Het Hof van Beroep laat nachtvluchten boven Brussel toe. De Bond Beter Leefmilieu pleit voor regelgeving en een accijns op kerosine.

Wie in het oosten van Brussel woont, weet dat de luchthaven van Zaventem daar voor geluidsoverlast zorgt. Een moderne stad kan nu eenmaal niet functioneren zonder lawaaihinder te produceren. De omwonenden van Zaventem moeten er zich dan ook maar bij neerleggen dat de nationale luchthaven de jongste dertig jaar fors is uitgebreid en dat de trafiek ook de komende jaren nog flink zal toenemen. ?Bewoners moeten het ongemak van zo’n concrete situatie aanvaarden, zoals zij genieten van de voordelen van de ontwikkeling van deze stad.? Tot dat besluit kwam het Brusselse Hof van Beroep op 24 januari.

Met zijn arrest vernietigde het hof een uitspraak van de Brusselse Rechtbank van Eerste Aanleg (11 juli 1996). Dat vonnis legde de nachtvluchten naar en van Zaventem vanaf 1 september vorig jaar aan banden. De Rechtbank van Eerste Aanleg besliste dat er tussen elf uur ’s avonds en zes uur ’s morgens geen vliegtuigen boven Evere en Sint-Lambrechts-Woluwe mochten opstijgen. Per overtreding moesten de Belgische staat en de Regie der Luchtwegen (RLW) een dwangsom van 100.000 frank betalen. Boven Sint-Pieters-Woluwe mocht in dezelfde periode van de nacht een aantal lawaaierige vliegtuigen niet meer opereren. Onder meer de Boeings 707, 727 en 737, enkele modellen van de DC 8 en de DC 9 en de Tupolev 154 mochten Sint-Pieters-Woluwe niet langer overvliegen. Ook hier legde de rechter een dwangsom van 100.000 frank per overtreding op.

EEN TAAK VOOR DE GEWESTEN

De uitspraak kwam er na een klacht van enkele tientallen inwoners uit de drie Brusselse gemeenten. Onder hen bevonden zich ook schepenen en burgemeesters, en zelfs een boordcommandant van Sabena. Zij klaagden dat het nachtelijk gebrul van de overscherende vliegtuigen onhoudbaar was en hun slaapcyclus grondig verstoorde. Dat bedreigde hun gezondheid. Bovendien zagen ze de toekomst weinig rooskleurig in. Het aantal nachtvluchten zal toenemen, onder meer door de komst naar Brussel van gespecialiseerde koerierdiensten. De wakkere burgers daagden de Belgische staat (die de toelating geeft voor de nachtvluchten) en de Regie der Luchtwegen (die het luchtverkeer organiseert) voor de rechtbank. Volgens artikel 23 van de grondwet heeft iedereen recht op een gezond leefmilieu. In eerste instantie kregen de klagers gelijk.

Fout, argumenteerden de Belgische staat en de Regie in beroep. Het aantal nachtvluchten boven Evere en Sint-Pieters- en Sint-Lambrechts-Woluwe is beperkt. Slechts zelden is er, buitenshuis, een geluidspiek van 65 decibel die langer dan tien seconden aanhoudt. Bovendien werd nergens bewezen dat de vliegtuigen ook binnenshuis voor zoveel hinder zorgen, dat ze de slaap effectief en herhaaldelijk verstoren. Er gebeurde namelijk geen enkele akoestische meting binnenshuis.

Het Hof van Beroep sprak de Belgische overheid vrij. Specifieke beschermingszones boven bepaalde gemeenten kunnen niet. Het arrest legt ook de bevoegdheden vast van federale staat en gewesten die tot dan de zwartepiet naar mekaar doorschoven. Volgens het hof is de federale staat bevoegd voor de uitrusting, de exploitatie en de veiligheid van de luchthaven. Maar ?de reglementering van de bescherming van het leefmilieu, inbegrepen de bestrijding van de lawaaihinder, is de exclusieve bevoegdheid van de gewesten.?

13,5 MILJARD FRANK INKOMSTEN

De Bond Beter Leefmilieu (BBL) greep het arrest aan voor een nieuwe stap in haar campagne tegen de geluidsvervuiling. In februari en maart werd het geluid van overvliegende toestellen gemeten in Meise, Haren, Zaventem en rond de regionale luchthavens van Deurne en Oostende. De resultaten van deze beperkte steekproef bevestigen de klacht van de inwoners van Evere en de beide Woluwes. Van de 23 metingen die ’s nachts gebeurden, was er amper één die de maximale piekwaarde van de Wereldgezondheidsorganisatie niet overschreed. Behalve die ene keer in Oostende, lag de piekwaarde altijd boven deze streefwaarde van 45 decibel. De maximumwaarden kwamen spectaculair hoger. Ze bedroegen 62,7 decibel in Meise, 82 in Haren en 84 in Zaventem. In Deurne en Oostende werden pieken van om en bij de 79 decibel gemeten. Volgens de BBL mag het geluid binnenshuis niet hoger zijn dan 40 à 45 decibel.

Met de Wereldgezondheidsorganisatie wijst de BBL op de gevolgen van deze geluidspollutie. Vanaf 45 decibel wordt de slaap grondig verstoord. Een hoger niveau leidt tot slecht humeur, hoofdpijn, nerveuze maagklachten, stress, verhevigde reacties van het hartvaatstelsel. BBL geeft toe dat haar onderzoek voor verfijning vatbaar is. Verder onderzoek is dan ook één van de eisen die de milieukoepel aan de overheid stelt. De geluidshinder moet in kaart worden gebracht en ook de gevolgen op de volksgezondheid moeten nader worden onderzocht. De BBL pleit voor geluidskwaliteitsnormen. Overdag zou het geluid onder de 50 decibel moeten blijven, ’s nachts onder de 45 decibel. België moet luidruchtige toestellen bannen en mensen die onder de geluidshinder lijden, bijstaan bij de isolatie van hun woning.

Om het luchtverkeer aan banden te leggen, drongen onder meer de Nederlandse, Vlaamse en Waalse milieuverenigingen vorige maand bij de Europese ministerraad voor Transport aan op een accijns op kerosine. De milieubeweging vindt vliegen te goedkoop. Jaarlijks mislopen de lidstaten van de Europese Unie zo’n 320 miljard frank aan inkomsten, omdat kerosine anders dan diesel voor auto’s, accijnsvrij is. België derft op die manier 13,5 miljard frank aan inkomsten, zo berekende Europees Commissaris van Fiscale Zaken Mario Monti. Ook zonder accijns kunnen de gewestelijke overheden al initiatieven nemen, vindt de BBL. Het officiële Brussels Instituut voor Milieubeheer werkt alvast aan een reglement.

P.R.

Vliegtuigen maken lawaai : de hinder moet bewezen worden.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content