Met twee nieuwe kunstenaarsboeken kijkt Jan De Cock terug op de reeks Denkmal.
Kunstenaar Jan De Cock geeft in eigen beheer (!) twee stevige boeken uit, die voor een keer geen kunstkritische of theoretische teksten bevatten. Het zijn kijkboeken met bikkelharde kaft waarin hij de toeschouwer een glimp gunt in zijn archieven. De twee boeken, zeg maar encyclopedieën, zijn gedrukte souvenirs van twee grote tentoonstellingen die hij maakte in Italië (2006) en eerder dit jaar in het MoMA in New York.
Het project in de Italiaanse steden Como en Brescia was gebaseerd op de politiek omstreden Casa Fascio van Giuseppe Terragni. Het werd een omvangrijk concept waaraan ook de befaamde Franse kunstenaar Daniel Buren meewerkte.
Met de uitgave van beide boeken sluit De Cock de periode van de reeks Denkmal af. Na de reeksen Vertigo or the Era of Free Catalogues, Randschade en Denkmal acht hij de tijd rijp om zijn artistieke productie te heroriënteren: hij zal zich toeleggen op sculpturen waarin de specifieke context van de plaats waar het werk wordt getoond minder belangrijk wordt. De tijdelijke projecten onder de titel Denkmal, zoals die werden uitgevoerd in Frankfurt, San Sebastian, Londen, Como en New York, waren te interpreteren als een hommage aan het modernistische erfgoed waarin hij vaststaande gezichtspunten op een kunstwerk onderuithaalde. Dat deed hij door betreedbare constructies te bouwen waarin de toeschouwer in een bad werd gedompeld van oneindig veel unieke visuele impressies.
Het boek Denkmal isbn 9789080842434 bestaat uit vijf delen. Net als bij een rondgang in de Denkmal-tentoonstellingen is ook de volgorde waarin je kijkend leest niet van belang. De visuele referenties aan architectuur, monumenten, ateliers, filmstills en de herinneringen aan de installaties paraderen voorbij de kennis van de lezer.
De pagina’s van het boek vermelden verspringende tijdsaanduidingen, die verwijzen naar de fascinatie van De Cock voor de cultuurgeschiedenis en zijn liefde voor bewegend beeld en cinema. Misschien zijn de vele beelden van pionier-fotograaf Eadweard Muybridge de sleutel bij het lezen van deze boeken. Persistence of Vision was de conclusie van Muybridge waarmee hij duidelijk maakte dat soortgelijke na elkaar gepresenteerde afbeeldingen door de menselijke perceptie worden ervaren als een beeld in beweging. Het vele beeldmateriaal in deze boeken is subtiel gekadreerd op andere onderliggende beelden. Het boek laat zich op die manier in al zijn nuances niet alleen lezen in de lengte, maar ook in de diepte.
Denkmal isbn 9789080842441, het tweede boek, leunt aan bij de tentoonstelling in het MoMA in New York. Het etaleert de finesses van De Cock om via drukwerk details op te roepen van tot Bokrijkniveau gestolde monumenten en huizen, zoals het bizarre atelier van schilder Jackson Pollock, het huis van Eastman Kodak, of een compleet heropgebouwd pand van architect Frank Lloyd Wright. De Cock introduceert foto’s van vreemde Amerikaanse beelden – een arend, bijvoorbeeld, of gebruikte prentkaarten als cultuurtoeristische fotosouvenirs bij uitstek.
Je stapt in deze boeken en draait erin rond als in een loop, vol beelden van kunst en cultuur die de tijd met bravoure trotseren.
JAN DE COCK, ENCYCLOPEDIA DENKMAL VOLUME III, 2008, DENKMAL ISBN 9789080842434, ATELIER JAN DE COCK, 650 BLZ., 139 EURO.
ENCYCLOPEDIA DENKMAL VOLUME IV, 2008, DENKMAL ISBN 9789080842441, ATELIER JAN DE COCK, 210 BLZ., 79 EURO.
DOOR luk lambrecht
