Wetenschappers werken aan middelen om te kleine mensen een groeistoot te geven.

Kleine mensen krijgen niet altijd het respect dat ze verdienen, gewoon omdat ze omhoog moeten kijken om een gesprek te voeren. Alleen buitenbeentjes als Mark Eyskens slagen erin om vanuit een nederige positie toch uit de hoogte te doen. Wetenschappers buigen zich al enige tijd over mogelijkheden om kinderen die inzake groei achterblijven, een hormonaal steuntje te geven. Tot voor kort met bescheiden succes, zo bleek uit een studie die enkele maanden geleden verscheen in het medische vakblad The Lancet.

In het verleden stoelden pogingen om de groei te verbeteren op het toedienen van extra dosissen van het menselijk groeihormoon. Als daar al effecten van geregistreerd konden worden, werden die dikwijls gecompenseerd door een versnelde puberteit, waardoor weer centimeters verloren gingen. Een synthetisch groeihormoon (somatropine) leverde echter betere resultaten op. Onderzoekers gaven zeven piepkleine meisjes van acht jaar oud dagelijks een injectie met somatropine tot ze veertien geworden waren. Ze bereikten de puberteit op gemiddeld dezelfde leeftijd als andere meisjes.

De proefmeisjes hadden geen abnormaal lage concentratie van natuurlijk groeihormoon in hun bloed. Ze hadden wel allemaal kleine ouders, wat dus toch op een genetisch bepaalde lengteachterstand wees. Ze groeiden liefst zeven tot negen centimeter meer dan lengtegenoten die geen synthetisch hormoon toegediend kregen. Neveneffecten werden niet genoteerd. De behandeling was wel duur: meer dan een half miljoen frank per gewonnen centimeter.

Het groeihormoon doet zijn werk in het lichaam middels de productie van korte eiwitten (peptiden) in de lever, die cellen stimuleren om te groeien en te delen. Eén daarvan is de insulineachtige groeifactor-1 (IGF1). Die wordt momenteel tot de kleinste details bestudeerd, omdat wetenschappers hopen er afwijkingen als dwerggroei mee te kunnen behandelen. De resultaten zijn veelbelovend, maar allesbehalve sluitend.

Wat niet belet dat commercieel geïnspireerde geesten zich erop gestort hebben. Het blad New Scientist liet enige tijd geleden weten dat er klinieken opduiken, waarin mensen zichzelf een adequate lengte kunnen laten aanmeten door een “kuur” met IGF-1 of zijn verwanten. Het middel zou overigens niet alleen de groei bevorderen, maar ook vetweefsel in spiermassa omzetten – althans volgens controversiële en lang niet ondubbelzinnige onderzoeksresultaten. Het verschijnt ook steeds meer in de wereld van bodybuilders, die geen middel schuwen om meer spieren dan de concurrent te kweken.

Onlangs viel de naam IGF-1 ook in de marge van een onderzoek naar het gebruik van doping in de Belgische wielrennerij. Het feit dat het middel niet alleen niet goed onderzocht werd, maar daarenboven waanzinnig duur is, vormt voor ambitieuze sportlui blijkbaar geen bezwaar.

Dirk Draulans