Malpertuis creëert ?De bezoeker.?

De Franse schrijver Eric-Emmanuel Schmitt (1960) studeerde filosofie om, naar eigen zeggen, toneel te kunnen schrijven. Maar in tegenstelling tot illustere voorgangers als Sartre, Camus of Beckett leidde de filosofie niet tot de vaststelling dat het aardse bestaan één absurde doolhof is, maar eerder een altijd weerkerende belevenis van een mysterie. Schmitt speelt piano zonder zich een musicus te noemen, hij gelooft in de twijfel en met Pascal deelt hij, zonder filosoof te zijn, de opvatting dat God aanwezig is in elke vraag die de mens zich stelt.

De filosofie heeft Schmitt de kunst bijgebracht van het helder formuleren en ook van de humor. Dat is duidelijk in ?De bezoeker?, waarin hij van een historisch gegeven vertrekt en een materie aansnijdt die niet direct tot lachen aanzet. Het gaat in ?De bezoeker? echter niet om het uitvergroten van de pijn van de oude psychoanalyticus Sigmund Freud, die aan kaakholtekanker lijdt en door de nazi’s uit Wenen wordt verdreven. De bedoeling is Freuds gedachtengoed, op het einde van een eeuw van opeenvolgende identiteitscrisissen, eens duchtig op de korrel te nemen.

Het eerder ?traditioneel filosofisch conversatiestuk? wordt via de door het raam binnengetuimelde Onbekende ( Robby Cleiren) een vernuftig en plezant steekspel tussen een geleerde, doodvermoeide burger en een aantal personages, van God tot gek, die allemaal in die ene Onbekende vervat zijn. Regisseur Tanya M. Zurda kan dan ook niet anders dan vooral op Cleiren inzoomen. Hij evolueert met verbluffend gemak van pedante vragensteller tot grappenmaker, van uitdagende jongeman tot meevoelende lotgenoot. In bepaalde verschijningen van die Onbekende kan men zich herkennen en in de vragen horen we wat we zelf al zo vaak hebben gevraagd. Freud dient daarbij als aangever. De vertolking van Sam Bogaerts leunt sterk aan bij de historische figuur, zonder daarom een fysieke gelijkenis na te streven.

?De bezoeker? brengt geen nieuwe materie aan en de regie toont groot respect voor de vormgeving die de auteur voorschrijft. Freud bekijkt zichzelf in de Onbekende en Schmitt stuurt daarbij niet aan op ontroering. Hij eist vooral een grote luisterbereidheid van de toeschouwer, ondanks de virtuoze verbaliteit.

Het spelen met gedachten en ideeën, of ze nu de kern van het bestaan raken of niet, zijn we een beetje ontwend. Met ?De bezoeker? gaat TheaterMalpertuis dan ook een zeker risico niet uit de weg.

R.A.

Reisvoorstellingen. Info : 051/40.18.45 (Malpertuis) ; 03/235.04.90 (Thassos).

Sam Bogaerts en Robby Cleiren : grote luisterbereidheid.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content