‘H et Waalse socialisme wekt de indruk een middel te zijn voor persoonlijke verrijking in naam van de minstbedeelden die er altijd bij worden gesleurd in tijden van verkiezingen. Er zijn voorwaar integere verantwoordelijken bij de PS en bij de andere partijen, maar het cynisme van de Waalse nomenklatoera dateert niet van gisteren en heeft intussen de hele samenleving aangetast. Doorgaans wordt van corruptie en knevelarij gezegd dat die des mensen zijn. Maar die uitleg voldoet niet meer. Er is ook de vaststelling dat het Waalse socialisme neerkomt op machtsdrang en populisme. ‘
Dit citaat komt niet uit een Vlaams-nationalistisch blaadje, maar uit een striemende vrije tribune van de hand van Paul-Henry Gendebien, verschenen in de krant La Libre Belgique.
Gendebien, een Waalse activist en voorstander van de aanhechting van Wallonië bij Frankrijk, wordt door het Wetstraat-establishment graag afgedaan als een dromer, zo niet een politiek warhoofd. Alleen, zijn vaststellingen over Wallonië en de kwalijke rol van de PS worden stilaan door iedereen gedeeld.
Volgens Gendebien verkeert Wallonië in een diepe existentiële crisis. Vooral de almacht van de PS, recent nog geïllustreerd door de manier waarop partijvoorzitter Elio Di Rupo zich het minister-presidentschap toe-eigende, versmacht de regio.
Intussen barst bezuiden de taalgrens de ene affaire na de andere los. Na het schandaal rond de sociale huisvesting in Charleroi, gecontroleerd en getild door een aantal beurzensnijders van PS-signatuur, komt nu ook het zogenaamde Francorchamps-contract naar boven walmen.
In 2003 ondertekende het Waals Gewest, via een schermorganisatie, een contract met de Engelse sportentrepreneur Bernie Ecclestone voor de organisatie van de jaarlijkse Grote Prijs Formule 1 in Francorchamps. Dat contract tot 2010, dat door Ecclestone eenzijdig tot 2015 kan worden verlengd, kost Wallonië jaarlijks tot 15 miljoen euro. Dat geld moet worden betaald, zelfs als om een of andere reden de autorace niet doorgaat. In het slechtste geval, zo blijkt uit de overeenkomst, moet Wallonië de komende jaren meer dan 200 miljoen euro – ruim 8 miljard oude Belgische frank – naar de bank van de heer Ecclestone dragen.
Nu de zakelijke en politieke wanstaltigheid van dat contract in het volle licht komt, schuiven de Waalse kopstukken de verantwoordelijkheid voor deze financiële aderlating naar elkaar door.
Om het contract met Ecclestone te kunnen sluiten, werd destijds de hulp ingeroepen van de federale regering van premier Guy Verhofstadt. Want er was een versoepeling van de wet op de tabaksreclame nodig, zo niet kon de Grote Prijs bij gebrek aan sponsors niet doorgaan. Gangmaker van de wetswijziging was Vincent Van Quickenborne, wunderkind van de VLD, die de Vlamingen op het hart drukte dat ze niet moesten proberen katholieker te zijn dan de paus. Gelet op de financiële structuren die het land bijeenhouden, komt meer dan 60 procent van het geld voor Ecclestone van de Vlaamse belastingbetaler.
Het schandaal rond de sociale huisvesting, dat Waals minister-president Jean-Claude Van Cauwenberghe tot ontslag dwong, en nu de affaire-Francorchamps; het zijn diepe blessures voor de PS, die zich door dit alles ook gedwongen ziet het Generatiepact te blijven verdedigen bij zijn electorale en syndicale achterban. De partij heeft geen andere keus. Vervroegde verkiezingen zijn in de huidige omstandigheden – met peilingen die voor de PS diep onder de psychologische grens van 30 procent schommelen – uitgesloten. Bovendien dreigen de affaires hetzelfde verwoestende effect te hebben voor de reputatie van Elio Di Rupo als het Agusta-schandaal voor die van zijn voorganger en mentor Guy Spitaels.
De Vlaamse socialisten van SP.A zijn er al niet veel beter aan toe. Zij herstellen moeilijk van de Stevaertjaren van politieke fopneuzerij, en worden tegelijk door coalitiepartner VLD in de tang genomen.
De tweede fiscale amnestie, bijzonder pijnlijk voor de SP.A, en vooral het Generatiepact bieden de tot voor kort sterk verdeelde VLD de gelegenheid om opnieuw een wit voetje te halen bij de eigen wat ontgoochelde aanhang. De Vlaamse liberalen willen graag de indruk wekken met het Generatiepact, ook al is dat een pleistertje op een open breuk, de krachtmeting met de vakbonden te hebben gewonnen.
Met de begroting 2006 valt voor de SP.A al evenmin eer te halen, nu blijkt dat die volgens Europa en het Rekenhof lekt als een mandje.
Als deze federale meerderheid ooit opstapt, slaat ze achter zich de deur dicht van een leeg huis.
Rik Van Cauwelaert
