De Belgische natuurfotograaf Guido Sterkendries stootte in Panama op een populatie gouden kikkers, een in de natuur uitgestorven amfibieënsoort. Zo werd althans verteld.
‘In de natuurdocumentaire Life in cold blood verkondigde de legendarische BBC-presentator David Attenborough dat de laatste paar gouden kikkers ( Atelopus zeteki) in gevangenschap zouden worden ondergebracht in de Verenigde Staten. In de natuur zijn ze uitgestorven, zei hij. Een misser van formaat’, zegt Guido Sterkendries. ‘Want hoewel we van die situatie niet zo veraf zijn, ben ik in Panama onlangs op enkele honderden gouden kikkers gestoten.
‘Die amfibieënsoort is voor Panama wat de arend is voor de Verenigde Staten: het nationale symbool. Veel kikkersoorten staan op het punt te verdwijnen door oprukkende schimmels. Ook de gouden kikker is vandaag met uitsterven bedreigd. Je mag hem op geen enkele manier transporteren of verhandelen. Behalve onder het mom van de wetenschap, zo blijkt.
‘ Project Golden Frog, een initiatief van Panamese en Amerikaanse wetenschappers en dierentuinen, wil de gouden kikkers redden van hun ondergang. Erg nobel, ware het niet dat de kikkers uit hun natuurlijke omgeving worden weggekaapt om als ultieme publiekstrekker te fungeren in een of andere Amerikaanse dierentuin. Op papier moet het project de natuurlijke habitat van de gouden kikker helpen beschermen, in de praktijk komt daar niets van in huis. Integendeel. In het conflict tussen economie en ecologie trekt het grote geld hier aan het langste eind.
‘Tien jaar geleden is in het beschermde regenwoudgebied goud en koper gevonden. Maar wat kleinschalig begon, heeft vandaag al dramatische proporties aangenomen: drieduizend hectare tropisch oerwoud verandert in kaalgevreten bergen. Door chemicaliën, ontbossing en het aanleggen van wegen, is het oorspronkelijk kristalheldere water veranderd in een grote slijkpoel zonder kikkervisjes of vissen. Het water is rot en dood. En de Guaymi-indianen, de oorspronkelijke bewoners die van jacht en visvangst leven, worden ziek van de pollutie.
‘Er moet dringend internationale druk komen opdat het gebied niet verder vergiftigd wordt. Het is mijn vurige hoop dat de boerenfamilies die er leven gesteund en opgeleid worden, desnoods uitgekocht, zodat de biodiversiteit er vrij kan evolueren. Een familie verdient 500 à 1000 dollar per jaar en er leven zo’n tien families, dus naar de gangbare normen is zo’n plan absoluut betaalbaar. Zoals de pygmeeën in Oeganda vertellen over gorilla’s, zouden de Panamese boeren door hun uniek gebied toeristen kunnen gidsen. Maar er is een perverse logica in het spel: doordat de gouden kikker zogezegd is uitgestorven, komt het gebied vrij voor grondspeculanten.’
www.ranadorada.org
door JAN JAGERS
