Stijn Bijnens (31), gedelegeerd bestuurder van Ubizen, is door de lezers van Trends verkozen tot Manager van het Jaar. Portret van een bergbeklimmer die niet stopt na de eerste helling.
Van wiskundeknobbel tot miljardair: het is hem allemaal een beetje overkomen. Want eigenlijk wilde hij helemaal geen ingenieur worden. Sport, dát interesseerde hem. Maar studeren aan het Sportkot vonden zijn ouders geen goed idee. En dus werd het burgerlijk ingenieur. Omdat hij niet rebels genoeg was om zijn zin door te drijven. En omdat hij toch sterk was in wiskunde: “Wiskunde is voor mij simpel en logisch, je kunt daar eigenlijk geen fouten tegen maken.” Bovendien was het hem eigenlijk om het even – als hij maar naar Leuven kon. Vandaag heeft Bijnens geen tijd meer om aan sport te doen, maar dat zal hij zich nauwelijks beklagen: op papier weegt hij ruim twee miljard frank.
Hij lijkt ontzettend nuchter. Bescheiden. Realistisch. En geheel vrij van de verschroeiende ambitie die je bij managers nog wel eens aantreft. Een van zijn motto’s luidt: “Als je iets écht wil, kun je het toch niet krijgen.” Om het geld is het hem naar eigen zeggen al evenmin te doen. Natuurlijk zou hij de rest van zijn dagen horizontaal op de Bahama’s kunnen doorbrengen, maar dat zou volgens hem zoiets zijn als een bergbeklimmer die stopt na zijn eerste helling.
PRIMEURS OP DE BEURS
Als Manager van het Jaar heeft hij illustere voorgangers, onder wie Jo Colruyt (1992), Karel Vinck (1994), Lernout en Hauspie (1996) en Jan Huyghebaert (1998). “Allemaal mannen van middelbare leeftijd”, zegt Trends-directeur Frans Crols. “Bijnens is stukken jonger. Nog een verschil: zijn voorgangers hebben allemaal een vrouw van het type moeder-aan-de-haard. De vriendin van Bijnens, een sinologe, is zelf begonnen met een bedrijfje in de e-business. Bijnens symboliseert ook een nieuwe trend: de aandeelhouders van Ubizen hebben eigenlijk maar een oppervlakkige macht. De echte macht zit in de brains van de medewerkers.”
Het begon met een spaarpot van 250.000 frank. Meer had Bijnens niet nodig toen hij in 1995 samen met zijn collega-ingenieurs Wouter Joosen en Christophe Huyghens het bedrijfje NetVision opstartte. Alledrie kwamen ze uit de onderzoeksgroep rond professor Pierre Verbaeten van het departement computerwetenschappen aan de KU Leuven. Ze waren Internetspecialisten van het eerste uur, die meteen het gat in de markt hadden gevonden: de beveiliging van transacties op Internet en interne bedrijfsnetwerken. Het departement computerwetenschappen nam meteen een participatie in de spin-off; in 1996 volgden ook Telinfo en Concentra als aandeelhouders.
Op 10 februari 1999 trok NetVision naar de Easdaq, de Europese beurs voor groeiondernemingen. Het was een dag van primeurs: NetVision was het eerste Belgisch Internetbedrijf op de beurs, Stijn Bijnens de jongste chief executive officer en bij de eerste notering bleek een aandeel 100 euro waard, terwijl de intekenprijs was vastgesteld op 12 euro. De overwaardering had niet alleen met koopwoede te maken – nog erger dan bij de introductie van Kinepolis -, maar volgens waarnemers ook met falende marktmechanismen: een paar minuten na de opening had de koers het wat normalere peil van 45 euro bereikt. Eind 1999 kostte een aandeel iets meer dan 58 euro, afgelopen maandag was het weer gestegen naar 64 euro – “onmiskenbaar een Trends-effect”, aldus Frans Crols. Het inmiddels tot Ubizen omgedoopte NetVision is vandaag zowat 25 miljard Belgische frank waard. Stijn Bijnens bezit een kleine tien procent van de aandelen.
MODERNE SOCIALIST
Delen: ook dat is een – alweer ietwat ongebruikelijk – motto van de ondernemende Hasselaar. Kennis delen met medewerkers, klanten en aandeelhouders. Maar ook: de winst delen met de medewerkers, die bijna allemaal mede-aandeelhouder zijn. In De Morgen van 4 september 1999 zei Bijnens: “Als je dat kunt, ga je veel sneller vooruit, dan is één plus één drie: je hebt misschien minder, maar je houdt meer over van een grotere taart. Kapitalisme is net het tegenovergestelde. Dan zeg je: ik wil zoveel mogelijk van de koek voor mezelf. Misschien kun je mij een moderne socialist noemen.”
