Het leger experts dat na de aanslagen in de Verenigde Staten gedurende vele dagen onze nieuwsbulletins heeft opgefleurd, valt grosso modo uiteen in twee archetypes. Aan de ene kant Rik Coolsaet, VRT, bedaard, deskundig, diplomaat, lid van het gerenommeerde Forum van Knack, en hoogleraar internationale betrekkingen. Weliswaar aan de Universiteit van Gent, maar op ieder van ons is wel iets aan te merken. Aan de andere kant Luc De Vos, VTM, gewelddadig, straatvechter, geregistreerd voetbalhooligan, en iets aan de Koninklijke Militaire School. Mogelijk professor, al lijkt dat wat in tegenspraak met militair.
Wij hebben de dag na de gebeurtenissen heen en weer zitten zappen tussen beide professoren, en zodoende een verschil in academische benadering vastgesteld. Coolsaet bleef ijveren voor een vreedzame aanpak van deze crisis, door een dialoog, terwijl De Vos nauwelijks kon wachten op groen licht uit Washington om de Afghanen te lijf te gaan.
‘Deze aanslag’, legde Coolsaet uit, gekleed in een keurig grijs pak, ‘is een gevolg van het isolationisme van de Verenigde Staten. Dat heeft onder de regering-Bush geleid tot een vacuüm in de internationale relaties.’
In de studio van VTM ging het op datzelfde moment al heel wat ruiger toe. De Vos zat gehelmd, in battledress, en met lover gecamoufleerd zenuwachtig op en neer te wippen op zijn stoel. Op de tafel voor hem stond een kortegolfontvanger en lag een opengeplooide stafkaart van het Hindoe-Koesjgebergte. Een felgekleurde pijl wees naar een spelonk in een bergwand, waar Osama Bin Laden zich volgens De Vos schuilhield. En naar zijn mening was de aanslag op het WTC niet het gevolg van het isolationisme van de Amerikanen, noch van wat voor vacuüm ook, maar wel van het onbetrouwbare karakter van de Aziaat in het algemeen en van de moslim-Aziaat in het bijzonder. ‘We hebben de Moren verjaagd uit Granada,’ riep De Vos met een gedrevenheid die deed vermoeden dat hij daar zelf bij had geholpen, ‘maar we hebben verzuimd hen te vernietigen. En nu zitten ze overal. Ge ziet tot wat het leidt indien politiekers of, godbetert, burgers zich bemoeien met militaire zaken.’
De professor zat achter een desk en kwam maar vanaf zijn middel in beeld. Tot onze grote angst, en zeker tot die van Birgit Van Mol en Dany Verstraeten, begon het daaronder plotseling te dampen en te roken. De Vos bleek in de hevigheid van zijn betoog per ongeluk een slagpin te hebben losgetrokken van een van de vijf granaten aan zijn broeksriem, en op een moeilijk te verklaren manier had die bovendien vuur gevat. Lichte paniek brak uit bij het burgerpersoneel op de set, maar De Vos maande iedereen tot kalmte: ‘Ge moet daarvan niet benauwd zijn. Als de pin eruit is, hebt ge minstens tien seconden voor het spel ontploft. Ge kunt nog rustig een koffie gaan drinken. Kijk hoe ge een geactiveerde granaat onschadelijk maakt. Let goed op, want ge zult niet dikwijls de kans krijgen zo een demonstratie van dichtbij mee te maken.’
Op de studiovloer was Dany Verstraeten op Birgit Van Mol gaan liggen. En hoewel velen hem dat in normale omstandigheden zouden benijden, was er nu niemand bereid zijn plaats in te nemen. Wie zich in de studio bevond, zocht vertwijfeld dekking, behalve de onverstoorbare Luc De Vos die de smeulende granaat tussen zijn tanden stak en middendoor beet, om ze daarna tegen zijn oog te houden tot hij vond wat hij zocht: een minuscuul rood draadje dat hij met zijn pink te voorschijn draaide en met een besliste ruk uit de koker trok. ‘Voilà, zeker een volle seconde over’, keek de professor tevreden rond in wat tot zijn verwondering een lege nieuwsset was geworden. Toen gooide hij de granaat achteloos weg, tot op de bureaus van de sportredactie waar men naderhand twee hartstilstanden en een liesbreuk in het officieel verslag noteerde.
Bij de VRT was Coolsaet aan het uitleggen dat de Global Divide tussen Noord en Zuid, en de multipolaire wereld een voortdurende haard van regionale conflicten betekenen. Zijn collega op VTM had intussen Birgit Van Mol vastgegrepen, op een plaats die voor andere dan didactische doeleinden ongepast zou zijn geweest. ‘Ge hebt een terrorist te pakken’, schreeuwde De Vos tegen niemand in het bijzonder. ‘Wat doet ge?’ Wat hij deed, viel helaas buiten het bereik van de camera’s, maar de geluiden die onze huiskamer binnendrongen, lieten weinig zachtaardigs vermoeden. Tenzij die Birgit inderdaad…
‘De anti-globaliseringsbeweging is ontstaan op het puin van het Thatcherisme.’ We zijn weer op de VRT waar Rik Coolsaet langzaamaan de spanning aan het opvoeren was naar zijn oplossing voor de dreiging van het terrorisme: een breed overlegplatform tussen de Europese Unie en de Arabische Liga, bij voorkeur georganiseerd in Oost-Jeruzalem.
Ook in Vilvoorde werd er afgerond, want op de ontvanger was het codesignaal uitgezonden: tuut tuturutuut, tuut. De Vos hield nu Dany Verstraeten vast, wat hem ook al niet veel scheen te doen, en drukte de sterpresentator met zijn neus tegen de stafkaart : ‘Een terrorist heeft zich ingegraven in een hol in de bergen. Hoe haalt ge hem eruit?’
Verstraeten, die niet eens wist hoe je een terrorist in zo’n hol moet krijgen, had zeker geen idee van hoe je hem er weer uit haalt, maar De Vos brulde de oplossing al op exercitievolume in zijn oor: ‘Ge rookt hem uit! Of anders graaft ge een tunnel. En snij zijn aanvoerlijnen af. Want als ge denkt dat ge in de bergen van Afghanistan een kiekske of een hert kunt vangen om op te eten, denk dan maar snel iets anders.’
‘De NAVO is als militaire organisatie een ongeschikt instrument ter bestrijding van het terrorisme.’ Coolsaet ! Op het andere net De Vos: ‘Ik zal u kort uitleggen hoe ge een telescopisch kanon moet richten. Ik heb er toevallig een bij me. Ziet ge die glazen wand ginder? Pas op, ik leg aan.’
Terwijl Rik Coolsaet werd bedankt voor zijn toelichting, was op VTM alles zwart geworden. Kleurde niet langer onze dag.
