Wie in de provincie Antwerpen woont, kan zich vrijblijvend opgeven voor een groepsaankoop voor zonnepanelen. Dat heeft gedeputeerde Inga Verhaert (SP.A) vorige week donderdag aangekondigd namens het provinciebestuur. Een samenaankoop voor gas en elektriciteit bestond al, maar voor zonnepanelen is het een primeur in ons land. ‘Nu de subsidies ervoor zijn afgeschaft (sinds 1 februari, nvdr), denken veel mensen dat ze niet meer interessant zijn. Dat zijn ze wél’, zegt Verhaert.
Zelfs wie de 15 à 20 procent korting waarop Verhaert hoopt niet meerekent, heeft de investering na uiterlijk tien jaar al terugverdiend, zo zeggen experts (‘de levensduur van zulke fotovoltaïsche of pv-installaties bedraagt twintig à dertig jaar’).
Maar hoe klimaatvriendelijk zijn ze? In een dubbelinterview in Knack beet Willem-Frederik Schiltz (Open VLD) zijn collega-Kamerlid Kristof Calvo (Groen) onlangs toe: ‘Wist u dat de CO2-uitstoot van het productieproces van een zonnepaneel hoger ligt dan wat een zonnepaneel ooit kan besparen door groene energie te produceren?’ Niet waar, repliceerde Calvo. ‘Na twee jaar is een paneel klimaatneutraal.’
Wie er gelijk heeft? Zeven experts weerleggen eensgezind Schiltz’ bewering. ‘Dat de productie van zonnepanelen meer CO2 uitstoot dan wat ze terugverdienen klopte lang geleden’, zegt energiewetenschapper Atse Louwen (Universiteit Utrecht). ‘Maar die stelling is al jarenlang achterhaald.’
Experts die de milieu-impact van zonnepanelen bestuderen, berekenen onder meer de energy payback time (EPT) ervan. Dat is de maat waarnaar Calvo verwijst. ‘In Zuid-Europa heb je inderdaad na twee à drie jaar de energie teruggewonnen die je er bij de productie hebt ingestoken’, zeggen docenten Industriële Ingenieurswetenschappen Wim Dewulf en Dries Haeseldonckx van de KU Leuven. ‘In België is dat eerder vier à vijf jaar, want hier is minder zon.’
De vraag naar de CO2-uitstoot is complexer, omdat het antwoord afhangt van de energiebron waarmee het paneel gemaakt is. ‘De productie van een zonnepaneel in Noorwegen, dat vooral elektriciteit uit waterkrachtcentrales haalt, heeft bijvoorbeeld een heel lage carbon footprint. Als je datzelfde paneel in China maakt – met steenkool – ligt de CO2-uitstoot ervan zeker tien keer hoger’, zegt Dewulf.
‘De totale CO2-uitstoot voor de productie van een zonnepaneel van 3 kilowattpiek bedraagt 6000 tot 7000 kilogram’, stelt Haeseldonckx. Als je met dat zonnepaneel elektriciteit opwekt, heb je voor diezelfde elektriciteit geen andere (CO2-uitstotende) energiebronnen meer nodig. Je vermijdt dus CO2-uitstoot. ‘Rekening houdend met de Belgische energiemix – in oplopende volgorde van CO2-uitstoot bestaat die uit waterkracht- en kerncentrales, windmolens en zonnepanelen, aardgas, steenkool – bedraagt de vermeden uitstoot ongeveer 800 kilogram per jaar’, aldus Haeseldonckx. ‘Als je klimaatneutraliteit definieert als “break-even qua CO2-uitstoot”, is een zonnepaneel dat bijgevolg na ongeveer 8 jaar.’
Zo lang duurt het niet vooraleer Antwerpenaren van de groepsaankoop kunnen profiteren, want nog voor de zomer gaat de eerste van start.
Schiltz, ten slotte, voert aan: ‘Ik heb het in dat interview iets scherper geformuleerd om mijn punt te maken: ook zonnepanelen zijn niet uitstootvrij. De overheid moet duidelijke doelstellingen formuleren, en investeert haar schaarse middelen beter in onderzoek dan in één enkele technologie.’
Conclusie:
Bij de productie van zonnepanelen komt CO2 vrij, maar die uitstoot ligt een pak lager dan de CO2 die een zonnepaneel vermijdt door groene energie te produceren. In België kantelt de balans volgens experts na ongeveer acht jaar gebruik. Knack beoordeelt de stelling daarom als onwaar.
ONWAAR
Jan Jagers
‘CO2-uitstoot productieproces zonnepaneel ligt hoger dan wat paneel ooit kan besparen’ Kamerlid WILLEM-FREDERIK SCHILTZ (Open VLD) in Knack.
