De fabels van Frank Adam zijn stilaan een fenomeen aan het worden. Deze keer serveert hij erotische hoogstandjes met een groot rodeoortjesgehalte maar ook vol verbale finesse.
‘De meest erogene zone van de vrouw is niet haar g-plek, haar tepel of haar clitoris, maar haar trommelvlies.’ Het is maar een van de vele geslaagde wisecracks uit Erotische fabels, het derde deel uit Confidenties aan een ezelsoor van schrijver-performer Frank Adam. Adam heeft zich met zijn fabels ondertussen een reputatie bij elkaar geschreven, want op 20 oktober mag hij in het Europees Parlement te Straatsburg een gelegenheidsfabel ten beste geven. Hij zou er een confidentie voor het Franse Ruimteagentschap van maken.
Adam is zich vanaf 2005 gaan toeleggen op een genre dat sinds de Fabula Rasa van Gaston Burssens in de Nederlandstalige literatuur ten onrechte helemaal was weggedeemsterd en alleen nog in de spitse dierenfabels van Toon Tellegen verder leeft. Hoe vertel je in kort bestek iets essentieels over leven, liefde en dood wat tegelijk maximaal ruimte laat aan de verbeelding van de lezer? Adam creëerde het personage van de zwijgzaam meevoelende ezel die luistert naar de grote en kleine problemen van mensen op zoek naar zingeving en er nu eens ironisch, dan weer serieus het zijne van denkt. De Confidentiesaan een ezelsoor waren geboren. Van het begin af aan was ook de illustrator Klaas Verplancke van de partij. Hij maakte bij elke ontboezeming een tekening in de surrealistische traditie van Jeroen Bosch en Pieter Brueghel. Het is een apart plezier om naast de geschreven confidenties de getekende rebussen van Verplancke te ontcijferen, zeker in dit derde erotische deel.
Aanvankelijk fungeerde de ezel als een therapeut die in de woestijn zijn radeloze gasten ontving: van een collega-therapeute die het niet meer zag zitten tot een minister die de juiste verkiezingsslogan wou hebben (‘Steunt de Partij / Stemt níét voor mij!’) of een moppentapper zonder publiek. In het tweede deel confidenties uit 2007 werd de ezel een journalist en verkende hij de wijde wereld waarin eenzaamheid, ‘een soort lévend dood-zijn’, troef was. Toen al speelde Adam blijkbaar met het idee van erotische fabels die op een speelse, spirituele manier het verlangen van de lezer zouden kietelen. In Erotische fabels, het derde boek confidenties, is de ezel een voyeur geworden die de gewone en vooral ongewone seksrituelen van de menselijke soort observeert. Verplancke kijkt mee binnen door het sleutelgat hoe bijvoorbeeld bouwvakkers als erotisch archetype de vrouwelijke erotische verbeelding kunnen stimuleren: ‘Als we tillen zijn we een en al kracht, als we bouwen verzinnebeelden we bescherming, bij het lezen van technische plannen straalt ons intellect als een aura om ons hoofd (…).’ De ezel wil meer praktische details over het liefdesspel en wordt op zijn wenken bediend, inclusief alle mogelijke standjes op de werf. Conclusie: ‘Wat is het fijn een bouwvakker te zijn.’
Ironie is nooit ver weg in de fabels van Adam, maar toch slaagt hij erin om niet vrijblijvend over te komen. In deze kleine Kamasutra noemt hij immers de erotische rekwisieten expliciet bij naam en plaatst hij tegelijk vraagtekens bij al te veel machismo. Kortom, er wordt gecopuleerd en gepenetreerd dat het een lieve lust is, maar Adam vergeet daarbij vooral niet dat de retorica erotica alle klassieke seksexploten verre overtreft: ‘Geen doeltreffender en geen hygiënischer glijmiddel dan de welsprekendheid.’ Adams erotische fabels zijn de vleesgeworden demonstratie van deze stelling. Wie ze leest, moet niet alleen glimlachen om zoveel erotische gesofisticeerdheid maar zal er misschien ook door opgewonden raken. Is het niet door ‘Eros in de bouw’ dan allicht wel door ‘De agent en de brunette’, de tweede erotische fabel, die alle fantasieën rond politieporno werkelijkheid doet worden. Adam eindigt in schoonheid met een confidentie over het ultieme afrodisiacum (nee, niet chocolade of oesters) en belooft een nieuw boek confidenties dat na de erotiek – hoe kan het ook anders? – over de liefde zal handelen.
FRANK ADAM, EROTISCHE FABELS. CONFIDENTIES AAN EEN EZELSOOR (BOEK DRIE), DAVIDSFONDS, LEUVEN, 76 BLZ., 24,95 EURO (MET PRENTEN VAN KLAAS VERPLANCKE)
DOOR Frank hellemans
