?Mierenzeik? van Steven Berkhoff in Arca.

In ?Kvetch? (?Mierenzeik? in de vertaling van Daan Hugaert) maakt de Britse auteur-acteur Steven Berkhoff onderscheid tussen wat op de scène wordt gezegd en wat wordt gedacht. De cursief geschreven gedachten die regisseur Hugo Van Laere luidop laat klinken, zijn niet vleiend voor de tegenspelers die tegenstanders zijn of elkaar haten.

De vrouw ( Caroline Rottier) haat haar man ( Geert Willems). Hij kan de stokoude schoonmoeder ( Rafaël Troch) niet luchten. Op het werk noemen ze hem ?de mierenzeiker?. Hij brengt een collega ( Luk D’Heu) mee naar huis, maar een gezellige avond wordt het niet. De tafel een imposant decorstuk van Hedy Grünewald dient voor veel dingen, maar niet om er smakelijk aan te eten.

Steven Berkhoff schetst wanhopige mensen in een marginale situatie. Hij weet waarover hij het heeft. De volksbuurten van East End in Londen, waar hij vandaan komt, zijn goor. De taal en de zeden zijn er rauw. Berkhoff is er wel weggeraakt, maar in zijn stukken blijft hij er door getraumatiseerd. Dat uit zich in de platte, agressieve taal en in de stuntelig aaneengeflanste vormgeving van zijn stuk.

?Mierenzeik? gaat, ondanks het vele gepraat, over de onmogelijkheid om tot een ernstig gesprek en een hechte relatie te komen. Pas op het einde geeft elk personage in een melig zangnummertje lucht aan zijn ?diepste? verlangens. Daarnaast wil Berkhoff ook verwijzen naar zijn joods-Russische afkomst, waarom is niet duidelijk.

De enige boeiende figuur in deze zogenaamde komedie is de lichtjes demente schoonmoeder, die iedere zondag komt eten en dan telkens de agressie van de zoon uitlokt. Zij is standvastig en soms rebels, oud en bij momenten toch een tafelspringer. Wat Rafaël Troch er van maakt, staat haaks op de banaliteiten waarmee de anderen het moeten stellen. Ook Rudy Morren die een groot deel van de tijd garnalen pelt en eet, werpt naar het einde toe gewicht in de schaal. Hij wordt de gedroomde partner van de vrouw nu haar man zijn homoseksualiteit onderkent en zich door haar schuld welteverstaan aangetrokken voelt tot zijn collega.

Berkhoff blijkt niet bij machte om het hyperrealisme uit de jaren zestig op een artistiek boeiende wijze te doen vergeten. Regisseur Van Laere wil het in zijn plaats doen, maar naast een rommelig script heeft hij een cast die slechts voor een deel in de beoogde ?vervreemding? meekan.

Roger Arteel

Tot einde december in Arca, St. Widostraat, Gent. Reserveren : 09/225.18.60.

Luk D’Heu, Caroline Rottier, Rafaël Troch in Mierenzeik : wanhopige mensen in een marginale situatie.