Het gevaar van de wolf

In augustus werden in het Nederlandse Groningen twee dode schapen gevonden. Onderzoek toonde aan dat de ‘dader’ een wolf uit Duitsland was – de kadavers waren achteraf waarschijnlijk ook door vossen aangevreten. Het wakkerde het debat over de wolf als schadepost weer (even) aan. Het Nederlandse Faunafonds voorziet in principe in een betaling voor vee dat door wolven is gedood.

Toch gaan waarnemers ervan uit dat het wel los zal lopen met schade-eisen door de aanwezigheid van wolven. Een analyse van de Nederlandse Zoogdiervereniging kwam tot de conclusie dat in Duitsland in zeventien jaar tijd minder dan 500.000 euro aan vergoedingen voor wolvenschade is uitbetaald. Dat is minder dan wat Nederland nu per jaar voor mezenschade uitkeert. Er leven naar schatting zo’n vierhonderd wolven in Duitsland.

Milieujurist Hendrik Schoukens van de UGent heeft met een Nederlandse collega in het Tijdschrift voor Milieurecht een omstandige analyse gemaakt van de juridische gevolgen van de terugkeer van de wolf naar de Lage Landen. Het Europese natuurbehoudsrecht zal de grenzen van het wolvenbeleid bepalen. De juridische analyse wijst uit dat het uitermate moeilijk zal zijn om af te wijken van een beschermingsregime. Wolvenjacht toelaten lijkt zo goed als onmogelijk, integendeel: lidstaten zijn de facto verplicht maatregelen te nemen om de populatie van wolven te stimuleren (in het jargon: in een ‘gunstige staat van instandhouding’ te brengen). In Vlaanderen werd de wolf op 7 juni 2016 officieel toegevoegd aan de lijst van beschermde diersoorten.

Schapen- en andere veehouders zijn natuurlijk niet meer gewend aan de aanwezigheid van wolven, dus ze nemen momenteel geen maatregelen. Ze zullen moeten zorgen voor stevige omheiningen om hun dieren ’s nachts af te schermen, of voor bewaking door getrainde honden. Schoukens en zijn collega wijzen er fijntjes op dat zelfs het ‘verstoren’ van wolven geen optie is volgens het natuurbeschermingsrecht, en dus in principe strafbaar. Slechts in uitzonderlijke gevallen kan er van bescherming worden afgeweken, bijvoorbeeld om een agressieve wolf te liquideren die zich te dicht bij mensen bevindt.

Het is evident dat eventuele schade door wolven ook bij ons vergoed zal worden. Cijfers uit Duitsland wijzen uit dat wolven er toch vooral reeën en everzwijnen eten. In die zin zou een meerderheid van de landbouwers (de telers van gewassen) de wolf als een bondgenoot tegen vraatschade kunnen omarmen. Straks worden ze nog vrienden.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content