In België kun je kiezen tussen zowat 1700 beleggingsfondsen. De grote verscheidenheid van de individuele beleggingsfondsen maakt een objectieve vergelijking vrijwel onmogelijk.
Wat moeten we eigenlijk vergelijken als we een beleggingsfonds kiezen? Alles draait natuurlijk rond de opbrengst, maar we beschikken alleen over historische returns. En zoals iedereen weet, garanderen die geen returns in de toekomst. Bovendien is ook het risico dat genomen wordt om die return te bereiken heel belangrijk. Dus hebben we goede informatie én gezond verstand nodig.
Het allerbelangrijkste is te weten waar je fonds voor staat. Belegt het in liquiditeiten (thesauriefonds), obligaties, aandelen, vastgoed of een combinatie van die activa ? Als het om een zogenaamd gemengd fonds gaat, hoe is de verhouding dan ? Kan de fondsbeheerder de mix aanpassen naargelang van de marktomstandigheden ? En als het om een aandelenfonds gaat, schaduwt het dan de een of andere index ? Mag het bepaalde aandelen bijvoorbeeld vijf of tien procent onder- of overwegen ? Of kiest de beheerder gewoon de aandelen die volgens hem de hoogste return zullen bieden ?
De beste informatiebron is gewoon de bank die het fonds beheert. Net zoals bedrijven met een beursnotering moeten beleggingsfondsen aan een hele reeks voorwaarden voldoen. Duidelijke informatie over de beleggingspolitiek en verslaggeving over de beleggingen is een plicht waarop de Commissie voor het Bank- en Financiewezen (CBF) nauwgezet toekijkt. Als je bank dus niet spontaan een uitgifteprospectus bezorgt bij aankoop van een fonds is het zinvol er alsnog een te vragen. Dat prospectus wordt bij de start van elk beleggingsfonds opgesteld. Het bevat de verplichte, heel ruime omschrijving van de beleggingspolitiek en alle details over de kosten die worden aangerekend.
ONHEILSTIJDINGEN
Naast dat vaak lijvige document publiceert elk beleggingsfonds periodieke verslagen (meestal halfjaarlijks) over de verrichtingen en de resultaten. Meestal geven de beheerders ook uitgebreid uitleg over de marktomstandigheden, hoe ze daarop hebben ingespeeld en wat ze van de nieuwe verslagperiode verwachten. Op aanvraag stuurt de bank je die automatisch toe. Zo kun je de absolute returns van beleggingsfondsen beter beoordelen.
Wie in de krant geregeld onheilstijdingen heeft gelezen over de overmatige schulden van de telecomsector weet dat hij geen hoge return mag verwachten van een fonds dat alleen in die sector belegt. Maar het is best mogelijk dat de beheerders daarop anticiperen en dat in het periodieke verslag vermelden. Dan geven ze waarschijnlijk aan dat ze posities in telecomoperatoren met zeer hoge schulden voor telecomleveranciers en operatoren met relatief lage schulden hebben ingeruild.
De inhoudelijke motivering van een fonds kennen, is dus veel nuttiger dan dagelijks de inventariswaarde ervan in de krant volgen. Het is best mogelijk dat het intrinsiek beste fonds een tijdje minder presteert dan vergelijkbare fondsen. Zelfs de besten kunnen de markt niet exact timen. Bovendien is verkopen op de topkoersen en kopen op de bodem niet nodig om op langere termijn goede returns te behalen. Anticiperen op de grote fundamentele bewegingen is veel belangrijker. Als je toch returns bekijkt of vergelijkt, doe je dat best over een kwartaal en liefst een jaar of zelfs verschillende jaren.
Voor het vergelijken van fondsen van dezelfde categorie kun je bij verschillende media terecht. Kranten publiceren regelmatig speciale fondsenbijlagen met de returns per categorie over verschillende langere perioden. Omdat de verscheidenheid aan fondsen zo groot is, is de indeling altijd arbitrair en geven de returns dus een op zijn minst onvolledig beeld. Gedetailleerde kennis van het fonds lost dat gedeeltelijk op. Daarom publiceert de financiële weekkrant Cash! elke week een bijdrage over een specifieke categorie fondsen.
Door het enorme aanbod en de grote verscheidenheid zijn zoekfuncties op internet ideaal om door de bomen het bos te blijven zien. Enkele websites zoals het Belgische E-fund (www.e-fund.be) of het Amerikaanse Morningstar (www.morningstar.com) hebben zich in informatie over beleggingsfondsen gespecialiseerd. Maar voor die sites geldt hetzelfde als voor informatie in andere media : met de voorkennis uit ‘primaire’ bronnen als het prospectus en de periodieke verslagen kun je een fonds beter naar waarde schatten.
Jan Reyns
