In ‘De kroonraad’ geven vooraanstaande politici hun opinie over de actualiteit. Deze week willy kuijpers over de Grootste Nederlander, het Vlaams Belang, en de overconsumptie in de gezondheidszorgen.
Mijnheer Kuijpers, Pim Fortuyn is door de televisiekijkers verkozen tot ‘Grootste Nederlander aller tijden’, zij het op basis van een onvolledige telling van de stemmen. Is Nederland een land in verwarring?
WILLY KUIJPERS: Ik zou vooral niet te veel belang hechten aan infotainment als dat. Ze gaan bij ons ook de ‘Grootste Belg’ verkiezen, ik houd mijn hart vast. Er bestaat niet eens een Belg, dat hebben de jongste 175 jaar wel bewezen. Ik vind het vooral onbegrijpelijk dat iemand als Fortuyn bij de kandidaten was. Voor zover ik weet, maakt een ‘raad van wijzen’ die preselectie. Buitengewoon wijs zijn ze dan toch niet geweest.
De enige conclusie die ik wil trekken, is dat ‘government by opinion polls’ en ‘by televoting’ moet worden vermeden. Als men een snel en ongenuanceerd oordeel vraagt van de mensen, krijgt men het ook. En vanzelfsprekend wordt dat beïnvloed door de hype die de media rond iemand hebben gemaakt. De geschiedenis staat bol van figuren die toevalligerwijze een belangrijke rol in de samenleving hebben gespeeld, of die rol van geschiedschrijvers toegedicht hebben gekregen.
Vandaag bepalen de media wie tot ‘de groten’ of ‘de besten’ behoort. Dat zal zelden de bakker, de slager, of de onderwijzer van om de hoek zijn, en nochtans zijn die mensen het meest essentieel voor het functioneren van een samenleving. Mag ik in de marge hiervan opmerken dat de kerk zich aan dezelfde fout bezondigt. Wie Rome allemaal zalig en heilig verklaart, dat is nog erger dan Pim Fortuyn verkiezen tot Grootste Nederlander.
Toont het niet aan dat Nederland de moorden op Fortuyn en Theo van Gogh niet verteert?
KUIJPERS: De moord op Theo van Gogh valt eigenlijk in de categorie ‘passiemoord’. In dit geval met een religieuze of politieke achtergrond, maar dat betekent nog niet dat daar een groot moslimcomplot achter zit. Door de beledigende en kwetsende woorden van Van Gogh zijn een paar mensen razend geworden. Omdat ze zelf niet met woorden tegen zijn agressie op konden, hebben ze met daden gereageerd. Wat ik uiteraard niet goedkeur, maar het is wel een van de kenmerken van een passiemoord. Waarom maakt men zoveel meer ophef over die moord, dan bijvoorbeeld over de Congolese vader die zijn vijf kinderen ombrengt? Omdat een moslimextremist als dader meer mogelijkheden biedt? Hoe meer nadruk daarop gelegd wordt, hoe meer risico op navolging, en zo krijg je op de duur nog een self-fulfilling prophecy ook.
Men klaagt over de verruwing van de samenleving, maar elke avond worden via televisie containers fysiek en verbaal geweld over ons uitgestort. Bijvoorbeeld door de president van de Verenigde Staten, die zijn tegenstanders vernietigend toespreekt, of door zijn soldaten die voor het oog van de camera’s deuren openstampen waar het hen uitkomt, en mensen met kogels doorzeven. Een kwartier later serveert zijn filmindustrie nog eens hetzelfde, onder het mom van ontspanning. Het is niet via televisie dat ons de dialoog wordt aangeleerd, het schelden daarentegen des te meer. Ik zou willen pleiten voor wat meer tederheid voor het woord en de taal. Dat zal ook wat meer tederheid in het gedrag meebrengen.
Wij leven in een maatschappij van volume. Het is alom gebrul en geschreeuw, met als gevolg dat de meeste mensen doof zijn geworden. Ze zitten vol stress van het werken en het rennen van hot naar haar, ze worden volgepompt met informatie en reclame. Om daar nog iets bij te krijgen, moet het luid en simpel zijn. Vandaar het succes van het Vlaams Blok, en het succes van hun kopstukken in discussies. Naast de geschreeuwde slogan heeft de nuance geen kans.
Senatrice Mimount Bousakla (SP.A), die kritisch staat tegenover sommige aspecten van de islam, werd met de dood bedreigd en kreeg de klok rond politiebescherming. Ook Waalse politici zijn bedreigd.
KUIJPERS: Dat is allemaal betreurenswaardig, maar ik heb het zelf ook ooit meegemaakt, toen ik door Spaanse staatsnationalisten werd bedreigd omwille van mijn sympathie voor het Baskische onafhankelijkheidsstreven. Gelukkig heeft toen niemand geconcludeerd dat alle Spanjaarden uit ons land moesten worden gezet. Die politiebescherming heeft weinig zin, je kunt iemand toch niet honderd procent beschermen. In plaats van de aandacht te richten op de eindschakel in de ketting, de bedreigde, moeten politie en gerecht zich concentreren op de beginschakel, de bedreiger. Dat is blijkbaar gebeurd, want de dader is vrij snel ontmaskerd. Maar helaas treedt het gerecht vaak te laks en te weinig preventief op. Zo blijft iemand die is veroordeeld voor de ontvoering van zijn kind, toch vrij rondlopen. Tot hij vijf mensen omverschiet.
Het Vlaams Blok is hervormd tot Vlaams Belang. Is het ook een nieuwe partij geworden?
