Bij de Waalse publieke opinie leeft er veel meer politiek ongenoegen dan bij de Vlaamse, zo blijkt uit recent onderzoek. ‘Waalse kiezers hebben zo weinig vertrouwen in hun eigen politici dat de Belgische federatie voor hen het enige alternatief is.’
De Vlaamse en Waalse publieke opinie waren even tevreden over de regering-Di Rupo, zo blijkt uit verkiezingsonderzoek dat door Marc Hooghe (KU Leuven) en Emilie van Haute (ULB) werd gepubliceerd in het maandblad Sampol. De Vlamingen toonden zich wel nog wat tevredener over de Vlaamse regering-Peeters, terwijl in Wallonië de score voor de regionale regering lager lag dan die voor de federale regering.
Een gelijkaardig patroon is te merken als het gaat over het politieke vertrouwen. Er blijkt geen verschil te zijn tussen Nederlandstaligen en Franstaligen als het gaat over het vertrouwen in de federale instellingen zoals het parlement en de regering. De Vlamingen hebben wel meer vertrouwen in het Vlaams Parlement en de Vlaamse regering, terwijl de Franstaligen net minder vertrouwen hebben in hun regionale instellingen.
Hooghe en Van Haute schrijven dan ook: ‘De Franstaligen hebben duidelijk weinig vertrouwen in de Franstalige partijen van ons land, terwijl dat bij de Vlamingen al bij al nogal meevalt. Dat is het echte drama van Wallonië: de Waalse kiezers hebben zo weinig vertrouwen in hun eigen politici dat de Belgische federatie voor hen het enige alternatief is.’
Terzijde: van alle instellingen blijkt de politie het meeste vertrouwen te genieten, terwijl ze heel veel kritiek kreeg tijdens de vertrouwenscrisis die in 1996-1997 heerste naar aanleiding van de zaak-Dutroux. Heel anders is het met de Europese Unie gesteld. Die krijgt maar weinig vertrouwen, vooral in Wallonië.
De Vlaamse kiezer kan zijn ontevredenheid makkelijker kwijt omdat hij voor de N-VA, het Vlaams Belang of de PVDA+ kan stemmen, aldus de onderzoekers. Aan Waalse kant daarentegen is er nauwelijks een electorale uitweg voor dat onbehagen. Enkel bij de PTB-GO! – de Franstalige PVDA – kun je terecht met een proteststem: Ecolo vervult die rol niet en aan de extreemrechtse kant van het Waalse politieke spectrum is geen geloofwaardige politieke partij te vinden.
‘Er is in Wallonië wel degelijk een heel groot potentieel voor proteststemmen’, noteren de auteurs, maar er is een gebrek aan een democratisch alternatief. ‘Er is heel wat ongenoegen over de manier waarop de Franstalige politieke partijen functioneren en het gewest besturen, maar eigenlijk is er geen enkele manier waarop de Waalse kiezer dat ongenoegen ook tot uiting kan brengen.’ Tenzij voor PTB-GO! stemmen. ‘De Franstalige proteststem situeert zich nu dus aan de linkerkant van het politieke spectrum, maar er is geen reden waarom dat in de toekomst ook niet aan de rechterkant zou kunnen’, aldus Hooghe en Van Haute.
Ewald Pironet
‘De Waalse kiezer kan zijn proteststem niet kwijt aan een democratisch alternatief.’
