Waarom vindt Knack dit boek zo bijzonder? Omdat de Ierse Maggie O’Farrell zichzelf hier overtreft in het neerzetten van een rouwende vrouw. William Shakespeare en zijn vrouw Anne Hathaway hadden drie kinderen, Susanna en de tweeling Hamnet en Judith. Op zijn elfde stierf Hamnet aan de builenpest, waarna zijn ouders uit elkaar groeiden. Shakespeare bracht steeds meer tijd in Londen door en noemde een van zijn bekendste toneelstukken naar zijn dode zoon. Zijn vrouw verloor haar zelfverzekerdheid en flamboyante charme. Ze had alles kunnen dragen, schrijft O’Farrell, barensnood, ziekte, armoe, honger en onrechtvaardigheid, maar haar dochter naast het dode lichaam van haar broertje zien staan, dat niet.
Welk personage zal u kunnen inspireren? Al is deze roman vernoemd naar de zoon van Shakespeare, toch speelt vader noch zoon de hoofdrol. Waarom nog maar eens over die beroemde bard van Stratford-upon-Avon schrijven, dacht O’Farrell wellicht, daar zijn al genoeg boeken over. Nee, het personage dat hier centraal staat is Agnes, zoals Anna in feite heette. Die naam werd in het zestiende-eeuwse Engeland op zijn Frans uitgesproken en bij hun eerste ontmoeting had William ‘Anne’ verstaan. Agnes is een vrijgevochten vrouw – de dochter van een bosheks wordt weleens beweerd – die een torenvalk heeft, kruidengeneeskunde beoefent en op haar zesentwintigste trouwt met de acht jaar jongere William, nadat ze samen de appels hadden laten trillen in de appelschuur, om het eufemistisch uit te drukken.
Welke muziek speelt u op de achtergrond? Shakespeare is voor het grootste deel van de roman afwezig. Zijn naam wordt pas op het einde genoemd, en toch lijkt niets ons beter geschikt om bij het lezen naar te luisteren dan de liederen die hij in zijn toneelstukken gebruikte. ‘He is dead and gone, lady, he is dead and gone; at his head a grass-green turf, at his heels a stone’, luidt de tweede strofe van ‘How should I your true love know?’ dat Shakespeare in Hamlet gebruikte. De dode in kwestie was een geliefde, maar het had net zo goed een zoon kunnen zijn.
Waar leest u dit boek het best? Op vakantie in Engeland, in een dorp waar de tijd al een paar eeuwen stil lijkt te staan, zoals Whitcombe, Bibury, Ledbury of natuurlijk Stratford-upon-Avon. U kunt er Shakespeares gigantische huis bezoeken of Annes veel knussere cottage aan de rand van het bos. Maar de kans dat u er zich in 1596 waant, het jaar dat de kleine Hamnet stierf, is zowat onbestaande, aangezien Stratford zo’n vier miljoen toeristen per jaar trekt.
Wat vonden anderen van dit boek? Volgens de Britse weekendkrant The Observer is Hamnet ‘het absolute hoogtepunt in Maggie O’Farrells carrière’. De bekende Britse biografe Claire Tomalin noemde het boek ‘een boude, succesvolle onderneming’ en de jury van de Women’s Prize for Fiction, die O’Farrell vorig jaar met Hamnet in de wacht sleepte, prees het boek voor zijn diepe menselijkheid.
Wanneer moet u dit boek níét lezen? Hamnet is een roman voor lezers die niet bang zijn om de touwtjes te vieren en zich totaal over te geven aan een boek. O’Farrell schrijft uitnodigend en bezwerend. Drink het kruidendrankje op basis van alsem en alruin dat ze u aanreikt. Als u liever de voetjes op de grond houdt, kunt u deze beker beter aan u voorbij laten gaan.
U hebt het boek uit: wat nu? Misschien bent u wel nieuwsgierig geworden naar de non-fictie achter Hamnet, dan kunt u niet om Stephen Greenblatts William en de wereld heen. Opteert u voor film, ga dan voor het uit 2018 daterende All Is True, met Kenneth Branagh en Judi Dench in de rollen van William en Anne.
Dit boek maakt deel uit van de Knack 50-boekencollectie. U vindt deze week bij dit nummer een voucher waarmee u het boek aankoopt voor slechts ? 9,99 bij Standaard Boekhandel. De volledige collectie bestelt u via www.knack.be/Knack50 voor ? 49.
