Dat er twee jaar voorbijging zonder dat er nog maar een hervorming in zicht kwam.
Heeft het Octopusakkoord de sluier van onbehagen helemaal weggenomen? Het lijkt onwaarschijnlijk omdat het alsnog niet meer is dan een berg goede voornemens, die in wetteksten moet worden gegoten en daarna in het parlement goedgekeurd. En die bovendien in de praktijk nog moet werken ook. De meningen daarover in de magistratuur en bij de politiediensten zijn op zijn minst verdeeld.
Het leven was vorig weekend voor de CVP echt mooi. De Vlaamse christen-democraten haalden de voorbije weken belangrijke buit binnen. Niet alleen op het vlak van justitie overigens, maar bijvoorbeeld ook in het onderwijs en in de ziekenhuissector. Ze willen zich daar graag laten op voorstaan. Dit gezegd zijnde, weet iedereen alvast aan welke deur aan te kloppen als het straks toch weer fout gaat.
Hubert van Humbeeck
