België maakt geen goede beurt in het jaarrapport van de Europese ngo-koepel Concord. Het budget voor ontwikkelingshulp daalt al enkele jaren, en de vooropgestelde doelen worden wellicht ook bij ons niet gehaald.
De trend in de Europese Unie op het vlak van ontwikkelingshulp is bijzonder negatief. Tot die conclusie komt Concord, de Europese confederatie van ngo’s waarvan ook het Belgische 11.11.11 deel uitmaakt, in zijn jaarrapport van de ontwikkelingssamenwerking. De overgrote meerderheid van de Europese lidstaten lijkt immers de vooropgestelde millenniumdoelstellingen niet te halen als er geen forse inhaaloperatie komt. Het effect van die zelf opgelegde verplichtingen lijkt daarmee na vijf jaar al helemaal weggeëbd.
In 2002 beloofden de toenmalige 15 lidstaten om tegen 2015 gemiddeld 0,7 procent van hun bruto nationaal product (bnp) aan ontwikkelingshulp te besteden. Maar als de huidige tendens aanhoudt, zal er volgens Concord tegen 2010 al 75 miljard euro minder zijn uitgegeven dan beloofd. Ook de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) gaf al aan dat – op Spanje en Duitsland na – de EU-landen hun ontwikkelingshulp afzwakken. Te veel lidstaten smukken hun resultaten bovendien op door bijvoorbeeld kwijtgescholden schulden aan ontwikkelingslanden door te rekenen. Hun werkelijke ontwikkelingshulp ligt dus vaak nog een pak lager dan de officiële cijfers, stelt Concord. Voor België zou de hulp al sinds 2003 stagneren op 0,38 procent van het bnp.
Concord schuift ons land naar voren als een van de slechtere leerlingen van de klas. In februari 2007 maakte toenmalig premier Guy Verhofstadt (Open VLD) zich nog sterk dat België – ondanks de budgettaire moeilijkheden – bij zijn tussentijdse belofte op weg naar 2015 bleef om in 2010 al 0,7 procent van het bnp te besteden aan ontwikkelingshulp. Maar vorige week zei de huidige bevoegde federale minister, Charles Michel (MR), op de Staten-Generaal van de Belgische Ontwikkelingssamenwerking dat dit haast onmogelijk wordt.
Om het doel alsnog te halen, zou de werkelijke Belgische hulp volgens Concord met 1 miljard euro moeten worden opgetrokken. Het Belgische budget daalde de afgelopen jaren van 0,53 procent van het bnp in 2005 naar 0,50 procent in 2006 tot 0,43 procent in 2007. Voor dit jaar wordt opnieuw 0,50 procent beloofd, maar de ngo’s zeggen te vrezen dat op het eind van 2008 net zoals in 2007 geknipt zal worden in het budget.
In ruil voor het niet halen van de 0,7 procent in 2010 hoopt de minister de hulp efficiënter te maken, door het aantal partnerlanden te reduceren (van 18 tot 14 of 15) en ook het aantal sectoren waar de Belgen per land actief zijn te beperken. Het Europese rapport van Concord legt de vinger echter op een pijnlijke wonde: de kwaliteit van onze hulp heeft te lijden onder de gebrekkige samenwerking tussen de verschillende overheden die elk een eigen budget hebben. Ook de coördinatie tussen de verschillende bevoegde ministeries (Ontwikkelingssamenwerking, Financiën en Buitenlandse Handel) laat vaak te wensen over. Dat vindt de Europese ngo-koepel een paradox nu er internationaal inspanningen gedaan worden om de hulp te harmoniseren.
Thomas Verbeke