KUIJPERS: Wie kan zo dom zijn om dat te geloven? Het zijn dezelfde mensen, ze hebben dezelfde ideeën, en dezelfde agressieve boodschap als vroeger. Ik wil niet de hele tijd over ‘de media’ zeuren, maar wat een aandacht is er niet besteed aan die naamsverandering van het Blok, die absoluut niets heeft veranderd aan het wezen van die partij? Dat is bijna medeplichtigheid. Ik weet: er is dat miljoen kiezers. Maar van iemand met verantwoordelijkheid in de politiek of de media, verwacht ik dat hij of zij verstandiger is dan de grote massa, die per definitie makkelijk te manipuleren is.
Ondertussen is dat electorale succes wel een feit. Het kan niet anders of na de gemeenteraadsverkiezingen zal een of andere partij verplicht zijn om het Belang mee in het bad te nemen. Je kan dat betreuren, maar het kan ook het begin van het einde zijn van het Belang. Ze zullen ondervinden dat besturen moeilijker is dan lawaai maken, en een deel van hun verzuurde kiezers zal zich tegen hen keren. Sommigen hebben het er al moeilijk mee dat de Blokkers zich ondertussen comfortabel genesteld hebben in het Vlaamse en federale parlement. Gul betaald door de overheid overigens. Vroeger werd gespuwd op wie zich, om het met hun woorden te zeggen, ’te goed deed aan de vetpotten’. Maar ze zijn nu zelf de ‘verraders’ voor wie ze indertijd de Volksuniemandatarissen uitscholden.
De directie van het Dodoensziekenhuis in Mechelen wil de inkomsten verhogen door de artsen te verplichten meer prestaties te leveren.
KUIJPERS: Hopelijk wordt naar aanleiding daarvan een grondig debat gehouden over die sector. Een ziekenhuis is een kern, omgeven door verschillende satellieten: de patiënten, de artsen, het verzorgend personeel, en de farmacologische industrie. Sommige satellieten ‘bedienen’ zich van het ziekenhuis. Al generaties lang vechten de geneesheren om verbonden te geraken aan een ziekenhuis, en dan nog liefst een academisch. Vooral de specialisten. Voor de farma-industrie zijn ziekenhuizen de grootste apotheken en de grootste geneesmiddelenconsumenten van het land. Zij leveren een groot deel van het geld dat de industrie nodig heeft voor onderzoek, ontwikkeling en winst.
Jarenlang hebben Vlaamse ziekenhuizen geteerd op de inzet van gratis werkende religieuzen, en op hun congregaties die de rekeningen betaalden, maar die vallen stilaan weg. De dertig procent andere ziekenhuizen werden weggestopt in de OCMW’s, waar de belastingbetaler voor de verliezen opdraaide. Dat systeem komt in het gedrang omdat het onbetaalbaar is geworden. Perikelen als in Antwerpen tonen aan dat het water niet tot aan de lippen, maar tot boven de wenkbrauwen staat. Idem voor de academische ziekenhuizen, die gebruik maken van proefondervindelijk lesgeven, maar met dezelfde hoge rekeningen worden geconfronteerd.
Wie net als ik de ziekenhuizen van binnenuit heeft leren kennen, weet dat men overdrijft met onderzoeken. Maar er is aan de kant van de patiënten niemand om de noodzakelijkheid van die prestaties te controleren. Moeten ze echt zeven keer bloed afnemen? Is het echt nodig om zeven radiografieën te maken? Een patiënt ligt in een machteloze positie, en zal niet protesteren. Zeker niet omdat hij de kosten toch niet zelf moet betalen. Het zou niet slecht zijn, mocht elke patiënt een persoonlijk onderhoudsboekje mee naar huis krijgen, waarin alle onderzoeken die op hem zijn gedaan, genoteerd staan.
De kosten van de gezondheidszorg mogen jaarlijks stijgen met 4,5 procent plus de inflatie. Moet dat worden teruggeschroefd?
KUIJPERS: Niet noodzakelijk, maar er is vooral meer transparantie nodig. In de boekhouding van de ziekenhuizen bijvoorbeeld. Als je ziet met wat voor een tekort ze in Antwerpen geconfronteerd worden, en hoe het OCMW zelf daar geen verklaring voor heeft, dan is er toch iets grondig mis. Is het nodig om de zuilen overeind te houden in het ziekenhuiswezen? Moet men niet dringend voor regionale fusies opteren? Er moet toch niet in elk dorp een afdeling hartchirurgie zijn. En er moet ook eindelijk klaarheid komen over, en desnoods worden ingegrepen tegen de onverklaarbare verschillen in uitgaven tussen Vlaanderen en Wallonië.
Gaan mensen niet te snel naar een ziekenhuis?
KUIJPERS: Ik denk van wel. De spoeddienst wordt misbruikt, zowel door patiënten als door artsen en hulpverleners, voor diensten waarvoor hij niet is opgericht. Ziekenhuizen zijn fabrieken geworden, een van de gevolgen is dat het gevaar voor besmetting nergens zo groot is. Ik ben zelf aan mijn hart geopereerd, ik kreeg er bloedarmoede en een longontsteking gratis bovenop. Dan praat ik nog niet over de ziekenhuisbacterie.
Met enige ironie zou je kunnen zeggen dat ziekenhuizen zelfbedruipend zijn, omdat ze zelfbesmettend zijn. Het zijn vorstendommen, gedekt door het medisch geheim. De overheidscontrole op dat hele systeem moet scherper worden, en regeringscommissarissen moeten dat wereldje maar eens grondig uitspitten. Het is tenslotte de belastingbetaler die ervoor opdraait.
Koen Meulenaere
Willy Kuijpers
‘Ziekenhuizen zijn zelfbedruipend omdat ze zelfbesmettend zijn.’
