De effectenbeurs is een organisatie waar kopers en verkopers effecten (aandelen, obligaties…) verhandelen. Ze is van levensbelang voor de economie; bedrijven of overheden halen er geld op voor investeringen. Via de beurs stellen kleine en institutionele beleggers daarvoor geld, dat ze tijdelijk kunnen missen, ter beschikking. Daarbij bepalen vraag en aanbod de koers van de effecten.
In de 12e eeuw ontstond in onze contreien een stedelijke stand, de burgerij, die het geregeld aan de stok had met de graven van Vlaanderen. De steden ontwikkelden zich vrij snel en bouwden een stadhuis als symbool van hun macht. Brugge bijvoorbeeld telde midden van de 14e eeuw 45.000 inwoners. Het werd, dankzij het Zwin en de Damse Vaart, een belangrijke haven in Noord-Europa, met heel wat handelscontacten in Engeland. Dat voerde wol aan die Brugse kooplieden – onder meer via jaarmarkten – in Europa verkochten. Stilaan vestigden zich buitenlandse handelaars in de stad: uit Barcelona, Firenze, Genua, Lissabon, Valencia, Venetië…
Brugse makelaars en kooplieden speelden in die toenemende internationale handel een belangrijke rol. Zo ontstond de nood aan financiële verrichtingen. Binnen- en buitenlandse bankiers namen die bancaire activiteiten (in het begin vooral de uitgifte van wisselbrieven) voor hun rekening. En al vroeg in de 14e eeuw ontstond in Brugge de eerste financiële beurs, aanvankelijk in een gebouw van de familie Van der Buerse.
Voor de eerste echte beursgebouwen was het wachten tot de 16e eeuw: in Antwerpen (1531) en Londen (1571). Er werden vooral goederen – maar ook schuldpapier, zoals leningen en obligaties – verhandeld. Later, in 1602, kwamen daar in de beurs van Amsterdam ook aandelen van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) bij. De moderne aandelenbeurzen vinden dus hun oorsprong in Amsterdam. De London Stock Exchange werd in 1801 opgericht, de New York Stock Exchange in 1817.
VAN EURONEXT TOT EURONEXT
Vroeger had elk land afzonderlijk zijn eigen aandelenmarkt. Maar rond de eeuwwisseling zochten sommige beurzen toenadering om de beleggers een minder kostelijke en gemakkelijker toegang tot een wereldwijde effectenhandel te geven. Ook België had met de beurs van Brussel een lokaal gevestigde internationale beurs. Die fuseerde in 2002 met de beurzen van Amsterdam, Lissabon en Parijs tot Euronext nv, meteen de eerste pan-Europese beurs.
In 2007 fuseerde Euronext nv met de NYSE Group (New York Stock Exchange) tot NYSE Euronext. Daarmee was de grootste beurs ter wereld een feit. Later, in 2013, nam International Exchange (ICE) de hele handel over, maar stootte meteen alle Europese onderdelen (ook de beurs van Brussel) af. Die werken opnieuw verder als Euronext en groeperen 1300 beursgenoteerde bedrijven. De voorbije jaren ontstonden er ook samenwerkingsverbanden met beurzen in Canada, Groot-Brittannië, Italië…
EEN HAVEN VAN FINANCIËLE EXPERTISE
De activiteiten in de beurzen krijgen een verlengstuk in de marktenzalen van de banken. Financiële specialisten ondersteunen er Belgische ondernemingen bij kapitaalmarkttransacties en analyseren aandelen voor nationale en internationale investeerders. Tom Simonts, Senior Financial Economist, leidt Knack Extra rond in de nieuwe marktzaal van KBC, aan de Havenlaan. Ze vervult een essentiële rol bij onder meer beursintroducties, kapitaalverhogingen en obligatie-uitgiftes. En bij de sales- en brokerage-activiteiten van KBC Securities (de beursafdeling van KBC Groep). Met de research van 135 Benelux-aandelen behappen de analisten nagenoeg de volledige Belgische en een groot deel van de Nederlandse aandelenmarkt.
De beurstrader van het witte doek – molenwiekend aan een desk met flikkerende schermen, de telefoon tussen oor en schouder geklemd, en lauwe koffie in een kop in een hand – nee, die tref je hier niet. Het is op- merkelijk rustig in de marktenzaal. Niet dat er niet wordt gewerkt. Integendeel zelfs. Maar de traders bellen met Skype en ‘babbelen’ via chat. Achter die rust heerst er een drukte van belang. Tom Simonts was zelf jarenlang aan de slag op de marktenzaal. ‘De combinatie van geavanceerde technologie en hooggespecialiseerde financiële medewerkers maakt het mogelijk om een permanente nieuwsstroom pijlsnel te verwerken. Tegelijk stuwen we massa’s transacties door 20 km aan kabels op de afdeling en bieden we de financiële markt complexe diensten aan.’
‘De marktenzaal telt circa 160 desks’, zegt Simonts nog, ‘en ongeveer 600 financiële en ondersteunende medewerkers die wereldwijd de financiële markten via 570 beeldschermen met financiële informatie opvolgen.’
Op de afdeling en tussen de schermen is volop klimaatregeling aanwezig, want traders kunnen maar beter het hoofd koel houden. ‘Sinds de financiële crisis van 2008 worden veel meer mensen ingezet om de handel in effecten te controleren. Er is ook fors geinvesteerd in software die afwijkend tradergedrag identificeert en meldt.’
Pan-Europese marktleider
Euronext is de leidende pan-Europese financiële marktplaats met de ambitie om op een transparante, efficiënte en betrouwbare manier de economie te ondersteunen in het verenigen van kopers en verkopers van effecten. De activiteiten van Euronext behoren al vier eeuwen tot de kern van de Europese kapitaalmarkten. Inmiddels treedt Europa een nieuw tijdperk in, waarbij strenger gereguleerde markten almaar belangrijker worden. En waarin financiële markten op zoek gaan naar andere bronnen voor kapitaal en andere manieren voor risicobeheersing. De druk voor nog meer transparantie en supervisie neemt hand over hand toe. Maar met een uitgebreid en performant dienstenaanbod voor financiële markten is Euronext goed geplaatst om een voorname rol te blijven spelen in de ontwikkeling van de Europese markten.
