Enig cijfermateriaal om onderstaande indexgrafiek een beetje concreter te maken.

Voor ons liggen de verzamelde jaargangen van het weekschrift De Nieuwe Tijd, ‘uitkomende elken donderdag, aan 5 frank per jaargang, uitgegeven door Jules De Meester in Rousselare’.

In de editie 1897 vinden we onder de titel ‘Huishoud eener werkmansfamilie’:

Inkomsten van een gezin met 6 kinderen in de maand februari

Vader (46 jaar) handwever (pakgoed)18,00 frank

Zoon (18) werkt in smis eener vlasspinnerij26,00 frank

Dochter (16) aftrekster in spinnerij 30,60 frank

Dochter (12) aftrekster, werkt halve dagen 9,30 frank

Bijzondere liefdadigheid 6,00 frank

TOTAAL 89,90 frank

(A 2,23)

Uitgaven van het gezin voor:

Voedsel (tarwebrood, aardappels enz…) 62,36 frank

Woonste (+ kleeding, vuur, doodskist kind) 40,96 frank

Kerke (kerkstoelen, H. Kindschheid) 0,53 frank

Drinkgeld (+tabak) 5,00 frank

Totaal 108,85 frank

(A 2,70)

Te Kort 18,95 frank

(zonder onderstand ware een te kort van 24,95 frank)

In het voorbijgaan komen we te weten dat een tarwebrood 0,35 frank kostte, een ei 0,10 frank en een kilogram boter 2,90 frank. Koffij werd verkocht per vierendeel (=125 gram) tegen 0,30 frank, zijnde tegen 2,40 frank het kilogram.

Uit de editie 1897, een passage over degenen die afdragen aan de lijfrentekas: ‘Indien zij van 20 tot 60 jaar alle maande 4frs, of alle jare 48 frs storten, zullen zij met de hulpgelden meêbegrepen, nog maar een pensioen verkrijgen van 352,65 frs ’s jaars of van schaars éénen frank daags.’

(1 fr = A 0,024; jaarlijks pensioen van 352,65 frs = A 8,74)

Een halve eeuw later, in 1954 was het jaarinkomen per hoofd in België 36.000 frank (A 892). Een kilogram brood kostte 7,5 frank (A 0,19) en een dollar was 50 frank waard.

Vier jaar later (1958) werd het pensioen van gehuwde arbeiders opgetrokken naar 36.000 frank per jaar (A 892) en dat van bedienden naar 48.000 frank (A 1190).

Samengesteld door Frans Vuga

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content