Hebt u moeite om uw medemens te vertrouwen? ‘Dan biedt het eten van vis, sojaproducten, eieren en spinazie wellicht uitkomst’, schrijft scientias.nl, een nieuwssite over wetenschap en technologie. ‘Uit onderzoek blijkt dat mensen die voedsel eten waarin het aminozuur tryptofaan zit, meer vertrouwen krijgen in anderen.’
De nieuwssite verwijst naar een experiment van de universiteiten van Leiden (NL) en Münster (D), gepubliceerd in het vakblad Psychological Science. Tryptofaan zit in veel eiwitrijke voeding en stimuleert de aanmaak van serotonine, een neurotransmitter die een rol speelt bij emoties. Om het effect van tryptofaan te testen, zetten de onderzoekers veertig studenten met een nuchtere maag in een trust game, een setting waarmee psychologen vaak samenwerking of vertrouwen bestuderen. Ze gaven de ene groep sinaasappelsap met tryptofaan, en de andere een placebo. Vervolgens kregen de proefpersonen vijf euro, waarbij ze zelf mochten kiezen hoeveel ze daarvan aan de ander gaven (die ze nog nooit hadden gezien). Dat bedrag verdriedubbelde dan. Maar of ze iets terugkregen – en zo ja, hoeveel – hing af van die tweede persoon. Die mocht daarover vrij beslissen. Na afloop bleken de proefpersonen die tryptofaan hadden genomen gemiddeld een euro meer aan de ander te hebben gegeven dan de proefpersonen uit de placebogroep.
Kan die stof dan een ‘goedkope en efficiënte manier’ zijn om wederzijds vertrouwen te bevorderen? Een middel om dure teambuildingworkshops ‘in de toekomst wellicht overbodig’ te maken, zoals scientias.nl schrijft? En is er dan, algemener gezegd, een verband tussen voeding en vertrouwen?
‘De nette conclusie luidt dat verder onderzoek dat moet uitwijzen’, zegt sociaal psycholoog Chris Reinders Folmer (UGent). ‘Maar persoonlijk? Ik denk van niet.’ Net als de gerenommeerde sociaal psychologen Paul van Lange (Vrije Universiteit Amsterdam) en Jeroen Stouten (KU Leuven), die ook onderzoek verrichten naar vertrouwen, trekt Reinders Folmer het experiment an sich niet in twijfel. Wel de reikwijdte en het veronderstelde praktisch nut ervan. Volgens van Lange suggereert het onderzoek dat het toedienen van een chemische stof vertrouwen soms een duwtje in de rug kan geven. ‘Interessant. Maar de hamvraag is: hoe groot is dat effect? Dat verdient verder onderzoek.’
Of we iemand anders vertrouwen, hangt volgens wetenschappers af van drie factoren. Van onszelf (aanleg, ervaringen…), de ander (diens uiterlijk, bijvoorbeeld) en van de situatie (gedeelde belangen zetten aan tot vertrouwen, net zoals we iemand sneller vertrouwen in het licht dan in een donkere steeg).
‘Toch is vertrouwen in de hersenen verankerd’, weet biologisch psycholoog Rudi D’Hooge (KU Leuven). ‘Niet alleen het toedienen van een stof, maar ook ervaringen met andere mensen vertalen zich in chemie. De hersenen sturen ons lichaam aan, óók emoties.’ Maar of 300 gram kip eten, wat evenveel tryptofaan bevat als in het experiment is toegediend, het vertrouwen in anderen opvijzelt? ‘Nee’, zegt D’Hooge resoluut. ‘Als het effect al bestaat, is het zo onbeduidend dat je het nooit op een robuuste manier – en zeker niet in reële omstandigheden – zult kunnen meten.’
Conclusie
Knack beoordeelt de stelling dat eiwitrijk voedsel eten het vertrouwen in anderen versterkt als grotendeels onwaar. Dat het rechtstreeks toedienen van een chemische stof vertrouwen kortstondig en minuscuul kan ‘faciliteren’, sluiten experts niet uit. Maar meer geloof in anderen dankzij een aangepast dieet? ‘Ondenkbaar’, zegt biologisch psycholoog Rudi D’Hooge.
GROTENDEELS ONWAAR
Jan Jagers
‘Eiwitrijk voedsel eten versterkt het vertrouwen in anderen’ Scientias.nl, naar onderzoek in Psychological Science
