‘Hotel Rwanda’ geeft een adembenemend accuraat beeld van de genocide.
Het enige wat een beetje vreemd oogt aan de film Hotel Rwanda is dat hij niet gedraaid is in het échte Hotel des Mille Collines in Rwanda’s hoofdstad Kigali. Het vroegere Sabena-hotel was een van die draaischijven in Afrikaanse landen waar iedereen die iets te betekenen had over de vloer kwam – dat is in de film trouwens goed te zien. Een van de eerste plaatsen waar de huidige Rwandese president Paul Kagame langs ging toen hij als rebellenchef Kigali binnentrok, was het Mille Collines.
Het Mille Collines is nooit een legendarisch oorlogverslaggevershotel geworden, zoals het Holiday Inn in de Bosnische hoofdstad Sarajevo of het al-Rasheed in Iraks Bagdad tijdens de eerste golfoorlog tegen de Amerikanen. De laatste journalisten in het Mille Collines werden met de laatste blanken geëvacueerd.
Want de slachtpartijen van de extremistische Hutu-milities, de zich in wreedheid wentelende Interahamwe, waren zo meedogenloos dat het zelfs voor de meest roekeloze verslaggevers ondoenbaar was om de genocide te verslaan. Er bestaan dan ook bijna geen beelden van de collectieve waanzin die toeliet dat in enkele maanden tijd bijna een miljoen mensen, Tutsi’s en gematigde Hutu’s, ambachtelijk werden afgeslacht, met knuppels en machetes.
Wat niet wil zeggen dat de wereld niet wist wat er begin april 1994 in Rwanda gebeurde na het neerschieten van het vliegtuig met de president. Hotel Rwanda is niet alleen een pakkend portret van een onwaarschijnlijk moedig man, een Hutu die bijna duizend naar het Hotel des Mille Collines gevluchte Tutsi’s redde.
Hotel Rwanda is óók een vlijmscherpe schets van de lafheid van de internationale gemeenschap. Willy Claes, toen onze minister van Buitenlandse Zaken, en toenmalig regeringsleider Jean-Luc Dehaene zouden moeten worden gedwongen deze film verschillende keren te zien, om aan den lijve te ervaren wat de gevolgen waren van hun ondoordachte beslissing om de Belgische para’s uit Rwanda terug te trekken.
Een beslissing ingegeven door de moord op tien onvoorzichtige para’s bij het begin van de genocide – een gebeurtenis die in de film wordt afgedaan als de bagatel die ze in het totale kader van de genocide in feite was. Uit enkele andere details in de film, die inzake sfeerschepping adembenemend accuraat is, blijkt dat de schrik voor Belgische en Franse militairen er bij de Rwandezen goed inzat. Het feit dat de Tutsi’s in het Mille Collines gespaard bleven, was mee ingegeven door de vrees dat een aanval op het hotel een interventie van Belgen en Fransen zou uitlokken.
Elke oorlog heeft zijn onverwachte helden. Maar als er iets is wat Hotel Rwanda pijnlijk duidelijk maakt, dan wel dat de helden toen niet in Brussel of Parijs zaten.
Dirk Draulans
