In de aanloop naar de ‘Wereld Veggie Dag’ op 1 oktober riep EVA vzw, de organisatie die vegetarische voeding promoot, in een persbericht op om die dag geen vlees te eten. ‘Als alle 11 miljoen Belgen die dag vegetarisch eten, sparen we het leven van meer dan 650.000 dieren’, zo lezen we. ‘Elke Belg eet in zijn leven gemiddeld 1800 dieren. Alle Belgen samen eten in hun leven ongeveer 19,8 miljard dieren. Dat zijn er 247,5 miljoen per jaar, 20,6 miljoen per maand, 678.000 per dag, 28.250 per uur, 471 per minuut en 7,85 per seconde.’
Met die cijfers wil EVA mensen even doen stilstaan, zegt Nena Baeyens, de woordvoerster van EVA. ‘Uit een onderzoek door iVox eind 2013, blijkt dat een op de tien Vlamingen minstens drie keer per week vegetarisch eet. Dat is dubbel zoveel als in 2011. Maar als je weet dat een op de twee Vlamingen zegt minder vlees te willen eten, betekent het ook dat er nog flink wat rek zit op die campagne.’
EVA mikt daarbij op een schokeffect. De 1800 dieren die elke Belg gemiddeld in zijn leven eet, zo rekent EVA voor, zijn de afgeronde optelsom van 891 kippen, 789 vissen, 42 varkens, 43 kalkoenen en ander gevogelte, 24 konijnen (inclusief reeën, everzwijnen en ander wild), 7 schapen, 5 runderen, en een derde van een paard. Bovenop die 1800 dieren heeft een Belg aan het einde van zijn leven volgens EVA gemiddeld nog 83.214 garnalen, mosselen en andere week- en schaaldieren achter de kiezen. Maar tellen we alleen zoogdieren en vissen, dan staat de meter dus op 1800.
Is dat een realistische schatting?
In een spreadsheet op de website legt EVA transparant uit met welke methode en gegevens ze daartoe komt.
De gegevens stammen waar mogelijk uit overheidsdocumenten, bijvoorbeeld uit balansen waarin staat hoeveel geslachte dieren of ‘karkassen’ ons land jaarlijks in- en uitvoert.
Voedingsexperts Theo Niewold (KU Leuven) en Patrick Mullie (VUB) vinden 1800 als ‘symbolische schatting’ aannemelijk. In de woorden van Liliane Driesen, de woordvoerster van het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing (VLAM): ‘De oefening is nogal theoretisch. EVA veronderstelt dat mensen niets weggooien, bijvoorbeeld. Maar de berekening klopt.’
Die steunt evenwel op gegevens uit de periode 2000-2005. En de vleesconsumptie is intussen gedaald, zo blijkt uit de bevoorradingsbalansen van de FOD Economie. ‘In 2005 at een Belg gemiddeld nog 100 kilo vlees per jaar. In 2013 was dat met 86 kilo al 14 procent minder’, zegt Anne-Marie Vangeerberghe namens de Boerenbond.
Wijst die daling op een mentale omslag in ons eetgedrag? Volgens Liliane Driesen verraadt ze eerder een bar economisch klimaat. ‘Mensen kopen minder, maar vooral ook goedkoper vlees. Meer gehakt en worsten, meer kip, en minder edel vlees zoals kalf en rund. Meer mensen eten inderdaad af en toe bewust geen vlees. Sommigen om te besparen, anderen uit ethische overwegingen. Maar nog altijd maar een à drie procent van de Belgen zegt vegetariër te zijn.’
Een vegetariër eet geen vlees of vis, maar in tegenstelling tot een veganist wel zuivel en eieren. Wie minstens een dag per week geen vlees of vis eet, mag zichzelf een flexitariër noemen.
Conclusie:
Knack beoordeelt de stelling als grotendeels waar. Dat elke Belg in zijn leven gemiddeld 1800 dieren eet, is een ruwe maar aannemelijke schatting. Ze steunt evenwel op achterhaalde cijfers.
GROTENDEELS WAAR
www.evavzw.be
Jan Jagers
‘Elke Belg eet in zijn leven gemiddeld 1800 dieren’
ETHISCH VEGETARISCH ALTERNATIEF EVA vzw, in een persbericht
