De staat Californië maakt een diepe crisis door. Gouverneur Schwarzenegger stuit op harde tegenstand in zijn eigen partij – en looft president Obama.
Het is donderdag 19 februari, kort na zessen ’s morgens in het State Capitol van Sacramento. Voor de zoveelste keer die week probeert het Californische parlement de begroting goed te keuren. Na 106 dagen ziet het er eindelijk naar uit dat gouverneur Arnold Schwarzenegger zijn meerderheid te pakken heeft. De Democraten hebben hem van meet af aan gesteund, maar zijn eigen partij blijft dwarsliggen omdat ze geen belastingverhogingen wil. Zes Republikeinen moet Schwarzenegger aan zijn kant zien te krijgen. Dagenlang al kampeert de gouverneur in zijn bureau. Eten, televisiekijken, telefoneren. Buiten een sigaar roken. ‘Gulliver’ noemen ze hem nu, de reus, geboeid door de lilliputters. Om zeven uur is het zover. Schwarzenegger heeft de vereiste tweederdemeerderheid voor zijn budget.
In Amerika heb je twee soorten politici: liberale Democraten die veel geld veil hebben voor de welvaartsstaat, en conservatieve Republikeinen die belastingen duivelswerk vinden. Maar in geen enkele staat zijn de Democraten zo liberaal en de Republikeinen zo conservatief als in Californië. Voor iedereen die in Californië iets wil veranderen, is dat een vloek. ‘Een normaal mens kan deze staat niet meer regeren’ zegt Schwarzenegger, de Republikein. Als onafhankelijk land zou Californië lid zijn van de G8, de club van de grootste industrielanden: het is de achtste economie van de wereld, waar 13 procent van het Amerikaanse bruto binnenlands product wordt gecreëerd. Maar het onderwijs is tweederangs, de economie krimpt, de staatsfinanciën zitten in het slop. De al decennialang aanslepende politieke crisis maakt alles erger. Uit geldnood moest Schwarzenegger al bouwprojecten voor straten, bruggen en scholen stopzetten. Armen krijgen minder voedselbons, scholen overwegen de sportlessen te schrappen, en 200.000 staatsambtenaren werden gedwongen met vakantie te gaan. Schwarzenegger heeft ook 20.000 ontslagbrieven klaarliggen voor leraars, sociale werkers en verpleegsters.
Het geloof is weg, het geloof in Californië. Het land is verkaveld, de armen zitten in getto’s, de rijken in gesloten woonblokken. Samenhorigheidsgevoel is ver te zoeken – nog een reden om geen belasting meer te willen betalen. Wie wil nu geld uitgeven voor mensen met wie hij niets te maken heeft? Auteur Peter Schrag concludeert: ‘De Californiërs willen niet dat de regering nog functioneert.’
Twee dagen na de goedkeuring van zijn begroting is gouverneur Schwarzenegger in Washington. In de talk-shows van de tv-stations vertelt hij over de grote projecten die hij voor Californië heeft. Hij haalt uit naar de orthodoxen in zijn partij en looft Obama’s minister van Financiën Timothy Geithner. Hij bedankt de federale minister van Milieu voor diens steun en noemt het economiepakket van de president ‘fantastisch’. Het moge duidelijk zijn: Schwarzenegger is nu Obama’s belangrijkste Republikein.
© Der Spiegel Online
