Het is een oud geloof dat ons gedrag wordt beïnvloed door de volle maan. Denk maar aan de mythologische figuur van de weerwolf, de mens die bij volle maan niet slaapt, maar in een wolf verandert. Moderne onderzoekers denken dat de volle maan invloed heeft op ons slaappatroon. Een idee dat nu ook wetenschappelijk is onderbouwd, zo schrijft het Britse weekblad The Economist: ‘Mensen slapen moeilijk bij volle maan.’ Maar hoe bewijs je dat, vroeg Knack zich af?
The Economist verwijst naar een onderzoek van het centrum voor Chronobiologie van de Universiteit van Basel, onder leiding van professor Christian Cajochen. In zijn conclusie, gepubliceerd in het vakblad Current Biology, beschrijftCajochen hoe hij elektro-encefalogrammen van proefpersonen uit een oud slaaponderzoek vergeleek met de maancyclus. De eeg’s waren afgenomen bij 33 vrijwilligers, wier slaappatroon gevolgd werd tussen 2000 en 2003. Cajochen stelde vast dat zij bij volle maan vijf minuten langer dan gemiddeld nodig hadden om in slaap te raken, dat ze dertig procent minder diep sliepen, en in totaal twintig minuten minder lang sliepen.
‘Zeker een betrouwbare studie’, oordeelt Cajochens Nederlandse collega Domien Beersma, hoofd chronobiologie van de Universiteit van Groningen. ‘Ik heb veel vertrouwen in het Zwitserse team. Wel moet je opmerken dat 33 onderzochte personen niet zo veel is. Bij zo’n kleine groep bestaat er altijd het risico dat het resultaat toeval is. Ook omdat de effecten bij volle maan niet zo groot zijn, het gaat om enkele minuten dat het langer duurt eer we inslapen. En op het inslapen zit sowieso bij iedereen veel variatie.’
De studie bevestigt ook eerder vragenlijstonderzoek dat een vergelijkbaar effect van de volle maan had aangetoond, zegt professor Beersma. Hij pleit voor meer bevestiging, en wil daar zelf ook aan meewerken. ‘Dat zal niet zo moeilijk zijn, want aan vele universiteiten heeft men eeg’s liggen van eerdere onderzoeken. Alleen heeft niemand er ooit aan gedacht om daar de maancyclus naast te leggen.’
Over de verklaring die Cajochen aan zijn resultaten geeft, is Beersma minder enthousiast. Volgens de Zwitser zorgt de maancyclus voor een tweede biologische klok, naast uw dagelijkse klok die op de zon is afgesteld. ‘Die verklaring is speculatie. Het klopt dat sommige dieren die belang hebben bij eb en vloed een systeem hebben ontwikkeld om de veranderingen van de maan te voelen aankomen. Maar mensen? Daarvoor zou ik mijn hand niet in het vuur steken. In elk geval kan de invloed van de maan niet van het maanlicht komen, want de proefpersonen sliepen in volledig verduisterde kamers. Het moet iets subtieler zijn. Ook dat zal verder onderzoek moeten uitwijzen.’
Conclusie:
Er zijn op dit moment geen redenen om te twijfelen aan de resultaten van de Universiteit van Basel. Collega-wetenschappers uit verschillende vakgebieden prijzen hun onderzoek. Daarom beoordeelt Knack de stelling ‘Mensen slapen moeilijk bij volle maan’, als waar. De volgende volle maan is op 21 augustus. U bent bij dezen gewaarschuwd.
WAAR
Thomas Verbeke
‘Mensen slapen moeilij bij volle maan’ Het Britse nieuwsmagazine The Economist op 27 juli 2013.
