Lernout & Hauspie is failliet, maar daarmee is de economische crimi nog niet afgerond.

Tijdens de technologiegekke jaren negentig was Lernout & Hauspie ’s lands meest prestigieuze nieuwe-economiebedrijf. In Ieper slaagden ze erin de computer met de mens te laten communiceren. Via de Amerikaanse technologiebeurs Nasdaq ontwikkelde de groep zich tot een geldmachine, waarin tienduizenden Belgen hun spaarcenten staken. Tot op 8 augustus 2000 het begin van het einde werd ingeluid. Wall Street Journal had immers ontdekt dat de zaken van L&H in Korea helemaal niet zo florissant waren als de directie graag voorspiegelde: omzetten waren gemanipuleerd en klanten bleken niet te bestaan. Lernout & Hauspie werd daarna het middelpunt van een economische crimi, en ging ten slotte failliet.

Ieper reageerde verrast op het faillissement. Crisismanager Philippe Bodson zei dat de Ieperse rechter niet tegen dergelijke ingewikkelde dossiers opgewassen is. ‘Het is een rechter voor kruideniers’, luidde het. Maar rechter Handschoewerker zag weinig herstel in Ieper, volgens hem werkten ze bij L&H veeleer aan een vereffening. Een aantal dochters is verkocht, inclusief het vertaalbureau Mendez, tegen een prijs die veel lager ligt dan de aankoopprijs. De Amerikaanse dochter Dictaphone is geherstructureerd tot New Dictaphone en draait met winst. In Ieper rest alleen wat er al was vóór Lernout & Hauspie de wereld ging veroveren. En daar bestaat nauwelijks belangstelling voor. Op de valreep werd wel beweerd dat ‘een Amerikaanse groep’ er een bod op had gedaan, maar daar was de rechtbank niet van onder de indruk. En inderdaad: in werkelijkheid rest alleen het bindende bod van het noodlijdende Amerikaanse Speechworks op een handvol technologie met dertig werknemers.

Intussen zijn de vijf curatoren aan de slag gegaan om zoveel mogelijk geld voor de schuldeisers vrij te maken en te redden wat er te redden valt.

EEN STREEPJE VOOR

Crisismanager Philippe Bodson heeft de banken uit de wind gezet. KBC, Fortis en Artesia en twee Duitse collega’s hadden voor tientallen miljarden ongewaarborgde leningen bij Lernout & Hauspie uitstaan. Een tijdlang brak hen het paniekzweet uit. Maar bij de herstructurering van Dictaphone kregen zij 67 procent van de aandelen voor hun schuld. Daarmee is de rekening niet aangezuiverd, maar analisten verwachten dat de waarde van het Amerikaanse bedrijf snel zal verzesvoudigen. In het Belgische luik van het plan hadden de banken een vette streep op de andere schuldeisers voor.

Handschoewerker ergerde zich al lang aan de enorme bedragen waarmee crisismanagers, advocaten en raadgevers wegliepen. Philippe Bodson zelf bijvoorbeeld. De voormalige topman van Tractebel, die op 16 januari 2001 in Ieper neerstreek, wekte grote verwachtingen. Maar hij wist ook zelf te incasseren. Op zijn eerste werkdag al kreeg hij een eerste maandvergoeding van 6,2 miljoen frank (153.693 euro). De deeltijdse PRL-senator staat intussen al voor meer dan 50 miljoen frank (1,23 miljoen euro) in de L&H-boeken. Bodson heeft nu wel een faillissement meegemaakt, en zijn reputatie is enigszins beschadigd.

De balans van veertien jaar Lernout & Hauspie is hoogst negatief. Jo Lernout en Pol Hauspie, ooit de helden van Vlaanderen en Managers van het Jaar, zagen de gevangenis aan de binnenkant en tuimelden neer tot het niveau van de gewone mensen die ze ooit waren: Lernout is immers een voormalig biologieleraar van de kokschool van Koksijde en Hauspie was accountant.

Op zijn hoogtepunt bedroeg de aandeelhouderswaarde van L&H 400 miljard frank (9,91 miljard euro). Dat fortuin is volledig in lucht opgegaan. De banken komen alvast beter uit het avontuur tevoorschijn dan hun Belgische en vooral Vlaamse cliënten die zij tot op het moment van de crash adviseerden om Iepers papier te kopen. Veel eenvoudige gezinnen speelden hun spaargeld kwijt, sommigen zelfs geleend geld.

De 250 resterende medewerkers in Ieper en Wemmel krijgen hun loon van oktober niet uitbetaald, laat staan dat ze ontslagvergoedingen mogen verwachten. Via een lange procedure kunnen zij een stuk daarvan recupereren bij het Sluitingsfonds, dat binnenkort door Sabena wordt leeggehaald. De aandelenopties, waarmee zij zich lange tijd rijk achtten, zijn intussen waardeloos. Mocht de afwikkeling van het faillissement al wat geld opbrengen, dan zal dat niet naar de werknemers gaan. Want Artesia Bank Corporation heeft een pand van een miljard frank (24,7 miljoen euro) op het handelsfonds, en heeft daarmee voorrang op het personeel.

Ook Ieper zelf is zwaar geteisterd. Op 25 hectaren onteigend gebied staat daar de Language Valley in Flanders Fields te verkommeren. Kleine leveranciers, de horeca en de bouwsector verliezen hun inkomstenbron. En Vlaanderen is in zijn prestige getroffen. Lernout & Hauspie was Vlaanderens vlag. Iedereen met enig gezag en macht is er gepasseerd. Ex-premier Jean-Luc Dehaene (CD&V) werd zelfs voorzitter van het nevenbedrijf Sail Trust. Al die mensen zijn nu deelgenoot van het drama, dat niet alleen het gevolg van loutere tegenslag is.

G.D.

In Ieper rest alleen wat er al was vóór Lernout & Hauspie de wereld ging veroveren.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content