Misschien, ja. Al is het vermoedelijk veeleer de moderne kapitalist die de Trends-lezers in Bijnens hebben gezien: van 250.000 naar 2.500.000.000 in vier jaar tijd – faut le faire. “Nee, ik denk niet dat dit heeft gespeeld”, zegt Crols. “Wat hij heeft gepresteerd, dwingt natuurlijk respect af. Maar het is méér dan zomaar een stunt. Ubizen staat ook voor groei, tewerkstelling, expansie in het buitenland. Dit is geen hype. En in tegenstelling tot vele andere dotcommers draait Ubizen al omzetten waarop het een lichte winst kan boeken. Neem bijvoorbeeld Amazon.com: dat spuit rode inkt en blijft rode inkt spuiten.”
Internet blijft groeien. En meer nog dan de modale consument willen bedrijven dat alle informatie die ze uitwisselen, beveiligd is. Al was het maar om hun reputatie te behoeden voor schade die figuren als RedAttack kunnen aanrichten. Aan de vraag zal het dus niet liggen. Ubizen heeft een indrukwekkend klantenbestand: Fortis, Alcatel, Volvo, Union Minière, Belgacom, Mobistar… En de internationale expansie is nog maar pas goed ingezet: Ubizen telt momenteel vierhonderd werknemers, van wie een derde in het buitenland. Gemiddelde leeftijd: 26. Een aantal van hen is constant bezig met ethical hacking: inbreken bij klanten om de zwakke plekken in hun systeem te detecteren.
OP DE ACHTERBANK
De Manager van het Jaar vindt zichzelf geen manager – een manager voert uit en dat laat Bijnens aan anderen over. Hij is een ondernemer, die de strategie uitstippelt. Want het gaat hard: één jaar in de Internetbranche is volgens Bijnens hetzelfde als zeven jaar in een andere sector. Mede vanwege die snelheid heb je nooit alles onder controle. Bijnens in Trends: “Bij grote bedrijven werken managers die voor negentig procent te maken hebben met voorspelbare parameters. Zij managen op basis van tabellen en onwrikbare cijfers. Hier weet je niet wat er over zes maanden loos is.”
Managementboeken zijn aan hem dan ook niet besteed: “Ze bevestigen vaak wat je al doet of uit ervaring weet.” En ook: “Ik heb geen managementschool gevolgd en beklaag me dat geen moment.”
Geschiedenis, daarentegen, vindt hij wél een leerzame discipline. In De Morgen van september 1999: “De fundamenten van de mens zijn niet veranderd. Ego’s en hebzucht vormden al bij de Grieken de problemen en het is niet anders in bedrijven die nu ten onder gaan. Je kunt uit een geschiedenisboek evenveel strategieën halen als uit die dure schrijfsels van Amerikaanse top-consultants.”
De komende jaren zal hij voornamelijk in het buitenland vertoeven. De omzet moet van een kleine achthonderd miljoen frank in 1999 naar ruim twee miljard in 2002-2003 – met een winst van vijfhonderd miljoen. De totale wereldmarkt voor de beveiliging van transacties via netwerken wordt tegen die tijd ingeschat op een slordige zevenhonderd miljard. “Internet wordt hét kernnetwerk voor alle mogelijke diensten”, zegt professor Verbaeten, Bijnens’ vroegere mentor, die overigens toegeeft er “misschien wel wat spijt” van te hebben dat hij in 1995 niet mee in NetVision is gestapt. “De impact van Internet kan niet onderschat worden.” Mede daarom vindt Verbaeten het vreemd dat het aantal inschrijvingen voor burgerlijk ingenieur dit academiejaar weer is gedaald. Misschien is het Bijnens-effect pas voor dit najaar.
Want dat er geld te rapen valt bij Ubizen & Co is duidelijk. Namen van medewerkers staan zelfs niet op de website. En volgens Bijnens wel hierom: “We hebben een groot probleem met de koppensnellers. Onze mensen werden zo gesmeekt en gebeden, walgelijk, voorbij alle deontologische regels.” Vorig jaar al vatte hij zijn filosofie als werkgever als volgt samen: “De werknemer zit achter het stuur en de werkgever op de achterbank. Iedereen die in dit bedrijf werkt, kan morgen elders terecht voor meer geld. De komende vijf jaar wordt die war of talent ongelooflijk hard. Wie nu niet beseft dat hij als bedrijfsleider niet meer vooraan zit, zal nog zware ongelukken meemaken.”
Joël De Ceulaer
