Bij een vorige gelegenheid vermomde premier Jean-Luc Dehaene zich als Brabants trekpaard, vervolgens als ervaren gids en nu presenteert hij zich als locomotief. Er zit vooruitgang in. In de aanloop naar de verkiezingen van 2003 zal hij zich vast met een space shuttle vergelijken.

Hij is een beetje roekeloos, onze eerste minister, want locomotieven en treinen, dat durft wel eens te laat ter bestemming te komen. De mensen zijn daar niet tevreden over.

De reclamewereld kan er maar zijn voordeel mee doen. Er zijn nog drie maanden te gaan vooraleer het zover is, maar het lijkt alsof de verkiezingscampagne al enige maanden loopt. En dat is ook zo. Het begon met gekrakeel binnen en tussen de partijen, sinds begin dit jaar hangen de affiches al twintig vierkante meter groot op straat en verschijnen de eerste advertenties in kranten en weekbladen. En dan de boekjes natuurlijk. De premier zelf heeft er ook eentje in de maak. Een treingids, om in de stijl te blijven.

De instrumenten van de staat blazen hun wijsje mee. Bij zijn afscheid als gouverneur van de Nationale Bank verzekerde Fons Verplaetse ons dat de uittredende regering alvast geen gebrek aan doortastendheid kan worden verweten. Hoort, wie klopt daar, kinderen? Het zijn de zeven vette jaren! Verplaetse en anderen hebben daar zichtbaar al een klein voorschot op genomen.

De Vlaamse regering – nooit karig qua zelfbewustzijn – plezierde zichzelf met een ware monstercampagne om mee te delen hoe voortreffelijk zij Vlaanderen bestuurt en hoe gelukkig wij daarmee wel mogen zijn. Dat klonk verdacht unisono met de “Ja!”-campagne van de CVP die ons wou wijsmaken welk ’n maatschappelijke vooruitgang het is dat de Vlamingen 7 procent meer verdienen dan de Nederlanders. En uit bescheidenheid liet ze nog onvermeld dat wij 8762 procent meer verdienen dan de Congoleesjes!

Die Vlaamse campagne; ze plaveide ettelijke vierkante meter vol in de pers en toonde televisiespotjes die zozeer een feel good-sfeertje moeten creëren, dat het eerst wel lijkt alsof ze iets cholesterolarms zonder meervoudig onverzadigde vetzuren of een weldaad uit de Laboratoires Garnier gaan aanprijzen. Lijdt u aan slapeloosheid? Wel, luister, dan zal nonkel Luc zichzelf eens in het zonnetje zetten.

Dat laatste is op staatskosten, met ons aller geld dus, en de Vlaamse regering zal ongetwijfeld wel beweren dat dit volgens haar de juiste manier is om de burger te informeren. De straataffiches worden betaald met geld uit de partijkassen. En ze hangen nu op straat, omdat het straks niet meer mag. En het mag dan niet meer omdat ze veel kosten en men indertijd vond dat het maar eens uit moest zijn met die geldverslindende verkiezingscampagnes. Die zorgen toch alleen maar voor Agusta– en andere ongemakken.

Dit nieuwe verschijnsel heeft al een naam: precampagne, terwijl het eigenlijk kortweg een poging tot omzeiling van de wet is. Geen belastingontduiking maar belastingontwijking, niet in de file willen staan en een sluipweg nemen, geheel onze aard getrouw en onverbeterlijk. Het is niet de campagne die te vroeg begon, het zijn de verkiezingen die te laat komen. Want er staat een locomotief voor.

Marc Reynebeau