Ibrahim Rugova over het UCK en de onafhankelijkheid voor Kosovo.
De gematigde Kosovarenleider Ibrahim Rugova heeft nu toch zijn rivaal Hashim Thaci van het UCK als gesprekspartner aanvaard. Maar over één ding laat hij geen twijfel bestaan: “Ik blijf de president.”
Kosovo is in deze overgangsperiode een internationaal protectoraat. Wat wordt het daarna?
Ibrahim Rugova: Dit is het voorstadium van de onafhankelijkheid. Op zijn laatst over drie jaar houden we een referendum. Daarna kunnen de Serviërs alleen nog maar onze onafhankelijkheid aanvaarden.
De Servische oppositie wil de bevolking ervan overtuigen dat Kosovo een deel van Servië kan blijven als Milosevic weg is.
Rugova: Geen sprake van. De Serviërs hebben na deze oorlog en de slachtpartijen van hun veiligheidspolitie en de paramilitairen geen recht meer op Kosovo. Geen Joegoslavisch soldaat komt Kosovo nog in. Ook in de toekomstige politie van Kosovo zullen alleen nog lokale Serviërs werken. Wij accepteren een democratisch Servië wel als een bevriende nabuurstaat. Als Milosevic de overeenkomst van Rambouillet had onderschreven, was de situatie voor Belgrado nu veel gunstiger.
Het UCK-bevrijdingsleger blijft zich verzetten tegen zijn ontwapening en ontbinding.
Rugova: Het UCK heeft de demilitarisering mee ondertekend. Dus moet het zich daaraan houden. Maar sommige van zijn leiders hebben kennelijk militaire en politieke ambities. De oorlog is afgelopen, de euforie bekoeld. Onze bevolking streefde tot nu toe naar de vrijheid, nu gaat het erom de toekomst gestalte te geven.
Kunt u op langere termijn eigenlijk wel zonder leger?
Rugova: In geen geval. Maar daarin moeten naast de strijders van het UCK ook andere jongemannen van Kosovo dienen, die militair moeten worden opgeleid door KFOR tot de aftocht van de internationale troepenmacht. Tot dan heeft de NAVO beloofd ons te zullen beschermen.
Tot de verkiezingen, wellicht in het voorjaar, heeft het internationale civiele bestuur alle beslissingsmacht in handen. Wat gebeurt er daarna?
Rugova: Daarna komen die bevoegdheden toe aan de verkozen regering van Kosovo. Wij zullen onze eigen wetten, rechtspraak, grondwet en buitenlandse politiek hebben – volledig onafhankelijk van Belgrado. De grenzen met Macedonië en Albanië zullen binnenkort ook alleen nog door het KFOR worden gecontroleerd, niet meer door het Joegoslavische leger.
Dan staat niets de vereniging met Albanië nog in de weg?
Rugova: Daarover zou de bevolking op een later tijdstip in een referendum moeten beslissen. Maar in overleg met de internationale gemeenschap zullen wij zeer snel economische of douane-unies met andere staten aangaan. We zullen de mijn van Trepca, de elektriciteitscentrales en metaalfabrieken snel weer opstarten en de wereld aantonen dat wij ook als kleine staat zelfstandig kunnen handelen en overleven.
U beloofde de Serviërs van Kosovo altijd bescherming, indien de Albanezen de provincie weer zelfstandig zouden besturen. Nu worden de Serviërs brutaal verdreven, hun woningen geplunderd of vernield. Hoe wilt u zulke inbreuken verhinderen?
Rugova: Dat zijn wraakacties van enkelingen of bendes, die profiteren van de nog altijd onoverzichtelijke situatie. Maar ik garandeer dat niemand de Serviërs hun woningen zal afpakken. Zodra de rust is weergekeerd en de internationale politie is gearriveerd, zullen wij de eigendomsproblemen oplossen. Die emigratie moet stoppen. Alle Serviërs kunnen terugkeren en worden door ons beschermd. We zouden er ook niets op tegen hebben als ze de vice-president of vice-premier zouden leveren. Maar de rechtbanken zullen natuurlijk ook nagaan wie van hen misdaden heeft gepleegd in de oorlog.
Milosevic is aangeklaagd als oorlogsmisdadiger. Ziet u hem als de hoofdverantwoordelijke voor de moordpartijen en verdrijvingen in Kosovo?
Rugova: De bevelen werden door het centrum gegeven. Het doel was de definitieve verdrijving van de Albanezen. Dat kon alleen door het ingrijpen van de NAVO worden verhinderd. Maar ik vrees dat Milosevic niet zo makkelijk van zijn troon te stoten is.
copyright Knack/Der Spiegel
